Καρλ Λάγκερφελντ και Πιερ Μπερζέ, η ιστορία του «σκληρότερου μίσους» στον κόσμο της μόδας

Με αφορμή την επικείμενη πρεμιέρα του «Becoming Karl Lagerfeld» -της μίνι σειράς για τον Γερμανό σχεδιαστή, η οποία ξαναφέρνει στο φως αυτή την αντιπαράθεση– εξετάζουμε τους λόγους για το άσβεστο αυτό μίσος του χώρου της μόδας.

Η εμβληματική συντάκτρια μόδας Suzy Menkes (Σούζι Μένκες) ήταν η πρώτη που τόλμησε να σκιαγραφήσει την επική αντιπαλότητα. Καθιέρωσε μια παρομοίωση γι’ αυτό, χρησιμοποιώντας έναν από τους μεγάλους (και συχνά διαψευσμένους) ιστορικούς μύθους του καλλιτεχνικού φθόνου: «Ο Καρλ ήταν ο Σαλιέρι που πήγαινε κόντρα στον Μότσαρτ, ο οποίος ήταν ο Σεν Λοράν».

Αντικαθιστώντας την αυτοκρατορική Βιέννη του 18ου αιώνα με το Παρίσι της δεκαετίας του 1970 -και ανταλλάσσοντας τη μουσική με τη μόδα- η αλήθεια είναι ότι η τεταμένη ιστορία του στυλ δεν μπορεί να γίνει κατανοητή χωρίς τον καλά τεκμηριωμένο ανταγωνισμό μεταξύ του Καρλ Λάγκερφελντ και του Ιβ Σεν Λοράν.

Μια μάχη γιγάντων

Οι δρόμοι των δύο ιδιοφυιών της μόδας διασταυρώθηκαν όταν ήταν σχεδόν έφηβοι: Το 1954, μοιράστηκαν και οι δύο το πρώτο βραβείο στη Διεθνή Γραμματεία Μαλλιού (IWS). Αν και ο Λάγκερφελντ -γνωστός ως «ο Κάιζερ», λόγω των γερμανικών του ριζών- υποστήριξε ότι ήταν φίλοι για πολύ καιρό, η αλήθεια είναι ότι η εκθαμβωτική επιτυχία του γεννημένου στην Αλγερία, Σεν Λοράν, ήρθε σε έντονη αντίθεση με το διακριτικό ξεκίνημα του πρώτου.

Ο καθένας είχε έναν εγωισμό τόσο μεγάλο όσο και το έργο του, γεγονός που βοήθησε στο διαχωρισμό της πορείας τους.

Ωστόσο, μαζί με τις διαφορές τους, υπάρχει ένα πρόσωπο που έπαιξε καθοριστικό ρόλο στη δημιουργία απόστασης μεταξύ των δύο σχεδιαστών και του οποίου η επιρροή έπαιξε μεγάλο ρόλο στις αντίστοιχες ζωές τους. Στην επερχόμενη μίνι σειρά του Hulu «Becoming Karl Lagerfeld» – η οποία επικεντρώνεται στον σχεδιαστή που για ένα διάστημα ήταν ο δημιουργικός διευθυντής της Chanel – αποκαλύπτεται η φιγούρα του Πιερ Μπερζέ (Pierre Bergé). Για χρόνια, ήταν γνωστός ως το «πίτμπουλ της γαλλικής μόδας».

Ο καθένας είχε έναν εγωισμό τόσο μεγάλο όσο και το έργο του, γεγονός που βοήθησε στο διαχωρισμό της πορείας τους

Η μεγάλη διαφορά μεταξύ τους σύμφωνα με το Πιερ Μπερζέ

«Το πρόβλημα του Καρλ σε σχέση με τον Ιβ είναι το εξής: Όπως δύο σταρ στο θέατρο ή στον κινηματογράφο, όταν η μία γίνεται Μέριλιν Μονρόε και η άλλη είναι ένα τίποτα… Μου αρέσει πολύ ο Καρλ -τον ξέρω από πάντα. Είναι πραγματικά καλλιεργημένος και πολύ έξυπνος. Το μεγάλο πρόβλημα του Καρλ είναι ότι ποτέ δεν είχε επιτυχία με τη δική του εταιρεία. Και δεν μπόρεσε να φτάσει στο ίδιο επίπεδο επιτυχίας όπως με το όνομα Chanel. Είναι λυπηρό», δήλωσε ο Μπερζέ στη Vogue το 2015.

Ο άνθρωπος που ήταν το δεξί χέρι του Σεν Λοράν -συνιδρυτής του ομώνυμου οίκου και ερωτικός σύντροφος του σχεδιαστή για δεκαετίες- δεν ήταν ποτέ φίλος της πολιτικής ορθότητας.

Οι ακροάσεις για τη διαδοχή του Ιβ ως δημιουργικού διευθυντή του δικού του brand προσφέρουν απλόχερα αποδείξεις της αυστηρότητας και του δογματισμού του Μπερζέ: Αφού χαρακτήρισε τη θητεία του Τομ Φορντ ως «φιάσκο» και «καθαρό μάρκετινγκ», προχώρησε στην απόρριψη του Στέφανο Πιλάτι, χαρακτηρίζοντας τη θητεία του στον οίκο μόδας «τίποτα απολύτως».

Δείτε ένα βίντεο με το στόρι της μεγαλύτερης αντιπαλότητας της μόδας 

Πασαρέλα του Ιβ Σεν Λοράν το 1975

Δείτε αυτή τη δημοσίευση στο Instagram.

Η δημοσίευση κοινοποιήθηκε από το χρήστη LAILA VINTAGE (@laila_vintage)

Ο Καρλ ένιωθε κόμπλεξ όταν συγκρινόταν με τον Ιβ -Ιδού η απορία

Ο Μπερζέ έλεγε ψέματα όταν δήλωνε ότι συμπαθούσε τον Καρλ. Η αντιπάθεια μεταξύ τους ήταν τέτοια που -σύμφωνα με τον ίδιο τον Κάιζερ- πέρασαν 40 χρόνια χωρίς να ανταλλάξουν ούτε μια λέξη μεταξύ τους.

«Είναι από άλλη εποχή», δήλωσε ο Λάγκερφελντ στο WWD, απαντώντας στις κατηγορίες που του απηύθυνε ο επιχειρηματίας. «Οι εποχές δεν είναι οι ίδιες. Πρέπει να προσαρμοστεί στις εποχές. Οι εποχές δεν χρειάζεται να προσαρμοστούν σε αυτόν. Αν δεν του αρέσουν, θα πρέπει να το βουλώσει και να αποσυρθεί».

Οι συγκρίσεις με τον Σεν Λοράν προκαλούσαν πάντα κόμπλεξ στον Λάγκερφελντ. Όταν τελικά κατάφερε να πετύχει στη βιομηχανία, του επιτέθηκε χωρίς τύψεις: «Αυτός ο συγκεκριμένος Ιβ δεν μου αρέσει, γιατί ξέρω τον άλλον. Είναι ένας από τους πιο αστείους ανθρώπους εν ζωή, με απίστευτη αίσθηση του χιούμορ… αλλά, δυστυχώς, είχε μόνο μια επιθυμία, να γίνει πλούσιος και διάσημος».

Ο κύριος λόγος για την έχθρα τους είναι ένα ερωτικό τρίγωνο που δεν ενέκρινε ποτέ ο Μπερζέ, με τον δανδή Ζακ Ντε Μπασέ στο επίκεντρο

Ένα ερωτικό τρίγωνο που δεν ενέκρινε ποτέ ο Μπερζέ

«Ο Λάγκερφελντ και ο Μπερζέ ξεκίνησαν ως φίλοι. Μοιράζονταν την αγάπη του Μπερζέ για τα βιβλία, αλλά η σχέση τους επιδεινώθηκε με την πάροδο του χρόνου. Ο Μπερζέ έβλεπε τον Ιβ Σεν Λοράν ως καλλιτέχνη και ιδιοφυΐα, αλλά όχι τον Καρλ Λάγκερφελντ. Και τον έκανε να αισθάνεται έτσι.

»Περιφρονούσε επίσης τις γερμανικές του ρίζες, σε αντίθεση με το γαλλικό γούστο του Ιβ. Ο Καρλ μου είπε ότι ένιωθε ότι η φιλία του με τον Ιβ είχε καταστραφεί από τον Μπερζέ και ότι πιθανώς έπαιξε ρόλο στην αποξένωσή του από αυτόν. Για τον Μπερζέ, υπήρχε μόνο μία θέση στην κορυφή της πυραμίδας… και αυτή ήταν για τον Ιβ», εξηγεί η Μαρί Οτάβι, δημοσιογράφος και βιογράφος του «Κάιζερ», σε συνέντευξή της στην EL PAÍS.

Ο κύριος λόγος για την έχθρα τους είναι ένα ερωτικό τρίγωνο που δεν ενέκρινε ποτέ ο Μπερζέ, με τον δανδή Ζακ Ντε Μπασέ (Jacques de Bascher) στο επίκεντρο. Για δύο δεκαετίες, ο παριζιάνος αυτός αριστοκράτης διατηρούσε πλατωνική σχέση με τον Λάγκερφελντ, μέχρι τον θάνατό του από AIDS το 1989.

«Ήταν ο πιο αστείος και ο πιο διαφορετικός άνθρωπος που έχω γνωρίσει ποτέ. Άγριος, κομψός και διασκεδαστικός. Είχε όλα τα ελαττώματα και όλα τα προσόντα. Για μένα ήταν θεϊκός… αλλά άλλοι τον έβρισκαν διαβολικό»

Ποιος ήταν αυτός o ατίθασος δανδής;

Ο Ζακ και ο Καρλ ήταν δύο αντίθετες προσωπικότητες: ενώ ο couturier ήταν ένας εργαζόμενος άνθρωπος -ένας πουριτανός, αλλεργικός στα πάρτι- ο συναρπαστικός Ντε Μπασέ απολάμβανε καθημερινά το αλκοόλ, τα ναρκωτικά και τα όργια. «Ήταν ο πιο αστείος και ο πιο διαφορετικός άνθρωπος που έχω γνωρίσει ποτέ. Άγριος, κομψός και διασκεδαστικός. Είχε όλα τα ελαττώματα και όλα τα προσόντα. Για μένα ήταν θεϊκός… αλλά άλλοι τον έβρισκαν διαβολικό», ισχυρίστηκε ο Γερμανός σχεδιαστής.

Κατά τη διάρκεια μιας από αυτές τις νύχτες ηδονισμού και ακολασίας, ο Ντε Μπασέ θα συναντήσει τον Σεν Λοράν, αυτή τη βασανισμένη ιδιοφυΐα που επίσης έκανε την υπερβολή τρόπο ζωής του. Αυτό ήταν προς μεγάλη απογοήτευση του Μπερζέ, ο οποίος διέκοψε τη ρομαντική του σχέση με τον Ιβ όταν διαπίστωσε ότι δεν μπορούσε να ανταποκριθεί στις απαιτήσεις του τρόπου ζωής του σχεδιαστή.

«Ήμουν στενός φίλος με τον Ιβ για περισσότερα από 20 χρόνια -ο Πιερ το διέλυσε αυτό. Είπε ότι εγώ μεθόδευσα τη σχέση τους για να αποσταθεροποιήσω τον οίκο Saint Laurent»

Ο Ιβ ερωτεύτηκε παράφορα τον Ζακ

Στο βιβλίο της «The Beautiful Fall», η συγγραφέας Αλίσια Ντρέικ έγραψε ότι ο Ιβ είχε μια σύντομη σχέση με τον Ζακ (με πλήρη γνώση του μη εμμονικού Καρλ). Και ήταν ο Καρλ που συνειδητοποίησε ότι ο Μπερζέ πίστευε πάντα ότι αυτός ήταν ο υποκινητής πίσω από την ένωση δύο ευαίσθητων ψυχών με τάσεις αυτοκαταστροφής.

«Ήμουν στενός φίλος με τον Ιβ για περισσότερα από 20 χρόνια -ο Πιερ το διέλυσε αυτό. Είπε ότι εγώ μεθόδευσα τη σχέση τους για να αποσταθεροποιήσω τον οίκο Saint Laurent», δήλωσε ο Γερμανός στο περιοδικό W.

«Η σχέση μεταξύ τους ήταν καταστροφική, επειδή ο Ιβ ερωτεύτηκε παράφορα τον Ζακ. Αυτό είχε αντίκτυπο στη δουλειά του», προσθέτει η Μαρί Οτάβι, υπογραμμίζοντας την εξαιρετική επαγρύπνηση που ασκούσε ο Μπερζέ στις υπερβολές του Ιβ, προκειμένου να προστατεύσει την υφαντουργική του αυτοκρατορία.

Δείτε το τρέιλερ του «Becoming Karl Lagerfeld» 

Το χάος που ακολούθησε

«Αν το ειδύλλιο είχε γίνει σοβαρό, θα μπορούσε να διαταράξει ολόκληρο τον οίκο YSL, αλλά και την εξουσία του Μπερζέ. Όμως η ιστορία ήταν καθαρά σεξουαλική. Παρόλο που ο Μπερζέ πίστευε ότι ο Λάγκερφελντ είχε ενορχηστρώσει τα πάντα, το να τον βλέπουμε ως οργανωτή του ειδυλλίου είναι λίγο υπερβολικό. Απλώς το έβρισκε διασκεδαστικό να βλέπει το χάος που είχε προκληθεί», ανασηκώνει τους ώμους της η Οτάβι. Όπως και να έχει, η φιλική σχέση μεταξύ των δημιουργών χάθηκε για πάντα όταν ο Ντε Μπασέ μπήκε στην εξίσωση.

Αυτό το παθιασμένο επεισόδιο θα αποτελέσει έναν από τους δραματικούς πυλώνες της σειράς «Becoming Karl Lagerfeld». Ο ηθοποιός Ντάνιελ Μπρουλ υποδύεται τον γεννημένο στο Αμβούργο σχεδιαστή κατά τη διάρκεια των ετών που αγωνίστηκε για να φτάσει στην κορυφή της υψηλής ραπτικής και να γίνει επικεφαλής της Chanel.

Απεικονίζονται επίσης οι σχέσεις του με τους Σεν Λοράν, Ντε Μπασέ και Μπερζέ -οι άξονες αυτής της επαγγελματικής διαδρομής.

Ο καθένας είχε τις δικές του δυνάμεις

Ακόμη και μετά το θάνατο των δύο πρώτων, ο Μπερζέ και ο Λάγκερφελντ δεν έβαλαν τέλος στη μακρά αντιπαράθεσή τους.

«Το γεγονός ότι το αμοιβαίο μίσος τους δημοσιοποιήθηκε απλώς επέτεινε τη μεταξύ τους δυσαρέσκεια. Στα βιβλία μου περιγράφω τις φρικαλεότητες που ειπώθηκαν… ήταν πολύ σκληρές», σημειώνει η Οτάβι.

«Ο Ιβ Σεν Λοράν ήταν πρωτοπόρος και επινόησε κομμάτια που θα μείνουν στην ιστορία της μόδας. Ωστόσο, η ιδιοφυΐα του έκλεισε πάνω του σαν παγίδα. Ο Καρλ παρέμεινε συνδεδεμένος με την εποχή: Επανεφεύρε τον εαυτό του και έδωσε νέα ζωή στη Chanel, αυτή την κοιμώμενη καλλονή που κατάφερε να εκσυγχρονίσει. Ο καθένας είχε τις δικές του δυνάμεις».

*Με στοιχεία από elpais.com