Κλιματική αλλαγή: Ραγδαία αύξηση των θανάτων λόγω ακραίας ζέστης – Νέα ευρήματα ηχούν καμπανάκι κινδύνου

Καμπανάκι κινδύνου για την κλιματική αλλαγή ηχούν τα συμπεράσματα έκθεσης του έγκυρου ιατρικού περιοδικού The Lancet, σύμφωνα με την οποία οι θάνατοι που συνδέονται με την ακραία ζέστη αυξήθηκαν κατά 9% σε όλη την Ευρώπη, αλλά κατά 11% σε χώρες της νότιας Ευρώπης σε διάστημα 30 ετών (1999 – 2022).

Σύμφωνα με την έρευνα The Lancet Countdown on health and climate change 2024, ο αριθμός των ημερών όπου καταγράφεται πολύ υψηλή θερμοκρασία στη νότια Ευρώπη έχει αυξηθεί κατά 41%.

«Η κλιματική αλλαγή δεν είναι ένα μακρινό θεωρητικό σενάριο: Είναι εδώ και σκοτώνει»

«Η έκθεσή μας υπογραμμίζει τις πολύπλευρες επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής στην υγεία και εστιάζει στους καθοριστικούς παράγοντες που επηρεάζουν την υγεία και ήδη συμβαίνουν στην Ευρώπη», αναφέρουν οι επιστήμονες που συνέταξαν το κείμενο και συνεχίζουν τονίζοντας ότι «η κλιματική αλλαγή επηρεάζει ήδη αρνητικά την υγεία των ευρωπαϊκών πληθυσμών και ότι ελλείψει κατάλληλης δράσης για το κλίμα, αυτές οι συνέπειες θα εξακολουθήσουν να αυξάνονται στο άμεσο μέλλον».

Σε έναν πλανήτη που συνεχίζει να θερμαίνεται παρατηρήθηκε αύξηση θανάτων κατά μέσο όρο 17 ανά 100 χιλιάδες κατοίκους μεταξύ 2003-2012 και 2013-2022. Αναλυτικότερα, το καλοκαίρι του 2022 σημειώθηκαν περίπου 60.000 πρόωροι θάνατοι που σχετίζονταν με υπερβολική ζέστη.

Όπως αναφέρεται στη μελέτη προβλέπεται μείωση των θανάτων που σχετίζονται με το κρύο και ταυτόχρονα αύξηση με όσους συνδέονται με τη ζέστη.

Σαν να μην έφτανε αυτό, το 2021 η κλιματική αλλαγή είχε ως αποτέλεσμα σχεδόν 12 εκατ. επιπλέον άτομα να επηρεαστούν από μέτρια ή σοβαρή επισιτιστική ανασφάλεια στην Ευρώπη και συνολικά να επηρεαστούν 60 εκατ. πολίτες. Για τα 12 εκατ. ανθρώπων η επισιτιστική ανασφάλεια αποδίδεται στο μεγαλύτερο αριθμό ημερών και μηνών με παρατεταμένη ζέστη και ξηρασία.

Η θνησιμότητα ήταν διπλάσια στις γυναίκες

Μάλιστα, το 2022 οι οικονομικές απώλειες εξαιτίας ακραίων φαινομένων, συνέπεια της περιβαλλοντικής κρίσης, υπολογίστηκαν σε 18,7 δισεκατομμύρια ευρώ (οι ζημίες αυτές αντιπροσωπεύουν το 0,08% του ευρωπαϊκού ΑΕΠ).

Η θνησιμότητα ήταν διπλάσια στις γυναίκες σε σύγκριση με τους άνδρες, ενώ τα νοικοκυριά με χαμηλό εισόδημα είχαν μεγαλύτερη πιθανότητα να αντιμετωπίσουν επισιτιστική ανασφάλεια.

Η έκθεση αναδεικνύει και την ανισότητα ανάμεσα στις χώρες που δεν επιβαρύνουν το πλανήτη και εκείνες που βρίσκονται στην κορυφή των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα. Όπως αναφέρει, το 2021 οι εκπομπές από την καύση ορυκτών καυσίμων ήταν 5,4 τόνοι ανά άτομο στην Ευρώπη, δηλαδή εξαπλάσιες από αυτές της Αφρικής και σχεδόν τριπλάσιες από αυτές της κεντρικής και νότιας Αμερικής.

Απουσία τολμηρής δράσης

«Ο ρυθμός με τον οποίο οι ευρωπαϊκές χώρες κινούνται προς τις καθαρές μηδενικές εκπομπές παραμένει θλιβερά ανεπαρκής, με την τρέχουσα πορεία της Ευρώπης να συνάδει με την επίτευξη ουδετερότητας άνθρακα μόνο έως το 2100» επισημαίνουν οι επιστήμονες και συμπληρώνουν ότι η απουσία τολμηρής δράσης κινδυνεύει να επιδεινώσει περαιτέρω τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής που ήδη συμβαίνουν, με αποτέλεσμα να χαθούν ευκαιρίες για σημαντικά οφέλη για την υγεία.

Επομένως, καταλήγουν οι ειδικοί, είναι ζωτικής σημασίας για την Ευρώπη να επιταχύνει τη δράση για το κλίμα που απαιτεί πολιτική βούληση και δέσμευση. «Η κλιματική αλλαγή δεν είναι ένα μακρινό θεωρητικό σενάριο: Είναι εδώ και σκοτώνει», τονίζουν και επισημαίνουν ότι οι επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής είναι πιθανό να επιδεινωθούν εντός και εκτός Ευρώπης, επηρεάζοντας την ευημερία δισεκατομμυρίων ανθρώπων.

Αναγνωρίζοντας τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής, η Ευρώπη θα πρέπει να δεσμευτεί για μια δίκαιη και υγιή περιβαλλοντική μετάβαση, η οποία περιλαμβάνει ανάληψη παγκόσμιας ευθύνης και υποστήριξη των κοινοτήτων που πλήττονται περισσότερο.