Παράξενος εξωπλανήτης είναι ελαφρύς «σαν μαλλί της γριάς»

Από τους 5.500 και πλέον εξωπλανήτες που έχουν ανακαλύψει μέχρι σήμερα οι αστρονόμοι, αυτός πρέπει να είναι ένας από τους πλέον περίεργους.

Ο πλανήτης WASP-193b, ο οποίος γυροφέρνει ένα άστρο σαν τον Ήλιο σε απόσταση 1.200 ετών φωτός, είναι μεν 50% μεγαλύτερος σε όγκο από τον Δία, έχει όμως πυκνότητα συγκρίσιμη με το μαλλί της γριάς, αποκαλύπτει νέα μελέτη.

Περίπου 100 φορές λιγότερο πυκνός από τη Γη, ο WASP-193b θα επέπλεε σαν φουσκωτή μπάλα αν μπορούσε κανείς να τον ρίξει σε έναν απέραντο ωκεανό.

«Ο WASP-193b είναι ο δεύτερος λιγότερο πυκνός πλανήτης που έχει ανακαλυφθεί μέχρι σήμερα, μετά τον Kepler-51d, ο οποίος είναι πολύ μικρότερος, δηλώνει σε δελτίο Τύπου ο Καλίντ Μπαρκάουι, ερευνητής του Πανεπιστημίου της Λιέγης.

«Η εξαιρετικά χαμηλή πυκνότητά του τον καθιστούν πραγματική ανωμαλία μεταξύ των χιλιάδων εξωπλανητών που έχουν ανακαλυφθεί ως σήμερα. Η πυκνότητα αυτή δεν μπορεί να αναπαραχθεί από τα στάνταρτ μοντέλα» λέει ο Μπαρκάουι, μέλος της ερευνητικής ομάδας που υπογράφει την ανακάλυψη στην επιθεώρηση Nature Astronomy.

Μυστήριο

Ο WASP-193b ανακαλύφθηκε την περασμένη δεκαετία σε παρατηρήσεις του μητρικού του άστρου, WASP-193, του οποίου η λαμπρότητα μειώνεται ανεπαίσθητα κάθε φορά που ο πλανήτης περνά από μπροστά του.

Η νέα μελέτη βασίστηκε στην ίδια τεχνική για να εκτιμήσει το μέγεθος και τη μάζα του WASP-193, αξιοποιώντας αυτή τη φορά παρατηρήσεις από περισσότερα επίγεια τηλεσκόπια.

Οι ερευνητές εκτιμούν ότι ο πλανήτης έχει διάμετρο 1,46 φορές τη διάμετρο του Δία, έχει όμως 7 φορές μικρότερη μάζα.

Και αυτό παρά το γεγονός ότι ο Δίας αποτελείται κυρίως από αέρια όπως το υδρογόνο και το ήλιο.

Με βάση τις εκτιμήσεις του μεγέθους και της μάζας του, η μελέτη υπολογίζει ότι ο WASP-193 έχει πυκνότητα 0,05 γραμμαρίων ανά κυβικό εκατοστό, κοντά στο μαλλί της γριάς που έχει πυκνότητα 0,05 γραμμαρίων ανά κυβικό εκατοστό.

Συγκριτικά, το νερό έχει πυκνότητα 1 γραμμάριο ανά κυβικό εκατοστό και ο Δίας 1,33 γραμμάρια ανά κυβικό εκατοστό. Η Γη είναι μακράν πυκνότερη στα 5,51 γραμμάρια ανά κυβικό εκατοστό.

«Ο πλανήτης είναι τόσο ελαφρύς ώστε είναι δύσκολο να σκεφτεί κανείς ένα ανάλογο, στερεό υλικό» σχολιάζει ο Τζούλιεν ντε Βιτ του ΜΙΤ, επίσης μέλος της ερευνητικής ομάδας.

«Ο λόγος που πλησιάζει τόσο το μαλλί της γριάς είναι επειδή και τα δύο είναι κυρίως αέρας» λέει.

Ωστόσο η χαμηλή πυκνότητα είναι δύσκολο να εξηγηθεί ακόμα κι αν ο WASP-193 αποτελείται από υδρογόνο και ήλιο, τα δύο ελαφρύτερα στοιχεία.

«Ο WASP-193 είναι ένα κοσμικό μυστήριο. Η λύση του θα απαιτήσει περισσότερες παρατηρήσεις και θεωρητικές μελέτες» λέει ο Μπαρκάουι.

Η επικρατέστερη μέχρι στιγμής εξήγηση είναι ότι κάποια πηγή θερμότητας διαστέλλει την ατμόσφαιρα του πλανήτη και την κάνει έτσι πιο αραιή.

Και πάλι, όμως, κανένα μοντέλο δεν εξηγεί πώς μπορεί η ατμόσφαιρα να φούσκωσε σε τέτοιο βαθμό, ούτε πώς αυτή η φουσκωμένη ατμόσφαιρα αντέχει τον συνεχή βομβαρδισμό από σωματίδια του μητρικού άστρου.

Απαντήσεις ίσως δώσει το νέο, υπέρυθρο διαστημικό τηλεσκόπιο James Webb, με το οποίο προγραμματίζονται νέες παρατηρήσεις.