Μικροπλαστικά: Βρίσκονται παντού – Στο περιβάλλον και στο σώμα μας

Τα μικροπλαστικά είναι μικροσκοπικά κομμάτια πλαστικών που ρυπαίνουν το περιβάλλον και έχουν μέγεθος μικρότερο από 5 χιλιοστά όπως αναφέρει η Εθνική Υπηρεσία Ωκεανών και Ατμόσφαιρας των Ηνωμένων Πολιτειών.

Αυτά τα σωματίδια που είναι αόρατα με γυμνό μάτι – ωστόσο υπαρκτά και δυνητικώς βλαβερά – έχουν διεισδύσει σε όλα τα οικοσυστήματα και το ανθρώπινο σώμα. Είναι ευκίνητα και μπορούν να διανύσουν μεγάλες αποστάσεις στον αέρα μολύνοντας το περιβάλλον.

Λόγω του μικρού μεγέθους τους (που φτάνει μέχρι και ελάχιστα μικρόμετρα, δηλαδή εκατομμυριοστά του μέτρου) μπορούν να εισέλθουν στον οργανισμό μας μέσω του στόματος, της μύτης και άλλων κοιλοτήτων.

Καθημερινά εισπνέουμε, καταπίνουμε και απορροφάμε σωματίδια πλαστικού. Μάλιστα. ερχόμαστε σε επαφή με το πλαστικό από τα πρώτα κιόλας στάδια της ζωή μας. Σύμφωνα με μελέτη που δημοσιεύθηκε στην επιθεώρηση Toxicological Science, έχουν βρεθεί μικροπλαστικά στον πλακούντα τον εγκύων και στο μητρικό γάλα.

Υπάρχουν στο έδαφος, στις ακτές μας, στον αέρα, στη σκόνη, στο φαγητό μας, στο μπουκάλι του νερού μας. Ερευνητές από το Πανεπιστήμιο Κολούμπια υποστηρίζουν ότι στο εμφιαλωμένο νερό υπάρχουν κατά μέσο όρο 240.000 νανοπλαστικά σωματίδια ανά λίτρο – δηλαδή 100 φορές περισσότερα από προηγούμενες εκτιμήσεις.

Επιπλέον, έρευνα που δημοσιεύθηκε στο επιστημονικό περιοδικό Physics of Fluids εκτιμά ότι 16,2 κομματάκια μικροπλαστικών την ώρα εισέρχονται στο σώμα μας μέσω της αναπνευστικής οδού.

Οι κίνδυνοι για το περιβάλλον και την υγεία μας

Είναι ανησυχητικό το γεγονός ότι λίγα, αόρατα κομμάτια από τα πλαστικά προϊόντα που χρησιμοποιούμε ή συναντάμε καθημερινά μπορούν να αποσπαστούν και να βρουν το δρόμο τους στο σώμα μας. Ωστόσο, είναι ακόμη πιο ανησυχητικό το γεγονός ότι μπορούν στη συνέχεια να απορροφηθούν – μαζί με τυχόν χημικές ουσίες που περιέχουν – στο κυκλοφορικό σύστημα.

Εν μέσω όλων αυτών των ερευνών, οι επιστήμονες δεν έχουν ακόμη σαφή εικόνα για τις επιπτώσεις τους στην υγεία μας. Η τοξικότητά τους εξακολουθεί να μελετάται, αλλά τα τρέχοντα στοιχεία δείχνουν ότι τα μικροπλαστικά θα μπορούσαν να μας κάνουν ευάλωτους στον καρκίνο, τις καρδιακές παθήσεις και τις αλλεργίες. Θα μπορούσαν, επίσης, να είναι παράγοντας κινδύνου της νόσου Αλτσχάιμερ και να μειώνουν τη γονιμότητα.

Προς το παρόν οι ερευνητές βρίσκονται σε έναν «αγώνα δρόμου» ενάντια στον χρόνο. Και καθώς εκατοντάδες εκατομμύρια τόνοι πλαστικών διαρρέουν στο περιβάλλον κάθε χρόνο, πρόκειται για έναν αγώνα που μπορεί να χάσουν.

Αν δεν γίνουν άμεσες και δραστικές αλλαγές, μέχρι το 2050 υπολογίζεται ότι θα υπάρχει περισσότερο πλαστικό στους ωκεανούς από ό,τι ψάρια.

Τουλάχιστον 267 διαφορετικά είδη ζώων και οργανισμών έχουν επηρεαστεί από την πλαστική ρύπανση. Και μην ξεχνάτε πώς ό,τι «καταλήγει» στη θάλασσα δεν μένει εκεί, αλλά… επιστρέφει στον οργανισμό μας.

Σύμφωνα με στοιχεία που παρουσιάστηκαν στην 9η Διεθνή Διάσκεψη για τους Ωκεανούς «Our Ocean» (OOC-9), προσλαμβάνουμε το πλαστικό ισοδύναμο μιας πιστωτικής κάρτας κάθε εβδομάδα μέσω της διατροφής μας.

Πώς θα «κερδίσουμε» χρόνο

Μπροστά σε αυτή την τεράστια απειλή για το περιβάλλον και την ίδια μας την υγεία, δεν μπορούμε να μείνουμε με σταυρωμένα χέρια. Αλλάζοντας συνήθειες στην καθημερινότητά μας σταδιακά μπορούμε να κάνουμε τη διαφορά αντικαθιστώντας τα πλαστικά με βιώσιμες εναλλακτικές λύσεις, όπως το αλουμίνιο.

Προτού διαλέξετε την επόμενη συσκευασία που θα χρησιμοποιήσετε, αξίζει να γνωρίζετε ότι το πλαστικό είναι απίστευτα ανθεκτικό στη διάβρωση. Ένα πλαστικό μπουκάλι, για παράδειγμα, χρειάζεται περίπου 450 χρόνια για να αποσυντεθεί και, όταν αρχίζει να διασπάται, αφήνει χημικά επικίνδυνα σωματίδια στο περιβάλλον.

Ποσοστό μεγαλύτερο από το 99% των χιλιάδων πλαστικών που υπάρχουν, παράγονται από ορυκτά καύσιμα. Η συντριπτική πλειονότητα αυτών, σύμφωνα με έκθεση του Κέντρου για την Ακεραιότητα του Κλίματος, δεν μπορεί να ανακυκλωθεί, δηλαδή να ανακατασκευαστεί σε νέα προϊόντα.

Αντίθετα, το 75% του αλουμινίου που παράγεται ξαναχρησιμοποιείται. Ένα κουτί αλουμινίου που θα βρεθεί σε κάδο ανακύκλωσης μπορεί να επιστρέψει στο ράφι ως νέο προϊόν σε μόλις λίγες ημέρες και μπορεί να ανακυκλωθεί όσες φορές χρειάζεται, καθώς δεν υφίσταται αλλοίωση.

Λέγοντας «όχι» στο πλαστικό, λέμε «ναι» στην υγεία μας και την υγεία του πλανήτη μας.