«Ο μεγαλύτερος φόβος μου είναι να κάνω μια πραγματικά σκατένια, ντροπιαστική, πομπώδη ταινία για ένα σημαντικό θέμα, και τελικά το πράττω», δήλωσε ο Φράνσις Φορντ Κόπολα το 1978.

«Θα σας το πω ευθέως, από τα βάθη της καρδιάς μου, η ταινία δεν θα είναι καλή».

Η ταινία ήταν το «Αποκάλυψη Τώρα», και ήταν καλή, και τα υπόλοιπα είναι να είχαμε να λέγαμε.

«Έκανα όλα τα πράγματα που άλλοι άνθρωποι θα μετάνιωναν που δεν δοκίμασαν. Γιατί, στο τέλος, πεθαίνεις. Δεν παίρνεις κανένα βραβείο επειδή είσαι απλά συντηρητικός»

Μέρος αυτού του mentalité, ήταν η φήμη του Κόπολα ως αδίστακτου τυχοδιώκτη που ήταν έτοιμος να ρισκάρει τα πάντα, να φτάσει στα όρια της καταστροφής και της τρέλας, όλα για χάρη της τέχνης.

Θα είναι λοιπόν η Megalopolis ένα τελευταίο αριστούργημα;

Τα γυρίσματα του «Αποκάλυψη τώρα» εδραίωσαν αυτόν τον μύθο – η παραφροσύνη, οι καρδιακές προσβολές, οι δύσκολες καιρικές συνθήκες και οι ακόμη λιγότερο υποχωρητικοί ηθοποιοί – σύμφωνα με όσα εξιστορήθηκε η σύζυγος του, Έλενορ, στο ντοκιμαντέρ «Hearts of Darkness» του 1991.

Η αντιθεσμική προσέγγιση του Κόπολα γέννησε μερικούς από τους μεγαλύτερους θριάμβους του κινηματογράφου, αρκεί να θυμηθούμε την τριλογία του Νονού, τη Συνομιλία, το Δράκουλα – αλλά και αρκετές αποτυχίες.

Πριν από περίπου 18 μήνες, ο Φίγκις πρότεινε αστειευόμενος να γυρίσει ένα ντοκιμαντέρ με θέμα τα γυρίσματα της Megalopolis. Λίγους μήνες αργότερα, ο Κόπολα επικοινώνησε μαζί του ξαφνικά, «λέγοντάς του: ‘Πότε μπορείς να είσαι εδώ; Μπορείς να έρθεις τώρα;’ Αυτό είναι πολύ Φράνσις»

Τώρα, όπως φαίνεται, ο Κόπολα ποντάρει όλα του τα υπάρχοντα για τελευταία φορά, με το πολυαναμενόμενο έπος επιστημονικής φαντασίας Megalopolis, το οποίο κάνει πρεμιέρα στο φεστιβάλ των Καννών αυτή την Παρασκευή.

View this post on Instagram

A post shared by Megalopolis (@megalopolisfilm)

Κανείς δεν μπορεί να πιστέψει ότι συνέβη: Ο Κόπολα προσπαθεί να γυρίσει αυτή την ταινία για περισσότερα από σαράντα χρόνια, κατά τη διάρκεια των οποίων το έργο έχει υποστεί αναρίθμητες διορθώσεις, έχοντας γνωρίσει καθυστερήσεις και αποτυχημένες προσπάθειες.

Υπάρχει μόνον επειδή πούλησε μέρος του οινοποιείου του για να χρηματοδοτήσει την ταινία, όταν κανείς άλλος δεν ήθελε.

Θα είναι λοιπόν η Megalopolis ένα τελευταίο αριστούργημα του τιτάνα του Νέου Χόλιγουντ ή θα αποδειχθεί μια «πραγματικά σκατένια, ντροπιαστική, πομπώδης ταινία για ένα σημαντικό θέμα»;

«Ένα ρωμαϊκό έπος που διαδραματίζεται στη σύγχρονη Αμερική»

Τα μέλη του καστ, συμπεριλαμβανομένου του Άνταμ Ντράιβερ, έχουν μιλήσει για μια θετική εμπειρία όσον αφορά την ταινία, αλλά, σύμφωνα με άλλες πηγές, τα γυρίσματά της ήταν σχεδόν εξίσου δύσκολα και χαοτικά με εκείνα του «Αποκάλυψη Τώρα».

Φέρεται να χάθηκε πολύς χρόνος και κόπος, σημαντικά μέλη του συνεργείου παραιτήθηκαν στα μισά της διαδρομής και ο Κόπολα έκανε τα πράγματα ακόμη πιο περίπλοκα ξεκινώντας ταυτόχρονα την ανακαίνιση ενός ακινήτου.

Όπως το έθεσε ένα μέλος του συνεργείου: «Ήταν σαν να βλέπεις ένα σιδηροδρομικό δυστύχημα να εκτυλίσσεται μέρα με την ημέρα, εβδομάδα με την εβδομάδα, και να ξέρεις ότι όλοι εκεί είχαν προσπαθήσει με κάθε τρόπο να βοηθήσουν να αποφευχθεί το δυστύχημα».

Ο Κόπολα έχει περιγράψει το Megalopolis ως το «σενάριο των ονείρων του». Η ιδέα του γεννήθηκε για πρώτη φορά κατά τη διάρκεια της δημιουργίας του «Αποκάλυψη Τώρα», τροφοδοτούμενη από τις ίδιες ανησυχίες για τον αμερικανικό ιμπεριαλισμό.

Το περιέγραψε ως «ένα ρωμαϊκό έπος που διαδραματίζεται στη σύγχρονη Αμερική», μεταφέροντας τη συνωμοσία του Κατιλίνα για την ανατροπή των ηγετών της ρωμαϊκής δημοκρατίας το 63 π.Χ. σε ένα μέλλον επιστημονικής φαντασίας.

Η πλοκή περιστρέφεται γύρω από έναν ιδεαλιστή αρχιτέκτονα (τον υποδύεται ο Ντράιβερ) που προσπαθεί να χτίσει μια ουτοπική πόλη στα ερείπια της Νέας Υόρκης, ενάντια στις επιθυμίες του δημάρχου (Τζιανκάρλο Εσπόζιτο), με την κοσμική κόρη του δημάρχου (Ναταλί Εμμανουέλ) να βρίσκεται στη μέση.

View this post on Instagram

A post shared by Megalopolis (@megalopolisfilm)

Το καστ είναι γεμάτο αστέρες: Σία ΛαΜπουφ, Όμπρεϊ Πλάζα, Ντάστιν Χόφμαν, Τζον Βόιτ, Λόρενς Φίσμπερν.

Και, σύμφωνα με δημοσιεύματα, καταπιάνεται με σπουδαία θέματα όπως η πολιτική, η φυλή, η αρχιτεκτονική, η φιλοσοφία, το σεξ, η αγάπη και η πίστη.

Τα σχέδια που έμειναν στα προσχέδια

Το έργο ήρθε για πρώτη φορά στο προσκήνιο μετά την αποτυχία του μιούζικαλ «One From the Heart» του Κόπολα το 1982, το οποίο χρηματοδότησε ο ίδιος και στη συνέχεια επέλεξε να σκηνοθετήσει εξ αποστάσεως από ένα ειδικά σχεδιασμένο τρέιλερ, γνωστό ως «Silverfish», προκειμένου να δοκιμάσει τις νέες τεχνολογίες στην παραγωγή βίντεο (όπως το έθεσε ένα στέλεχος της βιομηχανίας, «πήρε ένα έργο αξίας 8 εκατομμυρίων δολαρίων και χρησιμοποίησε την τελευταία λέξη της τεχνολογίας για να το υλοποιήσει με 23 εκατομμύρια δολάρια»).

«Στις αρχές της δεκαετίας του ’80 μιλούσε πολύ για αυτό», λέει ο σχεδιαστής ήχου και επί χρόνια συνεργάτης του Κόπολα, Ρίτσαρντ Μπιγκς.

Και σκεφτόταν ήδη μεγάλα πράγματα. «Κάποια στιγμή σκόπευε να το σκηνοθετήσει, κάπως σαν το «Ring Cycle» του [Βάγκνερ] στο Μπαϊρόιτ: η ταινία επρόκειτο να προβληθεί για τέσσερις νύχτες. Και το κοινό θα ερχόταν και θα έκλεινε δωμάτιο σε ένα ξενοδοχείο και θα έβλεπε αυτό το έργο σε ένα γιγαντιαίο υπαίθριο θέατρο που είχε κατασκευαστεί για το σκοπό αυτό», λέει ο Μπιγκς.

Σκεφτόταν κάτι σαν το αμφιθέατρο Red Rocks στο Κολοράντο.

«Δεν έχω ιδέα από πού αντλεί την ενέργεια του ο Φράνσις»

Τα τελευταία χρόνια, η καριέρα του Κόπολα φαίνεται να παρουσιάζει μια υποχώρηση – έχει σκηνοθετήσει μόλις τρεις ταινίες από το 1997 – αλλά φαίνεται ότι δεν άφησε ποτέ το Megalopolis να φύγει.

Περίπου 300 διορθώσεις, 40 χρόνια προετοιμασίας και μια πώληση οινοποιείου αργότερα, είχε τελικά τα μέσα για να κάνει πραγματικότητα το σενάριο των ονείρων του: το φθινόπωρο του 2022, τα γυρίσματα ξεκίνησαν.

View this post on Instagram

A post shared by Megalopolis (@megalopolisfilm)

«Δεν έχω ιδέα από πού αντλεί την ενέργειά του ο Φράνσις», λέει ο βρετανός σκηνοθέτης Μάικ Φίγκις, ο οποίος γνωρίζει τον Κόπολα εδώ και 30 χρόνια. Πριν από περίπου 18 μήνες, ο Φίγκις πρότεινε αστειευόμενος να γυρίσει ένα ντοκιμαντέρ με θέμα τα γυρίσματα της Megalopolis. Λίγους μήνες αργότερα, ο Κόπολα επικοινώνησε μαζί του ξαφνικά, «λέγοντάς του: ‘Πότε μπορείς να είσαι εδώ; Μπορείς να έρθεις τώρα;’ Αυτό είναι πολύ Φράνσις».

«Δεν σκέφτομαι τα πράγματα, τα νιώθω»

Παρά τη μακρά και δύσκολη και μακρά πορεία της, όσα πραγματεύεται η Megalopolis θα μπορούσαν ακόμα να έχουν απήχηση. « Βασίζεται στην παραδοχή ότι το μέλλον … καθορίζεται σήμερα, από τα συμφέροντα που ανταγωνίζονται για τον έλεγχο», δήλωσε ο Κόπολα σε έναν δημοσιογράφο το 1999. «Ξέρουμε ήδη τι συνέβη στη Ρώμη. Η Ρώμη έγινε μια φασιστική αυτοκρατορία. Αυτό πρόκειται να γίνουμε κι εμείς;»

Όποιο και αν είναι το αποτέλεσμα, ο Κόπολα μπορεί τουλάχιστον να νιώσει προσωπική ικανοποίηση που πέτυχε τον στόχο της ζωής του, ενάντια σε όλες τις προσδοκίες και τα εμπόδια. Ίσως η σκέψη του να γυρίσει μια σκατένια, ντροπιαστική, πομπώδη ταινία να είναι λιγότερο τρομακτική από εκείνη του να μην την κάνει ποτέ. Όταν ο δημοσιογράφος Steve Rose του πήρε συνέντευξη το 2010, του είπε: «Δεν σκέφτομαι τα πράγματα, τα νιώθω».

»Και ξέρω ότι τις μισές φορές μπορεί να μην τα καταφέρω καλά, και ίσως αυτό να έχει μια ευχαρίστηση, αλλά στη ζωή μου πρέπει να πω ότι αυτό με έχει βοηθήσει πολύ. Όταν είσαι ένας γέρος που πεθαίνει, δεν θέλεις να λες: «Μακάρι να είχα κάνει αυτό ή εκείνο». Στην περίπτωσή μου, το έκανα. Έκανα όλα τα πράγματα που άλλοι άνθρωποι θα μετάνιωναν που δεν δοκίμασαν. Γιατί, στο τέλος, πεθαίνεις. Δεν παίρνεις κανένα βραβείο επειδή είσαι απλά συντηρητικός».

*Με πληροφορίες από: The Guardian | Κεντρική φωτογραφία θέματος: IMDb

Headlines