H αγαπημένη ηθοποιός Yoshiko Okada κατέφθασε στην Ιαπωνία από την ΕΣΣΔ μετά από πολλά χρόνια – και σκάνδαλα – και πλήθος κόσμου την υποδέχθηκε μεγαλοπρεπώς.

Όμως γιατί έλειπε τόσο καιρό;

Η ρομαντική απόδραση

Η Yoshiko έκανε το ντεμπούτο της στη σκηνή μόλις στα δεκαεπτά της χρόνια. Το 1923, άρχισε να εμφανίζεται σε ταινίες, συμπεριλαμβανομένων εκείνων των σκηνοθετών Kenji Mizoguchi και Yasujiro Ozu.

Ο Sugimoto ήταν μέλος του Κομμουνιστικού Κόμματος,  -το 1931 προσπάθησε ανεπιτυχώς να εισέλθει στη Σοβιετική Ένωση εκτελώντας μυστικές εντολές της ηγεσίας του Ιαπωνικού Κομμουνιστικού Κόμματος, προκειμένου να αποκαταστήσει την επαφή με την Κομιντέρν-

Το 1927, πήρε τον ρόλο της ηρωίδας στην ταινία Tsubakihime, μια μεγάλου προϋπολογισμού διασκευή του έργου «Η κυρία με τις καμέλιες» του Δουμά.  Ξεκίνησε τα γυρίσματα με μεγάλο πάθος, αλλά όταν ο σκηνοθέτης Minoru Murata την ταπείνωσε μπροστά στο πλήθος που βρισκόταν στο χώρο των γυρισμάτων, έφυγε αμήχανη από το πλατό έχοντας για παρέα τον συμπρωταγωνιστή της, Ryoichi Takeguchi και εξαφανίστηκαν- οι εφημερίδες έγραψαν ότι η ζωή της βρίσκονταν σε κίνδυνο καθώς φοβόταν ότι ίσως αυτοκτονήσει.

Η ρομαντική τους απόδραση τους έκανε είδωλα του κοινού, αλλά η Okada, απολυμένη και απένταρη καθώς η πηγή εισοδήματος της ήταν μονάχα η κινηματογραφική βιομηχανία, αναγκάστηκε να επιστρέψει στη σκηνή.

Την ίδια χρονιά παντρεύτηκε με τον Takeguchi.

Το 1928 ίδρυσε την «Yoshiko Okada Theater Company» με την υποστήριξη του μυθιστοριογράφου Sanjugo Naoki, και περιόδευσε με επιτυχία σε όλη την Ιαπωνία, ακόμη και στην Κίνα και την Κορέα, μέχρι τον Απρίλιο του 1930, όταν ο θίασος διαλύθηκε, όπως και ο γάμος της.

Οι εραστές συνελήφθησαν και δεν ξαναβρέθηκαν ποτέ

Το 1936, γνώρισε τον σκηνοθέτη Ryokichi Sugimoto – εκείνη η μοιραία στιγμή άλλαξε για πάντα τη ζωή της.

Ο Sugimoto ήταν μέλος του Κομμουνιστικού Κόμματος,  -το 1931 προσπάθησε ανεπιτυχώς να εισέλθει στη Σοβιετική Ένωση εκτελώντας μυστικές εντολές της ηγεσίας του Ιαπωνικού Κομμουνιστικού Κόμματος, προκειμένου να αποκαταστήσει την επαφή με την Κομιντέρν-, μετέφραζε σοβιετική λογοτεχνία στα ιαπωνικά και δίδασκε υποκριτική, εστιάζοντας στις μεθόδους του ρωσικού θεάτρου.

Δέκα χρόνια αργότερα, το 1972, έφτασε στην Ιαπωνία και έζησε σαν σούπερ σταρ. Στην πατρίδα της, ανέβασε στο θέατρο το έργο του Ostrovsky «Ταλέντα και θαυμαστές» και πρωταγωνίστησε σε ταινίες. Αλλά επέστρεψε. Είπε ότι της έλειπε η ΕΣΣΔ όταν βρισκόταν στην Ιαπωνία και ότι της έλειπε η Ιαπωνία όταν βρισκόταν στην ΕΣΣΔ

Έπεισε την Okada να ταξιδέψει στην ΕΣΣΔ, για να μάθει μια νέα θεατρική γλώσσα, απαλλαγμένη από τα αστικά κατάλοιπα, από τον Ρώσο σκηνοθέτη Vsevolod Meyerhold.

Φωτογραφία: Janus Films

Επιπροσθέτως, με το ξέσπασμα του Β’ Σινοϊαπωνικού Πολέμου το 1937, οι ταινίες του Okada λογοκρίθηκαν ως κομμάτι των στρατιωτικών περιορισμών στην ελευθερία της έκφρασης και η Sugimoto, υπό επιτήρηση λόγω του προλεταριακού ακτιβισμού της, φοβόταν μήπως οδηγηθεί στη φυλακή.

Και εκείνη τον πίστεψε.

Τον Ιανουάριο του 1938, οι εραστές έφτασαν στο νησί Σαχαλίνη, το νότιο τμήμα του οποίου ανήκε τότε στην Ιαπωνία, – σύμφωνα με την επίσημη εκδοχή στο πλαίσιο μιας συναυλίας.  Λίγες μέρες αργότερα, ενώ έκαναν έλκηθρο κατά μήκος των συνόρων, ξαφνικά πήδηξαν και έτρεξαν προς το σοβιετικό έδαφος.

Όμως η χώρα των ονείρων τους υποδέχτηκε εχθρικά. Οι εραστές συνελήφθησαν και δεν ξαναβρέθηκαν ποτέ. Ενάμιση χρόνο αργότερα, ο Sugimoto εκτελέστηκε, ενώ η Okada καταδικάστηκε σε δέκα χρόνια φυλάκισης σε στρατόπεδο καταναγκαστικής εργασίας με την κατηγορία της κατασκοπείας.

Οι στάχτες της ηθοποιού θάφτηκαν σε ένα νεκροταφείο στο Τόκιο

Αποφυλακίστηκε το 1947. Κάπως έτσι ξεκίνησε η νέα ζωή της ηθοποιού.

Εργάστηκε για πολλά χρόνια ως εκφωνήτρια στο ραδιόφωνο της Μόσχας – παρουσίαζε εκπομπές που μεταδίδονταν στην Ιαπωνία. Μιλούσε στους πρώην συμπατριώτες της για τη ρωσική λογοτεχνία.

Δεν ξέχασε ούτε το θέατρο: αποφοίτησε από το τμήμα σκηνοθεσίας του GITIS και εργάστηκε στο Θέατρο «Μαγιακόφσκι». Και, μαζί με τον Boris Buneev, το 1962 σκηνοθέτησε την ταινία «10.000 αγόρια».

Δέκα χρόνια αργότερα, το 1972, έφτασε στην Ιαπωνία και έζησε σαν σούπερ σταρ. Στην πατρίδα της, ανέβασε στο θέατρο το έργο του Ostrovsky «Ταλέντα και θαυμαστές» και πρωταγωνίστησε σε ταινίες. Αλλά επέστρεψε. Είπε ότι της έλειπε η ΕΣΣΔ όταν βρισκόταν στην Ιαπωνία και ότι της έλειπε η Ιαπωνία όταν βρισκόταν στην ΕΣΣΔ.

Στα τέλη της δεκαετίας του 1980 έμαθε για την τύχη του Sugimoto και ότι η μαρτυρία του χρησιμοποιήθηκε για να κατηγορηθεί ο Meyerhold για κατασκοπεία υπέρ των Ιαπώνων.

Η Yoshiko Okada πέρασε σχεδόν 54 χρόνια στη Σοβιετική Ένωση. Αφήνοντας την τελευταία της πνοή το 1992 στη Μόσχα. Οι στάχτες της ηθοποιού θάφτηκαν σε ένα νεκροταφείο στο Τόκιο.

*Με πληροφορίες από: Russia Beyond

Headlines