Οταν σπέρνεις ανέμους αμφισβήτησης της Συμφωνίας των Πρεσπών θερίζεις θύελλες στο Μακεδονικό

Δεν υπάρχει τίποτα χειρότερο από το να υποτάσσονται τα εθνικά θέματα στους στενούς και κοντόθωρους παραταξιακούς ή ακόμη και αμιγώς εκλογικούς σχεδιασμούς.

Είναι συνταγή για αποτυχία, ή, ακόμη χειρότερα, για εθνική τραγωδία.

Γιατί σημαίνει ότι ασχολούμαστε με κάτι που συμβαίνει εκτός συνόρων με το βλέμμα εντός συνόρων, υποτιμώντας ή ακόμη χειρότερα αδιαφορώντας για τις μεσοπρόθεσμες συνέπειες.

Το Μακεδονικό είναι ένα τέτοιο ζήτημα. Η λύση, το περίγραμμα της οποίας ήταν στο τραπέζι από τη δεκαετία του 1990, καθυστέρησε μέχρι το 2018, απλώς και μόνο γιατί διαδοχικές κυβερνήσεις το αντιμετώπισαν υπό το πρίσμα του πολιτικού κόστους και μόνο, συντηρώντας ταυτόχρονα και σοβαρές αυταπάτες στους πολίτες ως προς την υποτιθέμενη δυνατότητα να υπάρξει μια άλλη διευθέτηση του προβλήματος.

Γιατί στην πραγματικότητα η μόνη λύση του Μακεδονικού θα ήταν μια συμφωνία όπως αυτή των Πρεσπών: σύνθετη ονομασία και εγγυήσεις ότι δεν υπάρχουν αλυτρωτικές βλέψεις. Οτιδήποτε άλλο κινούνταν στη σφαίρα της πολιτικής φαντασίας.

Άλλωστε, όσο εμείς για δεκαετίες δεν σηκώναμε μύγα στο πατριωτικό σπαθί μας είχε φτάσει όλος ο πλανήτης να έχει αναγνωρίσει τη γειτονική χώρα ως σκέτο «Μακεδονία». Γεγονός, που αποδεικνύει ότι η συμφωνία των Πρεσπών, η οποία είναι μη αναστρέψιμη, δεν μπορεί να ακυρωθεί και άρα το «Βόρεια Μακεδονία» είναι μια ονομασία που δεν μπορεί να αλλάξει, ήταν τελικά βήμα προόδου.

Βήμα που έγινε με βαρύ τίμημα και για τους δύο πολιτικούς που το τόλμησαν. Κόστος που θα μπορούσαν να αποφύγουν, ιδίως ο Αλέξης Τσίπρας που όμως προτίμησε να ολοκληρώσει τη συμφωνία αντί να προκρίνει να αφήσει την «καυτή πατάτα» στην επόμενη κυβέρνηση και να μην χάσει κρίσιμο μερίδιο ψήφων στη Βόρεια Ελλάδα, καθώς επέτρεψε στην αντιπολίτευση να κάνει προεκλογική εκστρατεία με βάση αυτό το θέμα και μάλιστα «εκ του ασφαλούς», αφού γνώριζαν ότι αναγκαστικά θα την εφάρμοζαν. Όπως και ως επί της ουσίας έκαναν.

Στα χρόνια που πέρασαν αλλού εφαρμόστηκε η συμφωνία και αλλού όχι, με κρίσιμα πρωτόκολλα που πρέπει να έρθουν στη Βουλή για κύρωση να μένουν στο συρτάρι. Η Ευρωπαϊκή Ένωση που έταξε ενταξιακή προοπτική στη Βόρεια Μακεδονία, στην περίπτωση που η τελευταία δεχόταν την αλλαγή του ονόματος, δεν στάθηκε στο ύψος των περιστάσεων και ουσιαστικά η διαδικασία έχει παγώσει. Αυτά συνετέλεσαν ώστε εθνικιστικές φωνές να πάρουν πολιτικά κεφάλι στη γειτονική χώρα, αν και μέχρι τώρα η αμφισβήτηση είναι περισσότερο φραστική παρά ουσιαστική.

Σκεφτείτε, λοιπόν, σε αυτό το τοπίο που η ακροδεξιά, ο εθνικισμός και ο λαϊκισμός κερδίζουν έδαφος στην Ευρώπη, να μην υπήρχε και η Συμφωνία. Θα ενισχύονταν οι εθνικιστικές δυνάμεις χωρίς να έχει υπάρξει η αλλαγή ονόματος της γειτονικής χώρας και όλα τα ζητήματα θα ήταν ανοιχτά. Προφανώς και τότε τα πράγματα θα ήταν χειρότερα και μπροστά στον κίνδυνο περαιτέρω αποσταθεροποίησης η «διεθνής κοινότητα» θα ήταν πολύ πιο επιρρεπής να αποδεχτεί την ονομασία σκέτο «Μακεδονία». Τώρα αυτό δεν μπορεί να συμβεί.

Ωστόσο, βλέπω ότι δεν συζητάμε το θέμα υπό αυτήν την οπτική και προσέγγιση. Αντιθέτως, αυτό που βλέπω είναι ανέξοδους τακτικισμούς, υψηλούς τόνους και κυρίως προεκλογική διαχείριση. Παρατηρώ και ένα διάχυτο κλίμα του τύπου «εντάξει δεν ήταν καλή συμφωνία αλλά τώρα δεν μπορούμε να την αλλάξουμε». Μόνο που αυτό απλώς μειώνει τη νομιμοποίηση της συμφωνίας και στον ορίζοντα έχει το ενδεχόμενο να δώσουμε την εικόνα ότι και εμείς την αντιμετωπίζουμε ως «πουκάμισο αδειανό». Και εάν δεν μπορούμε εμείς να υποστηρίξουμε πλήρως τη συμφωνία, άρα να προχωρήσουμε και όσα θεσμικά βήματα απαιτούνται, τότε απλώς την υπονομεύουμε. Με υπαρκτό κίνδυνο απλώς να συμβάλουμε σε έναν κύκλο αποσταθεροποίησης της γειτονικής χώρας με απρόβλεπτα αποτελέσματα και για τη δική μας.

Το πολιτικό προσωπικό της χώρας, πρώτα και κύρια η κυβέρνηση, αλλά και όλοι οι δημοσιολογούντες πρέπει να θυμηθούν το ρητό του Σολωμού ότι «εθνικό είναι το αληθές». Και αληθές και εθνικό σήμερα είναι ότι η συμφωνία πρέπει να εφαρμοστεί πλήρως και η χώρα μας να είναι αυτή που θα πρωτοστατήσει στην πλήρη υλοποίηση και την υπεράσπισή της.

Χωρίς αστερίσκους και προεκλογικούς υπολογισμούς.