Καρκίνος: Νέο τεστ ανιχνεύει τη νόσο επτά χρόνια πριν τη διάγνωση

Δύο βρετανικές μελέτες που δημοσιεύθηκαν στο επιστημονικό περιοδικό «Nature Communications» εντόπισαν πρωτεΐνες στο αίμα οι οποίες μπορούν να προειδοποιήσουν για την ύπαρξη καρκίνου επτά ή και περισσότερα χρόνια πριν από τη διάγνωση.

618 πρωτεΐνες που συνδέονται με 19 μορφές καρκίνου

Συγκεκριμένα ερευνητές του Oxford Population Health του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης με χρηματοδότηση του Cancer Research UK εντόπισαν 618 πρωτεΐνες που συνδέονται με 19 διαφορετικές μορφές καρκίνου – από αυτές τις πρωτεΐνες οι 107 εντοπίστηκαν σε μια ομάδα εθελοντών οι οποίοι είχαν δώσει δείγμα αίματος τουλάχιστον επτά έτη πριν διαγνωστούν με καρκίνο.

Μελλοντική έγκαιρη αντιμετώπιση ή και πρόληψη

Ηταν μάλιστα άκρως σημαντικό το γεγονός ότι οι ερευνητές είδαν πως αυτές οι πρωτεΐνες εμπλέκονται σε πολύ πρώιμα στάδια του καρκίνου, όταν μπορεί να αντιμετωπιστεί πλήρως θεραπευτικά ή ακόμη και να προληφθεί η εμφάνισή του.

Με «όπλο» την πρωτεωμική

Για να ανιχνεύσουν τις πρωτεΐνες οι επιστήμονες στράφηκαν στην πρωτεωμική (proteomics) η οποία επιτρέπει την ανάλυση μεγάλων ομάδων πρωτεϊνών προκειμένου να αποτυπωθεί πώς αλληλεπιδρούν μεταξύ τους καθώς και αν υφίστανται σημαντικές διαφορές στις πρωτεΐνες διαφορετικών ιστών.

Η πρώτη μελέτη

Στο πλαίσιο της πρώτης μελέτης οι επιστήμονες ανέλυσαν δείγματα αίματος από τη Βιοτράπεζα του Ηνωμένου Βασιλείου (UK Biobank) τα οποία ανήκαν σε περισσότερα από 44.000 άτομα, συμπεριλαμβανομένων 4.900 ατόμων που τελικώς διαγνώσθηκαν με καρκίνο.

Με χρήση της πρωτεωμικής οι ερευνητές ανέλυσαν ένα σετ 1.463 πρωτεϊνών σε δείγμα αίματος του κάθε ατόμου. Συνέκριναν τις πρωτεΐνες των ατόμων που διαγνώσθηκαν με καρκίνο με εκείνες των ατόμων που δεν είχαν διάγνωση καρκίνου προκειμένου να ανακαλύψουν διαφορές μεταξύ τους. Ετσι «συνέλαβαν» τις πρωτεΐνες εκείνες που συνδέονταν με κίνδυνο καρκίνου.  Επιπλέον εντόπισαν 182 πρωτεΐνες που εμφάνιζαν διαφορές τρία χρόνια πριν από τη διάγνωση καρκίνου.

Η δεύτερη μελέτη

Στη δεύτερη μελέτη οι επιστήμονες μελέτησαν γενετικά δεδομένα σχετικά με περισσότερες από 300.000 περιπτώσεις καρκίνου προκειμένου να δουν σε βάθος τις πρωτεΐνες του αίματος που εμπλέκονται στην ανάπτυξη του καρκίνου και οι οποίες θα μπορούσαν να αποτελέσουν στόχους νέων θεραπειών.

Εντόπισαν 40 πρωτεΐνες στο αίμα οι οποίες αύξαναν τον κίνδυνο εμφάνισης εννέα διαφορετικών μορφών καρκίνου. Επόμενο βήμα, όπως τόνισαν, είναι να διεξαγάγουν περαιτέρω έρευνες ώστε να βρουν τον ακριβή ρόλο που παίζουν αυτές οι πρωτεΐνες στην ανάπτυξη του καρκίνου, να προσδιορίσουν ποιες από αυτές είναι οι πιο αξιόπιστες για να χρησιμοποιηθούν σε ένα τεστ πρώιμης ανίχνευσης του καρκίνου αλλά και να δουν ποια φάρμακα θα μπορούσαν να στοχεύσουν αυτές τις πρωτεΐνες.

Απαιτείται τώρα μελέτη των πρωτεϊνών σε βάθος

Οπως ανέφερε η δρ Κέρεν Παπίερ, επιδημιολόγος εξειδικευμένη στη διατροφή στο Oxford Population Health, πρώτη συγγραφέας της πρώτης μελέτης «προκειμένου να σώσουμε περισσότερες ζωές από τον καρκίνο χρειάζεται πρώτα να κατανοήσουμε καλύτερα το τι συμβαίνει στα πολύ πρώιμα στάδια της νόσου. Δεδομένα από χιλιάδες ασθενείς με καρκίνο αποκάλυψαν εκπληκτικές νέες πληροφορίες σχετικά με το πώς πρωτεΐνες στο αίμα μας μπορούν να επηρεάσουν τον κίνδυνο καρκίνου. Τώρα χρειάζεται να μελετήσουμε σε βάθος αυτές τις πρωτεΐνες ώστε να δούμε ποιες από αυτές μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την πρόληψη του καρκίνου».

Πιο κοντά σε πρόληψη του καρκίνου με στοχευμένες θεραπείες

Ο δρ Καρλ Σμιθ-Μπερν, μοριακός επιδημιολόγος στο Oxford Population Health, κύριος συγγραφέας της πρώτης μελέτης και πρώτος συγγραφέας της δεύτερης μελέτης σημείωσε από την πλευρά του ότι «μέσω της έρευνάς μας προβλέψαμε πώς το σώμα μπορεί να αποκριθεί σε φάρμακα που στοχεύουν συγκεκριμένες πρωτεΐνες – για παράδειγμα προβλέψαμε πιθανές παρενέργειες που θα μπορούσαν να εμφανιστούν. Προτού καν λάβουν χώρα κλινικές δοκιμές, έχουμε ήδη κάποιες πρώτες ενδείξεις σχετικά με το ποιες πρωτεΐνες θα έπρεπε πιθανώς να αποφύγουμε να στοχεύσουμε ώστε να μην έχουμε ανεπιθύμητες ενέργειες». Ο ειδικός κατέληξε αναφέροντας ότι «αυτή η έρευνα μας φέρνει πιο κοντά στην πρόληψη του καρκίνου με στοχευμένα φάρμακα – κάτι που κάποτε εθεωρείτο αδύνατον αλλά πλέον αποτελεί μια πολύ πιο χειροπιαστή προοπτική».