Γάζα: H διαφορά μεταξύ Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου και Διεθνούς Δικαστηρίου Δικαιοσύνης

Ο εισαγγελέας του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου (ΔΠΔ) ζήτησε σήμερα (20/5) την έκδοση ενταλμάτων σύλληψης κατά του πρωθυπουργού του Ισραήλ Μπενιαμίν Νετανιάχου και του ηγέτη της Χαμάς στη Γάζα, Γιαχία Σινουάρ, για εγκλήματα πολέμου και εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας που διαπράχθηκαν στην Λωρίδα της Γάζας.

Το έτερο διεθνές δικαστήριο που αποφαίνεται για ζητήματα που άπτονται του ποινικού δικαίου είναι το Διεθνές Δικαστήριο Δικαιοσύνης (ΔΔΔ), τ’ οποίο βρίσκεται σε απόσταση μόλις 3 χιλιομέτρων από το ΔΠΔ στη Χάγη της Ολλανδίας.

Παρά τις παρόμοιες συντομογραφίες τους, υπάρχουν ορισμένες βασικές διαφορές μεταξύ τους

Ποια είναι η μεταξύ τους διαφορά; Και τα δύο δικαστήρια εξετάζουν επί του παρόντος υποθέσεις που σχετίζονται με το Ισραήλ και την Παλαιστίνη, ωστόσο, παρά τις παρόμοιες συντομογραφίες τους, υπάρχουν ορισμένες βασικές διαφορές μεταξύ τους.

Συγκεκριμένα, οι αρμοδιότητες του ΔΔΔ περιλαμβάνουν την επίλυση νομικών διαφορών μεταξύ κρατών, ενώ το ΔΠΔ διώκει άτομα για εγκλήματα πολέμου. Το Al Jazeera, σε άρθρο του με τίτλο «Υποθέσεις ΔΠΔ εναντίον ΔΔΔ», αναφέρει:

Όπως αναφέραμε, ο γενικός εισαγγελέας του ΔΠΔ είπε νωρίτερα σήμερα ότι ζητά εντάλματα σύλληψης για τον Ισραηλινό πρωθυπουργό Μπενιαμίν Νετανιάχου, τον υπουργό Άμυνας Ιωάβ Γκάλαντ και τρεις ηγέτες της Χαμάς.

Το ΔΠΔ δεν αποτελεί μέρος του συστήματος των Ηνωμένων Εθνών

Σε αντίθεση με το ΔΔΔ, το ΔΠΔ δεν αποτελεί μέρος του συστήματος των Ηνωμένων Εθνών. Το δικαστήριο, το οποίο εδρεύει επίσης στη Χάγη, έχει δικαιοδοσία για τα άτομα, τα οποία διώκονται για σοβαρά εγκλήματα σύμφωνα με το Καταστατικό της Ρώμης. Ενώ το ΔΔΔ είναι αστικό δικαστήριο, το ΔΠΔ είναι ποινικό δικαστήριο.

Όπως η Ρωσία και οι Ηνωμένες Πολιτείες, το Ισραήλ δεν είναι μέλος του ΔΠΔ. Ωστόσο, το ΔΠΔ έχει δικαιοδοσία στη Γάζα, την κατεχόμενη Ανατολική Ιερουσαλήμ και τη Δυτική Όχθη, αφού οι Παλαιστίνιοι ηγέτες συμφώνησαν επίσημα να δεσμευτούν από τις ιδρυτικές αρχές του δικαστηρίου το 2015.

Η σημερινή ανακοίνωση του ΔΠΔ είναι ξεχωριστή από την υπόθεση που εκδικάζεται επί του παρόντος από το ΔΔΔ σχετικά με μια κατηγορία από τη Νότια Αφρική ότι το Ισραήλ παραβίασε τις υποχρεώσεις του βάσει της Σύμβασης για τη Γενοκτονία στον πόλεμο του στη Γάζα.

Η Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για τη Γενοκτονία

Το ΔΔΔ πραγματοποίησε την πρώτη του ακρόαση για την υπόθεση τον Ιανουάριο και στη συνέχεια προχώρησε στη διαταγή ορισμένων προσωρινών μέτρων που το Ισραήλ μέχρι στιγμής έχει αγνοήσει σε μεγάλο βαθμό.

Τον Μάιο, το ΔΔΔ άκουσε επιχειρήματα για ένα αίτημα της Νότιας Αφρικής που ζητούσε και πάλι πρόσθετα έκτακτα μέτρα για την επίθεση του Ισραήλ στη Ράφα, μια πόλη στη νότια Γάζα όπου περισσότεροι από ένα εκατομμύριο εκτοπισμένοι Παλαιστίνιοι αναζήτησαν καταφύγιο από τον πόλεμο του Ισραήλ.

Τόσο το Ισραήλ όσο και η Νότια Αφρική έχουν υπογράψει τη Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για τη Γενοκτονία, η οποία δίνει στο ΔΔΔ -το ανώτατο νομικό όργανο του ΟΗΕ- τη δικαιοδοσία να αποφαίνεται για διαφορές σχετικά με τη συνθήκη.

«Υποθέσεις ΔΠΔ εναντίον ΔΔΔ»

Όλα τα κράτη που υπέγραψαν τη σύμβαση είναι υποχρεωμένα να μη διαπράξουν γενοκτονία και επίσης να την αποτρέψουν και να τιμωρήσουν τους ενόχους. Η συνθήκη ορίζει τη γενοκτονία ως «πράξεις που διαπράττονται με πρόθεση να καταστρέψουν, εν όλω ή εν μέρει, μια εθνική, εθνική, φυλετική ή θρησκευτική ομάδα».