Ένας επιβάτης σκοτώθηκε και τουλάχιστον 30 τραυματίστηκαν την Τρίτη λόγω αναταράξεων σε πτήση της Singapore Airlines από το Λονδίνο προς τη Σιγκαπούρη, ένα σπάνιο αλλά όχι πρωτοφανές περιστατικό.

Οι αναταράξεις στη διάρκεια πτήσεων συνήθως είναι απλά ενοχλητικέςμ ή μπορεί να φέρουν ναυτία. Σε πιο σοβαρές περιπτώσεις όμως μπορούν να προκαλέσουν σοβαρούς τραυματισμούς ή και βλάβες στο αεροσκάφος.

Οι περισσότεροι στην Ελλάδα θα θυμούνται το δυστύχημα με το υπηρεσιακό Falcon της ελληνικής κυβέρνησης το 1999, όταν το αεροπλάνο έπεσε σε σφοδρές αναταράξεις πάνω από το Βουκουρέστι με αποτέλεσμα να σκοτωθούν ο τότε αναπληρωτής υπουργός Εξωτερικών Γιάννος Κρανιδιώτης, ο γιος του και ακόμα τέσσερα άτομα.

Τι είναι οι αναταράξεις

Το φαινόμενο είναι γνωστό στα ελληνικά και ως «κενά αέρος», όμως ο όρος είναι παραπλανητικός, αφού η ατμόσφαιρα είναι συνεχής, χωρίς κενά.

Οι αναταράξεις είναι απότομες κινήσεις του αεροσκάφους λόγω χαοτικών ρευμάτων αέρα στο εξωτερικό του, τα οποία προκαλούν απότομες αλλαγές στο ύψος ή τη γωνία πτήσης.

Σύμφωνα με την Ομοσπονδιακή Υπηρεσία Αεροπορίας των ΗΠΑ, αναταράξεις μπορούν να προκληθούν από μεταβολές της ατμοσφαιρικής πίεσης, από τη κίνηση του αέρα γύρω και πάνω από βουνά, ή από καταιγίδες. Οι αεροχείμαρροι, στενά ρεύματα αέρα στην ανώτερη ατμόσφαιρα, είναι επίσης συχνή αιτία.

Μια από τις πιο επικίνδυνες περιπτώσεις είναι οι αναταράξεις εν αιθρία, ατμοσφαιρικές διαταραχές που δεν δίνουν ορατά σημάδια και μπορούν να εκδηλωθούν όταν δεν είναι αναμμένη η ένδειξη για τις ζώνες των επιβατών.

«Είναι εντελώς αόρατες στο γυμνό μάτι, τα ραντάρ και τους δορυφόρους» είπε στο NPR ο Πολ Ουίλιαμς, καθηγητής ατμοσφαιρικής φυσικής στο Πανεπιστήμιο του Ρέντινγκ στη Βρετανία.

Η κλιματική αλλαγή φέρνει αστάθεια στους αεροχειμάρρους και αυξάνει την ταχύτητα των ανέμων, κάτι που σημαίνει περισσότερες αναταράξεις. Σύμφωνα με μελέτη του Ουίλιαμς, μέχρι το 2050 οι πιλότοι θα αντιμετωπίζουν τουλάχιστον δύο φορές περισσότερα περιστατικά αναταράξεων εν αιθρία.

Το καλύτερο που μπορούν να κάνουν οι επιβάτες για να προστατευτούν είναι να κρατούν τη ζώνη δεμένη και να ακούν τις οδηγίες του πιλότου και των αεροσυνοδών.

Πόσο συχνές είναι οι αναταράξεις;

Στο ύψος που πετούν τα επιβατικά αεροπλάνα, περίπου το 3% της ατμόσφαιρας εκδηλώνει ήπιες αναταράξεις, το 1% μέτριες αναταράξεις και ένα ακόμα μικρότερο ποσοστό σοβαρές αναταράξεις, ανέφερε ο Ουίλιαμς.

Από το 2009 έως το 2021 καταγράφηκαν σοβαροί τραυματισμοί 30 επιβατών και 116 μελών πληρώματος, σύμφωνα με δεδομένα της Ομοσπονδιακής Υπηρεσίας Αεροπορίας (FAA).

H υπηρεσία ορίζει τους σοβαρούς τραυματισμούς ως αυτούς που απαιτούν νοσηλεία για τουλάχιστον 38 ώρες, ή αφορούν κατάγματα ή σοβαρούς τραυματισμούς μυών και τεντόνων, βλάβες εσωτερικών οργάνων ή εγκαύματα δευτέρου ή τρίτου βαθμού. Οι αεροπορικές εταιρείες δεν υποχρεούνται να αναφέρουν τα ελαφρότερα τραύματα, κάτι που σημαίνει ότι ο πραγματικός αριθμός μπορεί να είναι μεγαλύτερος.

Η μεγάλη πλειονότητα των επιβατών που τραυματίστηκαν λόγω αναταράξεων δεν φορούσε ζώνη, συνήθως επειδή βρισκόταν στην τουαλέτα ή περπατούσε στον διάδρομο, σύμφωνα με έκθεση του Εθνικού Συμβουλίου Ασφάλειας Μεταφορών των ΗΠΑ το 2021.

Τραυματισμοί μπορεί να προκληθούν από αντικείμενα που πέφτουν από τον χώρο αποσκευών, από στραβοπάτημα, από καρότσια φαγητού που πέφτουν στους επιβάτες ή από εκτίναξη των επιβατών στα τοιχώματα της καμπίνας.

Για το πλήρωμα, οι τραυματισμοί είναι πιο συχνοί την ώρα της προετοιμασίας για προσεδάφιση ή στη διάρκεια εργασίας στην καμπίνα επιβατών, όπως το σερβίρισμα του φαγητού και η συλλογή σκουπιδιών.

Βλάβες στα αεροσκάφη

Σύμφωνα με το Εθνικό Κέντρο Ατμοσφαιρικής Έρευνας των ΗΠΑ, περίπου 65.000 πτήσεις κάθε χρόνο συναντούν μέτριες αναταράξεις και περίπου 5.500 σοβαρές αναταράξεις.

Βλάβες προκαλούνται συχνότερα στην καμπίνα, κυρίως στα ντουλάπια αποσκευών και τα καθίσματα.

Οι ζημιές, οι καθυστερήσεις και οι τραυματισμοί λόγω αναταράξεων κοστίζουν στις αεροπορικές εταιρείες έως και 500 εκατ. δολάρια το χρόνο.

Μέχρι σήμερα, πάντως, δεν έχει αναφερθεί συντριβή αεροπλάνου που αποδίδεται σε αναταράξεις.

Headlines