Τα τρία μέτωπα του εθνικισμού

Σε κάθε προεκλογική περίοδο ο εθνικισμός αναζητά τρόπους να εκφραστεί. Συνήθης ύποπτος – ακόμα και αν τώρα είναι σε ύφεση τα ελληνοτουρκικά – είναι οι σχέσεις Αθήνας – Άγκυρας. Η «απειλή» του τουρκικού προξενείου στη Θράκη, η διάθεση του Ερντογάν να «ελέγξει» την ψήφο της μειονότητας, η ένταση των προηγούμενων χρόνων και τι μπορεί να συμβεί με μία κυβέρνηση που δεν έχει την «αποφασιστικότητα» να την αντιμετωπίσει.

Στην εξίσωση βάλτε και τους χαρακτηρισμούς για «υποχωρήσεις», «παραχωρήσεις», «συμβιβασμούς» που γίνονται σε περιόδους ηρεμίας.

Το Μακεδονικό κυριάρχησε στις εκλογές του 2019 και μπήκε στο καλάθι των παραγόντων που βάρυναν ώστε ο ΣΥΡΙΖΑ να χάσει με χαρακτηρισμούς για «προδοτική συμφωνία», «παράδοση της Μακεδονίας» και άλλες ακρότητες να κυριαρχούν. Στα επόμενα τέσσερα χρόνια κανείς δεν θυμόταν τη Συμφωνία των Πρεσπών που στην πραγματικότητα έλυσε πολύ περισσότερα προβλήματα από όσα κάποιοι ισχυρίζονταν ότι δημιούργησε. Κανείς δεν θα τη θυμόταν αν δεν κέρδιζε το VMRO…

Οι ελληνοαλβανικές σχέσεις ήταν πάντα μία εφεδρεία για τον εθνικισμό. Τα τελευταία χρόνια ωστόσο είχε ατονήσει. Με τις εκάστοτε παραφωνίες να φέρνουν το θέμα στην επικαιρότητα, κυρίως για τα υπαρκτά ζητήματα που αντιμετωπίζει η ελληνική μειονότητα.

Η ενίσχυση της ακροδεξιάς που διαφαίνεται επηρεάζει και αυτή την προεκλογική περίοδο, που αναζητά τις εφεδρείες που θα πείσουν τους ψηφοφόρους που επιλέγουν τι θα ψηφίσουν με βάση δηλώσεις εθνικοφροσύνης. Και ακόμα και αν τα κόμματα κάνουν τη δουλειά τους, στην πραγματικότητα δημιουργούν ένα καθεστώς που πρέπει να υπηρετήσουν κάθε φορά, στη βάση αυτής της ρητορικής.

Μακεδονικό και… «μακεδονομάχοι»

Η διπλή νίκη του VMRO σε προεδρικές και εθνικές εκλογές στη Βόρεια Μακεδονία άνοιξε ξανά θέμα «Συμφωνίας των Πρεσπών» και επαναφοράς του ερωτήματος εάν θα έπρεπε να είχε υπογραφεί ή όχι.

Οι δηλώσεις Μίτσκοτσκι και Σιλιάνοφσκα ήταν αυτές που άναψαν «φωτιές» στην Ελλάδα, καθώς έδειξαν να φέρνουν την προεκλογική ρητορική τους και στο μετεκλογικό σκηνικό επιχειρώντας να αμφισβητήσουν στην πράξη τη Συμφωνία των Πρεσπών, ως προς τη χρήση του ονόματος, υποστηρίζοντας ότι είναι δικαίωμα τους να αποκαλούν τη χώρα τους «Μακεδονία» και όχι «Βόρεια Μακεδονία».

Και μάλιστα σε προεκλογική περίοδο στην Ελλάδα. Ενώ οι εθνικιστικές – ακροδεξιές φωνές δείχνουν να ενισχύουν σημαντικά τα ποσοστά τους, χρησιμοποιώντας και το Μακεδονικό.

Η ΝΔ δείχνει να φοβάται αυτές τις φωνές και φροντίζει να στείλει ένα μήνυμα με το βλέμμα κυρίως στα δεξιά της λέγοντας πως δεν τίθεται θέμα κατάργησης της Συμφωνίας των Πρεσπών, σημειώνοντας παράλληλα ότι η Πειραιώς δεν συμφωνούσε με τις διατάξεις και δεν ψήφισε συμφωνία.

Ακόμα και αν την προηγούμενη τετραετία που επικρατούσε ηρεμία, ακόμα και στελέχη της κυβέρνησης Μητσοτάκη παραδέχονταν πως αν ο Τσίπρας δεν είχε υπογράψει την εν λόγω συμφωνία θα υποχρεωνόταν να το κάνει η ΝΔ.

Με τη Συμφωνία των Πρεσπών σε μία περίοδο που η Ελλάδα ήταν σε τροχιά ακραίας έντασης με την Τουρκία την περίοδο 2019-2023 να παίζει το δικό της ρόλο ώστε η χώρα να μπορέσει να αναλάβει, με τις ευλογίες των ΗΠΑ, έναν σημαντικό ρόλο στα Βαλκάνια.

Ενώ όπως παρατηρούν αναλυτές εάν η λύση δεν υπήρχε με τη Συμφωνία των Πρεσπών τότε υπήρχε ισχυρό το ενδεχόμενο η Βόρεια Μακεδονία να είχε ενταχθεί ως «Δημοκρατία της Μακεδονίας» στο ΝΑΤΟ, ειδικά μετά το ξέσπασμα του πολέμου στην Ουκρανία.

Η επίσημη θέση

Όπως έχει επαναλάβει ο επικεφαλής της ελληνικής διπλωματίας, Γιώργος Γεραπετρίτης «η θέση της ελληνικής κυβέρνησης έχει εκφραστεί. Τόσο η Ελλάδα, όσο και η Βόρεια Μακεδονία είναι υποχρεωμένες να σεβαστούν το Διεθνές Δίκαιο και τις διεθνείς υποχρεώσεις, τις οποίες έχουν αναλάβει. Η Ελλάδα παρακολουθεί με αυστηρότητα την τήρηση των συμφωνηθέντων».

Ενώ όπως έχει σημειώσει σε άρθρο του και ο βουλευτής της ΝΔ, Άγγελος Συρίγος πριν την κύρωση της Συμφωνίας των Πρεσπών, (Καθημερινή 25/12/2018) «σε περίπτωση όμως «απαλλαγής» για οποιονδήποτε λόγο από τη συμφωνία των Πρεσπών, θα λήξει αντιστοίχως και η υποχρέωσή τους να χρησιμοποιούν το συγκεκριμένο όνομα. Επιπλέον το κεκτημένο του σημερινού προσωρινού ονόματος ΠΓΔΜ θα έχει χαθεί. Τα Σκόπια θα προχωρήσουν σε νέα συνταγματική αλλαγή, θα επιστρέψουν στο όνομα «Δημοκρατία της Μακεδονίας» και θα ενημερώσουν απλώς τους διεθνείς οργανισμούς για την αλλαγή. Αρκεί μία απλή ανακοίνωση. Οι συνέπειες απεμπλοκής θα είναι πιθανότατα πολύ πιο σοβαρές από την κατάσταση που θα έχει διαμορφωθεί».

Κάτι που μάλλον δεν υπολογίζουν όσοι ζητούν με τόση έμφαση την καταγγελία της συμφωνίας.

Αξίζει πάντως να σημειωθεί ότι οι πολίτες της Βόρειας Μακεδονίας σε αυτά τα τέσσερα και πλέον χρόνια έχουν αναπτύξει στενότατους δεσμούς με την Ελλάδα, που δεν σκέφτονται να διακόψουν για ένα παιχνίδι προπαγάνδας.

Μουσουλμανική Μειονότητα της Θράκης

Η Μουσουλμανική Μειονότητα της Θράκης έχει την τιμητική της στις ευρωεκλογές. Ειδικά από το 2014 που το Κόμμα Ισότητας Ειρήνης και Φιλίας (το DEB) μπήκε στην κούρσα της αναμέτρησης κατέγραψε πρωτιά τόσο το 2014 όσο και το 2019 στις εκλογικές περιφέρειες Ροδόπης και Ξάνθης χωρίς ωστόσο να σπάει το φράγμα το 3% και να κατορθώνει να εκλεγεί. Ούτε καν να το πλησιάζει.

‘Ένα κόμμα που μιλά για «τουρκική μειονότητα», υιοθετεί την ρητορική της Άγκυρας και σύμφωνα με τους επικριτές του παίρνει «γραμμή» από το τουρκικό προξενείο και υπηρετεί τις πολιτικές κατευθύνσεις της Άγκυρας, σε σχέση με την αξιοποίηση της μειονότητας.

Σύμπραξη

Σε αυτές τις εκλογές το DEB συμπράττει με την Euroepan Free Alliance, την οποία συναποτελούν διάφορα κόμματα από χώρες της ΕΕ.

Ήδη η συμμετοχή του ΚΙΕΦ και σε αυτές τις ευρωεκλογές έχει αρχίσει να μπαίνει στο επίκεντρο και με εθνικιστικό πρόσημο.

Υπενθυμίζεται ότι η μειονότητα και το πού θα κατευθυνθούν οι ψήφοι της βρέθηκε στο επίκεντρο της πολιτικής αντιπαράθεσης και μάλιστα σε ιδιαίτερα υψηλούς τόνους στις εθνικές εκλογές με αφορμή τον υποψήφιο τότε του ΣΥΡΙΖΑ και σήμερα βουλευτή της Νέας Αριστεράς, Οζγκιούρ Φερχάτ ο οποίος χαρακτηρίστηκε ως εντολοδόχος του τουρκικού προξενείου.

Σε αυτή την αναμέτρηση αίσθηση έχει προκαλέσει ότι ο ΣΥΡΙΖΑ και το ΠΑΣΟΚ – ΚΙΝΑΛ επέλεξαν να μην έχουν εκπροσώπους της μειονότητας στα ψηφοδέλτια τους, ενώ όπως πάντα η αυτόνομη κάθοδος του ΚΙΕΦ είναι αρκετή για να ταράξει τα νερά.

Με τη μειονότητα να έρχεται στο προσκήνιο αν και όχι τόσο έντονα όσο στις εθνικές εκλογές.

Ωστόσο είναι σημαντικό να μετρήσουν όσοι παραδέχονται τόσο εύκολα παρέμβαση του τουρκικού προξενείου, τι σημαίνει αυτό και τι μήνυμα στέλνει.

Φρέντι Μπελέρης

Η υπόθεση Μπελέρη ξεκίνησε ένα χρόνο πριν, με τη σύλληψη του τότε υποψήφιου δημάρχου Χειμάρρας από τις αλβανικές αρχές για εξαγορά ψήφων. Έγινε μέγα θέμα στην Αθήνα λόγω της ελληνικής μειονότητας στην Αλβανία, με το γεγονός ότι στην Ελλάδα ήταν παραμονές των εθνικών εκλογών. Με τον πόλεμο να ξεσπά μεταξύ ΣΥΡΙΖΑ και ΝΔ. Την Κουμουνδούρου να καταγγέλλει την Πειραιώς για σχέσεις για τους εναγκαλισμούς με το Ράμα και την ΝΔ να καταλήγει με τον Μπελέρη στο ψηφοδέλτιο της.

Η επίσκεψη Ράμα στην Αθήνα μάλιστα, σε προεκλογική περίοδο για την Ελλάδα, προκειμένου να μιλήσει σε δικούς του ψηφοφόρους για τις εκλογές στην Αλβανία το επόμενο έτος χαρακτηρίστηκε ως «πρόκληση».

Η δίκη Μπελέρη παρακολουθήθηκε από τα ελληνικά ΜΜΕ βήμα προς βήμα και η συμμετοχή του φυλακισμένου πλέον εκλεγμένου δημάρχου Χειμάρρας στο ψηφοδέλτιο της ΝΔ θεωρήθηκε ότι εξυπηρετεί το στόχο για προσέλκυση ψήφων από τα δεξιά της παράταξης.