Ελιά: Ξεκίνησε η καρπόβια γενιά του πυρηνοτρήτη

Η περίοδος της άνθηση της ελιάς ολοκληρώθηκε στις περιοχές της Κεντρικής Ελλάδας. Σε σχέση με τον μέσο όρο των τελευταίων ετών η άνθηση ήταν πρώιμη και πιο σύντομη, γεγονός που θα μπορούσε να αποδοθεί στις ιδιαίτερες καιρικές συνθήκες και συγκεκριμένα στις υψηλότερες θερμοκρασίες από τον Απρίλιο μέχρι τώρα.

Σύμφωνα με το Περιφερειακό Κέντρο Βόλου, Προστασίας Φυτών, Ποιοτικού και Φυτοϋγειονομικού Ελέγχου η καρπόδεση είναι πολύ ικανοποιητική και τα καρπίδια ποικίλουν σε μέγεθος ανάλογα με την περιοχή και την κλιμάκωση της άνθησης. Ταυτόχρονα, οι συλλήψεις ακμαίων του πυρηνοτρήτη στο δίκτυο φερομονικών παγίδων ήταν σχετικά χαμηλές, παρουσίασαν μία αύξηση στις αρχές Μαΐου μεσούσης της ανθοφορίας και κατόπιν για μικρό χρονικό διάστημα ήταν χαμηλές ως μηδενικές.

Η καρπόδεση της ελιάς, σύμφωνα με τους γεωπόνους, είναι πολύ ικανοποιητική και τα καρπίδια ποικίλουν σε μέγεθος ανάλογα με την περιοχή και την κλιμάκωση της άνθησης

Το τελευταίο πενταήμερο και ενώ η καρπόδεση έχει ολοκληρωθεί, παρατηρείται μία σταθερή ανοδική τάση συλλήψεων ακμαίων, γεγονός που σηματοδοτεί την έναρξη της καρπόβιας ή καρποφάγου γενιάς του πυρηνοτρήτη.

Αρσενικά ακμαία πυρηνοτρήτη σε κολλώδη επιφάνεια φερομονικής παγίδας

Καρπόβιος γενιά

Η ετήσια παρουσία του πυρηνοτρήτη ολοκληρώνεται με την καρποφάγο ή καρπόβιο γενιά (Ιούνιος – Σεπτέμβριος), οι προνύμφες της οποίας τρέφονται και αναπτύσσονται αποκλειστικά στο εσωτερικό του ελαιόκαρπου και ιδιαίτερα στο εσωτερικό του πυρήνα.

Η προνυμφική δραστηριότητα προκαλεί θεαματική καρπόπτωση τον Ιούλιο («πιπέρι» μικρής διαμέτρου καρποί) και κυρίως τον Σεπτέμβριο («καλογρί» μεγαλύτερης διαμέτρου καρποί) με σοβαρότατες επιπτώσεις στην παραγωγή. Για το λόγο αυτό η καρπόβιος γενεά θεωρείται ως η πλέον ζημιογόνος γεγονός που καθιστά τον πυρηνοτρήτη έναν από τους σοβαρότερους εχθρούς της ελιάς.

Πρέπει να σημειωθεί ότι στη γενιά αυτή δεν υπάρχει καμία ανοχή στη ζημιά, αφού οι καρποί που προσβάλλονται αποτελούν μη αναπληρώσιμη απώλεια παραγωγής.

Συνεπώς, η αντιμετώπιση της γενεάς αυτής κρίνεται απαραίτητη και βασίζεται αποκλειστικά σε επεμβάσεις με χημικά, μικροβιακά και μικροβιακής προελεύσεως σκευάσματα. Αυτά είναι περιορισμένα σε αριθμό και δεν διαθέτουν σε βάθος δράση.

Σκοπός της καταπολέμησης είναι η θανάτωση των προνυμφών αμέσως μετά την εκκόλαψή τους και πριν προλάβουν να εισχωρήσουν μέσα στον καρπό.

Ωά διαφόρου ωριμότητας πέριξ του κάλυκα

Πώς θα γίνει αποτελεσματική καταπολέμηση

Ένας παράγοντας σημαντικός που δυσκολεύει την καταπολέμηση είναι η ιδιόρρυθμη τροφική συμπεριφορά των προνυμφών του πυρηνοτρήτη, χάρη στην οποία ελαχιστοποιείται η δυνατότητα επαφής τους με το εντομοκτόνο. Συγκεκριμένα, η προνύμφη του πυρηνοτρήτη κατά την εκκόλαψή της εισέρχεται απευθείας στο εσωτερικό του καρπού και δεν περιπλανάται καθόλου στην επιφάνεια του καρπού.

Συνεπώς, για να είναι αποτελεσματική η καταπολέμηση, θα πρέπει κατά την εναπόθεση των ωών του πυρηνοτρήτη, η επιφάνεια την καρπών να είναι ήδη ψεκασμένη.

Επίσης, το ακμαίο δεν αποθέτει τα ωά αποκλειστικά στον κάλυκα αλλά και σε άλλα σημεία στην επιφάνεια του καρπού. Οι προνύμφες που εκκολάπτονται από ωά που είναι εναποτεθειμένα πάνω ή κοντά στον κάλυκα του καρπιδίου, κατά την είσοδό τους στο εσωτερικό του καρπού συνήθως καταστρέφουν τα αγγεία που συνδέουν τον καρπό με τον ποδίσκο και έτσι προκύπτει η πρώτη περίοδος καρπόπτωσης των μικρών καρπών κατά τον Ιούλιο, το αποκαλούμενο και «πιπέρι».

Οι προνύμφες που κατά την είσοδο στον καρπό δεν αποκόπτουν τα αγγεία καρπού-ποδίσκου τρέφονται μέσα στον πυρήνα, ενώ ο καρπός ταυτόχρονα μεγαλώνει. Όταν η προνύμφη συμπληρώσει την εξέλιξή της, συνήθως εξέρχεται του καρπού από την περιοχή του ποδίσκου αποκόβοντας τα αγγεία σύνδεσης καρπού-ποδίσκου. Πρόκειται για μια λανθάνουσα προσβολή καρπών που γίνεται φανερή αργότερα κατά τον Σεπτέμβριο, γνωστή και ως “καλογρί”.

Επίσης, πολύ συχνά συμβαίνει σε ένα καρπό τα ακμαία να αποθέτουν περισσότερα από ένα ωά και ανάλογα με το μέγεθος του καρπού ο αριθμός των ωών μπορεί να φτάσει ακόμη και τα δέκα η περισσότερα.

Προνύμφες τρεφόμενες στον πυρήνα του καρπού

Συστάσεις

Συστήνεται στους παραγωγούς να παρακολουθούν τις συλλήψεις των ακμαίων του πυρηνοτρήτη στο δίκτυο των φερομονικών παγίδων στον ελαιώνα τους και στην περίπτωση αύξησης των συλλήψεων συνιστάται άμεσα επέμβαση με ένα κατάλληλο και εγκεκριμένο εντομοκτόνο, όταν τα περισσότερα καρπίδια έχουν φτάσει σε διάμετρο τα 4-5 χιλιοστά και γενικά να είναι μικρότερα από 8-9 χιλιοστά.

Η επανάληψη του ψεκασμού εξαρτάται:

• από τις συλλήψεις ακμαίων του εντόμου στο δίκτυο των φερομονικών παγίδων,
• από την ταχύτητα αύξησης του καρπού, που αυτή την περίοδο είναι μεγάλη,
• από τις καιρικές συνθήκες.