Η Σιγκαπούρη, ο νέος πρωθυπουργός των 1,6 εκατομμυρίων δολαρίων και η πολιτική γενιά «4G»

Μικροσκοπική σε έκταση, η μικρότερη της Νοτιοανατολικής Ασίας, η Σιγκαπούρη των 6 εκατομμυρίων κατοίκων αποτελεί μια σύγχρονη πόλη-κράτος.

Κατατάσσεται σταθερά στις πιο ανοιχτές οικονομίες στον κόσμο, με τη λιγότερη διαφθορά, χαμηλούς φορολογικούς συντελεστές και φιλική πολιτική προς τις επιχειρήσεις.

Εύπορη, από τις πλουσιότερες στον πλανήτη και διεθνές διαμετακομιστικό κέντρο, ήταν μέχρι το 1965 βρετανική αποικία.

Σήμερα ο μέσος μισθός για τους πλήρους απασχόλησης κατοίκους της είναι υψηλότερος από αυτόν στη Βρετανία.

Λίγο πάνω από τα 82.000 δολάρια, το κατά κεφαλήν ΑΕΠ της Σιγκαπούρης έχει σχεδόν διπλασιαστεί τα τελευταία 20 χρόνια.

Όλο αυτό το διάστημα είχε στο «τιμόνι» της τον Λι Σιεν Λουνγκ, πρωτότοκο γιο του πρώτου πρωθυπουργού της Σιγκαπούρης.

Πρόκειται για τον πιο ακριβοπληρωμένο επικεφαλής κυβέρνησης στον κόσμο, με ετήσιες απολαβές ύψους 1,6 εκατομμυρίων δολαρίων.

Στα 72 του ωστόσο αποφάσισε ότι είναι πια καιρός να αποσυρθεί, ανοίγοντας το δρόμο σε μια νέα γενιά πολιτικών.

Έτσι ανακοίνωσε την παράδοση των «σκήπτρων» του, στις 15 Μαΐου, στον αναπληρωτή πρωθυπουργό και υπουργό Οικονομικών, Λόρενς Γουόνγκ.

Έγινε μόλις ο τέταρτος πρωθυπουργός της Σιγκαπούρης και το δεύτερο μη μέλος της πολιτικής δυναστείας Λι που αναλαμβάνει τα «ηνία».

Αν και πρακτικά αυτό σημαίνει διατήρηση του μονοπωλίου της εξουσίας από το Κόμμα Λαϊκής Δράσης -που κυβερνά από την εποχή της ανεξαρτησίας- η κίνηση αποτελεί ένα νεύμα αλλαγής στην κοινοβουλευτική δημοκρατία της Σιγκαπούρης.

Γίνεται εν αναμονή των επόμενων βουλευτικών εκλογών, που θα πρέπει να διεξαχθούν όχι αργότερα από το 2025 και τώρα πιθανολογείται ότι μπορεί να γίνουν εντός του έτους.

Έρχεται επίσης σε μια περίοδο γενικότερων ανακατατάξεων, εντός και εκτός των συνόρων.

Στο φόντο είναι οι διευρυνόμενες κοινωνικές ανισότητες, η αλλαγή των όρων της παγκοσμιοποίησης και οι αυξανόμενες γεωπολιτικές εντάσεις μεταξύ των ΗΠΑ και της Κίνας.

Δύο υπερδυνάμεις, με τις οποίες η «ουδέτερη» Σιγκαπούρη διατηρεί στενές σχέσεις, ακροβατώντας σε λεπτές ισορροπίες.

Νέες προκλήσεις

O 51χρονος Λόρενς Γουόνγκ δεν είχε καν γεννηθεί όταν η Σιγκαπούρη απέκτησε την ανεξαρτησία της.

Μπήκε στην πολιτική μόλις το 2011, λίγο πριν κλείσει τα 40.

Όμως οι εκλογικές απώλειες που υπέστη το 2020 το Κόμμα Λαϊκής Δράσης και μια σειρά σκανδάλων στους κόλπους του έφεραν απότομα στο προσκήνιο τον πολιτικό της τέταρτης γενιάς, γνωστής ως «4G».

Ο επιτυχής χειρισμός της πανδημίας COVID-19 στη Σιγκαπούρη, με ένα από τα χαμηλότερα ποσοστά θανάτων παγκοσμίως, εκτόξευσαν τη δημοφιλία του.

«Ο Λόρενς και η ομάδα 4G δούλεψαν σκληρά για να κερδίσουν την εμπιστοσύνη του κόσμου», έγραψε τις προάλλες ο απερχόμενος πρωθυπουργός Λι σε ανάρτηση στο Facebook.

Σε αυτό συμβάλλει τα μάλα και το πρόγραμμα Forward Singapore, που λανσαρίστηκε τον Ιούνιο του 2022 ως ένα «νέο κοινωνικό συμβόλαιο» στη μικροσκοπική χώρα.

Ανάγεται σε νέο εθνικό οδικό χάρτη «για το επόμενο όριο ανάπτυξης», με την πανδημία να χαρακτηρίζεται «βάπτισμα του πυρός για τη Σιγκαπούρη και την ηγετική ομάδα 4G» και με την επισήμανση ότι «δεν μπορούμε απλώς να συνεχίσουμε με το status quo».

«Εάν αποτύχουμε να το κάνουμε, η κοινωνία μας μπορεί εύκολα να καταρρεύσει υπό το βάρος αναταραχών όπως η οικονομική ύφεση, πανδημίες ή άλλες κρίσεις», αναφέρεται στο κείμενο της κυβερνητικής πρωτοβουλίας.

Σε αυτό το πλαίσιο, μνημονεύονται μια σειρά από παράγοντες.

Οι γεωπολιτικές εντάσεις, που δημιουργούν «ένα λιγότερο ευνοϊκό και λιγότερο φιλόξενο περιβάλλον για μικρά κράτη, όπως η Σιγκαπούρη».

Οι τεχνολογικές εξελίξεις, που «φέρνουν νέες ευκαιρίες, αλλά καθιστούν επίσης παρωχημένους τους υπάρχοντες ρόλους εργασίας».

Η αυξανόμενη ανισότητα «που έχει ήδη διαρρήξει την κοινωνική συνοχή σε πολλές ανεπτυγμένες χώρες» και «ο ταχέως γηράσκων πληθυσμός», που «θα αυξήσει τις πιέσεις».

Υπογραμμίζεται επίσης η μακροπρόθεσμη πρόκληση της κλιματικής αλλαγής, για την οποία «πρέπει να είναι όλοι έτοιμοι να προσαρμοστούν και να προετοιμαστούν για απειλές, όπως ακραία καιρικά φαινόμενα, ελλείψεις τροφίμων και άνοδο της στάθμης της θάλασσας».

Χαμόγελα και μια θερμή χειραψία μεταξύ του νέου (αριστερά) και του πρώην (δεξιά) πρωθυπουργού της Σιγκαπούρης (REUTERS/Edgar Su/Pool)

Η ώρα των «4G»

Ταπεινής καταγωγής -με πατρογονικές ρίζες στην Κίνα- ο Λόρενς Γουόνγκ θεωρείται λιγότερο πολιτικός και περισσότερο τεχνοκράτης.

Με σπουδές στις ΗΠΑ στην Οικονομία και στη Δημόσια Διοίκηση -απόφοιτος μεταξύ άλλων του Χάρβαρντ- σημείωσε την τελευταία διετία μετεωρική άνοδο στην πολιτική σκηνή της Σιγκαπούρης.

Φάνταζε ελάχιστα πιθανή την περίοδο 2005-2008, όταν ήταν απλά γραμματέας του πρωθυπουργού Λι.

Μετά τις εκλογές του 2020, ωστόσο, στο κυβερνών Κόμμα Λαϊκής Δράσης υπήρξαν ανακατατάξεις και αποχωρήσεις, που άφησαν κενά στη διαδοχή.

Το γεγονός ότι ο Γουόνγκ ανήκει στη Gen X και γίνεται ο πρώτος ηγέτης της Σιγκαπούρης που γεννήθηκε μετά την ανεξαρτησία της προβάλλεται ως άνεμος αλλαγής.

Μένει ωστόσο να φανεί εάν θα αποτελέσει πράγματι μια πιο σύγχρονη προσέγγιση στην ηγεσία, σε μια κοινοβουλευτική δημοκρατία που λειτουργεί επί του πρακταίου ως μονοκομματική.

Μένει επίσης να φανεί πώς, σε ποιο βαθμό και προς ποια κατεύθυνση τελικά θα εφαρμοστεί το «νέο κοινωνικό συμβόλαιο», που προώθησε ο Γουόνγκ ως υπουργός Οικονομικών.

Πολλά θα κριθούν στις επόμενες βουλευτικές εκλογές, ενόσω οι ρωγμές στην κοινωνία από το αυξανόμενο κόστος ζωής και τη διεύρυνση των ανισοτήτων γίνονται όλο και πιο βαθιές.

Η ασθενής οικονομική ανάπτυξη της Κίνας και ο γεωπολιτικός ανταγωνισμός της με τις ΗΠΑ δημιουργούν πρόσθετους τριγμούς στην ουδέτερη «αυλή» της Σιγκαπούρης.

Μιας πόλης-κράτους, η ανάπτυξη της οποίας εξαρτάται από τη μακροπρόθεσμη σταθερότητα, την ανταγωνιστικότητα και τις ξένες επενδύσεις.

«Οι καθιερωμένες νόρμες αποσαθρώνονται», παρατήρησε τις προάλλες ο Λόρενς Γουόνγκ, σε συνέντευξη στον Economist.

«Οι άνθρωποι αναζητούν νέες κατευθύνσεις, αλλά η νέα τάξη πραγμάτων δεν έχει ακόμη εδραιωθεί».

«Νομίζω ότι θα είναι ακατάστατη για αρκετά χρόνια», παρατήρησε. «Ίσως για μια δεκαετία ή και περισσότερο».