Πώς η αναγνώριση της Παλαιστίνης αλλάζει τη διεθνή σκακιέρα – Ο αντίκτυπος και η πίεση στον Νετανιάχου

Με την απόφαση της Ισπανίας της Νορβηγίας και της Ιρλανδίας να αναγνωρίσουν την κρατική υπόσταση της Παλαιστίνης, οι διεθνείς ισορροπίες αναμένεται να αλλάξουν. Πέραν του «κύματος» αναγνώρισης που αναμένεται να φέρει, η κίνηση αυτή αντανακλά την αυξανόμενη αγανάκτηση της Ευρώπης προς το Ισραήλ, από την έναρξη του πολέμου στη Γάζα. Επίσης, μέσω της αλλαγής αυτής, υποδηλώνεται η διεθνής πίεση που αναμένεται να αυξηθεί προς το πρόσωπο του Μπενιαμίν Νετανιάχου.

Πέραν των τριών ευρωπαϊκών κρατών, υπάρχουν αναφορές πως αναμένεται να ακολουθήσουν, το Βέλγιο, η Μάλτα και η Σλοβενία, ενώ πολύ σύντομα αναμένεται να ακολουθήσουν και μεγαλύτερα ευρωπαϊκά κράτη. Φέτος ο πρόεδρος της Γαλλίας Εμανουέλ Μακρόν δήλωσε ότι η αναγνώριση αυτή «δεν είναι ταμπού», θέση που επανέλαβε το γαλλικό υπουργείο Εξωτερικών την Τετάρτη. Τον Φεβρουάριο, ο Ντέιβιντ Κάμερον, υπουργός Εξωτερικών της Βρετανίας, δήλωσε ότι μια τέτοια αναγνώριση «δεν μπορεί να έρθει στην αρχή της διαδικασίας, αλλά δεν χρειάζεται να είναι και το τέλος της διαδικασίας».

Ο αντίκτυπος της αναγνώρισης – Το κώλυμα των κρατών μελών της ΕΕ

Σύμφωνα με δημοσίευμα των New York Times, αν η Ευρωπαϊκή Ένωση ήταν ενωμένη και τα μεγαλύτερα κράτη μέλη είχαν ανακοινώσει ήδη ότι θα αναγνωρίσουν την Παλαιστίνη ως κρατική οντότητα, θα άφηναν τις Ηνωμένες Πολιτείες απομονωμένες από την υπόλοιπη διεθνή κοινότητα, και αυτό θα μπορούσε να έχει μεγαλύτερο αντίκτυπο. Παρόλα ταύτα το στάδιο απέχει πολύ από το να επιτευχθεί.

«Η απόφαση της αναγνώρισης πρέπει να αποτελέσει ένα αποφασιστικό βήμα προς τα εμπρός σε πολιτικό επίπεδο», τόνισε ο Γάλλος υπουργός Εξωτερικών Στεφάν Σεζουρνέ σε δήλωσή του σχετικά με την πιθανή αναγνώριση. Πρόσθεσε δε ότι «Η Γαλλία δεν θεωρεί ότι έχουν εκπληρωθεί μέχρι σήμερα οι προϋποθέσεις ώστε η απόφαση αυτή να έχει πραγματικό αντίκτυπο σε αυτή τη διαδικασία.»

Η Γαλλία, με άλλα λόγια, θα τηρήσει στάση αναμονής. Το ίδιο θα κάνει και η Γερμανία. Η απόφαση των τριών κρατών μελών της ΕΕ κατέστησε σαφές ένα πράγμα: Δεν θα υπάρξει ευρωπαϊκή ενότητα, ή τουλάχιστον ευθυγραμμισμένο χρονοδιάγραμμα, στο ζήτημα της αναγνώρισης της παλαιστινιακής κρατικής οντότητας πριν οριοθετηθεί αυτό το κράτος επί του εδάφους. Ούτε θα υπάρξει συμφωνία μεταξύ των υπερατλαντικών συμμάχων.

Όπως και το Ισραήλ, οι Ηνωμένες Πολιτείες παραμένουν ανένδοτες ως προς τον τρόπο της αναγνώρισης. Θεωρούν πως η κρατική οντότητα της Παλαιστίνης πρέπει να εγκαθιδρυθεί μέσω διαπραγματεύσεων μεταξύ των δύο ενδιαφερόμενων μερών. Σε διαφορετική περίπτωση ακόμη και αν τα υπόλοιπα κράτη προχωρήσουν σε αναγνώριση της, αυτό δεν αλλάζει τίποτα στο έδαφος, όπου μέρα με τη μέρα οι συνθήκες επιδεινώνονται.

Το αντίκτυπο της αναγνώρισης του παλαιστινιακού κράτους (Πηγή: REUTERS/Juan Medina)

Υπό πίεση ο Νετανιάχου

Το έργο ζωής του κ. Νετανιάχου έχει χτιστεί σε μεγάλο βαθμό γύρω από την αποφυγή μιας συμφωνίας δύο κρατών, ακόμη και σε σημείο που στο παρελθόν υποστήριξε τη Χαμάς με σκοπό να παρεμποδίσει ένα τέτοιο αποτέλεσμα. Αυτό φαίνεται απίθανο να αλλάξει.

Αν και ο Ισραηλινός πρωθυπουργός παραμένει ανένδοτος, η αναγνώριση έρχεται την ίδια εβδομάδα κατά την οποία ο επικεφαλής εισαγγελέας του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου ζήτησε την έκδοση ενταλμάτων σύλληψης για τον ίδιο και τον υπουργό Άμυνας, για φερόμενα εγκλήματα πολέμου και εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας στη Γάζα. Την ίδια στιγμή ζήτησε εντάλματα και για τους ηγέτες της Χαμάς.

Ακόμη, το Διεθνές Δικαστήριο, το οποίο εκδικάζει υποθέσεις μεταξύ κρατών και όχι ατόμων, έχει ήδη διατάξει το Ισραήλ να εμποδίσει τις δυνάμεις του να διαπράττουν ή να υποκινούν γενοκτονία. Η πίεση στο Ισραήλ, με άλλα λόγια, αυξάνεται.

Το ίδιο και η απομόνωσή του. Η απόφαση του κ. Νετανιάχου, με τη δική του πολιτική και δικαστική μοίρα να διακυβεύεται, να παρατείνει τον πόλεμο και να αρνηθεί να παρουσιάσει ένα σχέδιο για την επόμενη μέρα στη Γάζα έχει βαρύ τίμημα.

Παγκόσμια αγανάκτηση

Η αναγνώριση ενός παλαιστινιακού κράτους από την Ισπανία, τη Νορβηγία και την Ιρλανδία είναι μία κίνηση στήριξης, τόσο του λαού, όσο και της διεκδίκησης της θεμελίωσης κρατικής υπόστασης, πράγμα το οποίο μπορεί να ήρθε πολύ αργά.

Αντανακλά ένα μέρος μιας παγκόσμιας αγανάκτησης που μπορεί να συμβάλει στην προώθηση της δυναμικής, εάν προωθήσει σημαντικές αλλαγές: Την αντικατάσταση της ισραηλινής ηγεσίας, το τέλος του πολέμου, αλλά και την εγκαθίδρυση της Παλαιστίνης ως κρατικής οντότητας