Οικονομία που «συγκλίνει με την Ευρώπη» ή «μαγική εικόνα»; – Κόντρα των πολιτικών αρχηγών για την ακρίβεια

Απολογούμενος για την ακρίβεια που τσακίζει τα ελληνικά νοικοκυριά εδώ και μήνες βρέθηκε ο πρωθυπουργός που κλήθηκε στη Βουλή να δώσει απαντήσεις για τις συνεχιζόμενες ανατιμήσεις και τα φαινόμενα αισχροκέρδειας που επιχειρεί να επιλύσει με… επιστολές.

Η μαραθώνια συζήτηση ήταν επεισοδιακή. Ο Κυριάκος Μητσοτάκης αποχώρησε προσωρινά όταν στο βήμα της Βουλής ήταν ο πρόεδρος της Ελληνικής Λύσης, αφού πρώτα αντάλλαξαν κατηγορίες. Μετέπειτα αποχώρησε οριστικά πριν οι πολιτικοί αρχηγοί των κομμάτων της αντιπολίτευσης ξεκινήσουν τη δευτερολογία τους, ενοχλημένος από το… «ξεχείλωμα» της διαδικασίας.

Tα πινακάκια του πληθωρισμού και το πρόβλημα με τις «εθνικές ιδιαιτερότητες»

Ο Κυριάκος Μητσοτάκης δεν αρνήθηκε ότι από τη μία οι υψηλές τιμές στα σούπερ μάρκετ και από την άλλη τα υψηλά ενοίκια «ροκανίζουν το εισόδημα» αλλά είπε πως η «κυβέρνηση αναχαίτισε τις τιμές του ρεύματος».

Μπροστά στο κύμα ακρίβειας έκρινε πως «η μόνη ριζική και μόνιμη απάντηση στις ανατιμήσεις είναι οι μόνιμες αυξήσεις σε μισθούς, συντάξεις και στα επιδόματα για τη στήριξη των πιο ευάλωτων» και έβγαλε τα πινακάκια του πληθωρισμού καταλήγοντας στο συμπέρασμα πως «το πρόβλημα της ακρίβειας έχει εθνικές ιδιαιτερότητες αλλά το αντιμετωπίζουν και τα υπόλοιπα μέλη της ευρωζώνης».

Σημείωσε ότι είναι πιο επώδυνο στην πατρίδα μας και γι’ αυτό με επιστολή στην πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής ζήτησε παρέμβαση της ΕΕ διότι «οι κολοσσοί του εμπορίου δεν μπορούν και δεν πρέπει να θέτουν γεωγραφικούς περιορισμούς ως προς τον εφοδιασμό του λιανεμπορίου και να κρατούν υψηλά τις τιμές σε χώρες με υψηλά μερίδια αγοράς».

Αυτή η «κερδοσκοπική τακτική», κατά τον Κυριάκο Μητσοτάκη «απαιτεί ευρωπαϊκή απάντηση».

Είναι ακριβό το ελαιόλαδο

Ο πρωθυπουργός αμφισβήτησε πως η Ελλάδα είναι πρωταθλήτρια στην ακρίβεια. Για τις επιδόσεις της Ελλάδας στον πληθωρισμό τροφίμων είπε πως φταίει το πολύ υψηλό ποσοστό χρήσης ελαιολάδου. «Χωρίς τη συμμετοχή του ελαιολάδου ο πληθωρισμός των τροφίμων θα ήταν στο 2,8%», ανέφερε και γύρισε την κουβέντα στα επιτεύγματα της κυβέρνησής του σε «αυξήσεις μισθών και συντάξεων, στις αυξήσεις στον κατώτατο μισθό και στο μέσο μισθό».

Αποτίναξε τις κατηγορίας πως «έχουμε τιμές Σουηδίας και μισθούς Βουλγαρίας» και επέρριψε ευθύνες στην κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ που «μεταξύ 2015 και 2019, όταν στην Ευρώπη έβρεχε λεφτά κάποιοι κρατούσαν ομπρέλα».

Επανέλαβε πως η αναμέτρηση με το πρόβλημα της ακρίβειας «αποτελεί γι’ αυτή την κυβέρνηση απόλυτη πολιτική προτεραιότητα» και κάλεσε τους πολίτες «να αντιληφθούν τις ιδιαιτερότητες οι οποίες εκδηλώνονται στη χώρα μας» γυρνώντας δύο χρόνια πίσω και στην εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία και την ενεργειακή κρίση που ακολούθησε που όμως «αναχαιτίστηκε».

Επιστρέφοντας στο σήμερα μίλησε για «στοχευμένα μέτρα για την ανακούφιση των ευάλωτων αλλά και το χτύπημα της αισχροκέρδειας».

Ο κ. Μητσοτάκης αναφέρθηκε και στη θέση της αντιπολίτευσης ότι η κυβέρνηση κάνει πλάτες στα συμφέροντα. «Τότε ποιος μείωσε 50 φόρους και βελτίωσε μισθούς και συντάξεις; Ποιος διαθέτει μόνο φέτος 7 δις για κοινωνικές παροχές έχοντας φορολογήσει και εισπράξει εκατοντάδες εκατομμύρια από του παραγωγούς ηλεκτρικού ρεύματος; Ποιος αύξησε το αφορολόγητο στις οικογένειες με παιδιά και το επίδομα μητρότητας; Ποιος διευκολύνει τους νέους; Ποιος έχει προσφέρει πρώτη κατοικία με το πρόγραμμα «Σπίτι μου»; Θα μπορούσαμε να μιλάμε για πολύ ώρα για τη στήριξη που παρέχει η κυβέρνηση», αναρωτήθηκε μεταξύ άλλων.

Είναι αυτό «success story»;

Έχοντας λειάνει σε μεγάλο βαθμό την προβληματική εικόνα που παρατηρείται σχεδόν από το σύνολο των ελληνικών νοικοκυριών και αφήνοντας να εννοηθεί πως η ελληνική οικονομία βρίσκεται στο σωστό δρόμο ενδιαφέρον παρουσιάζουν τα στοιχεία του πρώτου τετραμήνου του 2024 που δείχνουν να συσσωρεύονται πολλές αρνητικές εξελίξεις σε κρίσιμους τομείς όπως στις εισαγωγές-εξαγωγές και στο ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών, στον πληθωρισμό, στη βιομηχανική παραγωγή, στο λιανεμπόριο και μένει να φανεί τους επόμενους μήνες αν έχουν συστημικό ή παροδικό χαρακτήρα.

Ασταθή ανάπτυξη, μη ανθεκτική σε εξωγενείς πιέσεις οικονομία και στοιχεία «φούσκας

Με τις τελικές απαντήσεις στα παραπάνω να αναμένονται στο τέλος του χρόνου για το μόνο που μπορούμε να είμαστε σίγουροι είναι η αντίφαση που παρατηρείται στο μοντέλο ανάπτυξης της ελληνικής οικονομίας: Πτώση του πρωτογενή παραγωγή και της μεταποίησης και ξέφρενοι ρυθμοί ανάπτυξης στον τουρισμό, τον τομέα των ακινήτων και των χρηματοοικονομικών υπηρεσιών.

Έμπειροι αναλυτές διαβάζοντας το συγκεκριμένο μοντέλο εκφράζουν αγωνία για ασταθή ανάπτυξη, μη ανθεκτική σε εξωγενείς πιέσεις και στοιχεία «φούσκας» που οδηγούν σε υψηλά κέρδη για λίγους και φτώχεια για τους πολλούς.

Σφυροκόπημα από την αντιπολίτευση

Στη Βουλή, «απογοητευτική» χαρακτήρισε την παρουσία του Κυριάκου Μητσοτάκη ο πρόεδρος της κοινοβουλευτικής ομάδας του ΣΥΡΙΖΑ, Σωκράτης Φάμελλος. Του καταλόγισε πως δεν κατέθεσε πρόταση για την ακρίβεια και πως περιορίστηκε σε «στείρα υπεράσπιση, με κουτσομπολίστικα σχόλια, των μέτρων που πήρε».

Όλη η συζήτηση, είπε, έγινε γύρω από «μια επιστολή, κατόπιν εορτής, που έστειλε στην πρόεδρο της Κομισιόν» που σε λίγες ημέρες «παραδίδει τη θέση της».

Όσον αφορά τον ΣΥΡΙΖΑ είπε πως το κόμμα του κατέθεσε «πρόταση για την ακρίβεια στις 12 Μαρτίου» αλλά η «κυβέρνηση δεν ακούει». Ασκώντας κριτική στο κυβερνητικό έργο τόνισε πως δεν ελήφθη «καμία κοινοβουλευτική πρωτοβουλία».

Για τις θέσεις του κόμματος της Κουμουνδούρου σημείωσε: «προτείνουμε, με βάση τις ευρωπαϊκές κατευθύνσεις: Όριο κέρδους, φορολογία υπερκερδών, επιστροφή και στήριξη των παραγωγών και των καταναλωτών. Παρατηρητήρια τιμών».

Επικαλέστηκε την έκθεση του ΔΝΤ για την ανάπτυξη, σύμφωνα με την οποία «θα επιταχυνθεί στην ΕΕ ο ρυθμός ανάπτυξης στο 2%, ενώ στην Ελλάδα θα υποχωρήσει στο 1,9%». Ανέφερε ότι ο πρωθυπουργός δεν απάντησε στα ερωτήματα που του έθεσε ο ΣΥΡΙΖΑ για τον πληθωρισμό και για το βιοτικό επίπεδο, που είμαστε μόνο πάνω από την Βουλγαρία, όπως είπε.

Στην συζήτηση για την αποτελεσματικότητα του μέτρου της μείωσης του ΦΠΑ, ο κ. Φάμελλος κατέθεσε πίνακα για τον «ρυθμό μείωσης του πληθωρισμού στην Κύπρο και στην Πορτογαλία που οφείλεται στην μείωση του ΦΠΑ».

Επέρριψε την ευθύνη στην κυβέρνηση, γιατί δεν εφαρμόζει τα μέτρα της Ε.Ε. για την αντιμετώπιση της ακρίβειας και γιατί θέλει «να βγάζουν υπερκέρδη οι κολλητοί της».

Τόνισε ότι είμαστε πρωταθλητές στα υπερκέρδη και στον πληθωρισμό απληστίας, γιατί η κυβέρνηση «επιτρέπει να κάνουν πάρτι τα ολιγοπώλια» σε κρίσιμους κλάδους της οικονομίας, που επηρεάζουν όλη την αγορά, γιατί να επιτρέπει «να βγάζουν υπερκέρδη οι κολλητοί, να γίνονται οι πλούσιοι πλουσιότεροι και οι φτωχοί φτωχότεροι».

ΠΑΣΟΚ

Για το έντονο πρόβλημα της ακρίβειας, ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ, Νίκος Ανδρουλάκης, σημείωσε ότι το κόστος ζωής εκτοξεύεται και οι μισθοί των εργαζομένων χάνουν μέρα με τη μέρα την αγοραστική τους δύναμη με επιπτώσεις στο δημογραφικό και στις δομές του ασφαλιστικού.

Αντέκρουσε τη θέση της κυβέρνησης ότι μείωσε τους φόρους, αλλά «φόρο πληρώνει πλέον ακόμη και ο μισθωτός με τον βασικό-εισαγωγικό μισθό των 830 μικτά», ενώ πρόσθεσε ότι είναι η ανησυχητική αύξηση των ανισοτήτων.

«Το αφήγημα της κυβέρνησης ότι για όλα φταίει η «εισαγόμενη ακρίβεια» καταρρίπτεται αν ρίξουμε μια ματιά στο χρονικό της εξέλιξης του πληθωρισμού τροφίμων και του γενικού πληθωρισμού που αυξανόταν συστηματικά καθ’ όλη τη διάρκεια του 2021, κλιμακώθηκε και συνεχίστηκε προφανώς το πρώτο οκτάμηνο του 2022 φτάνοντας έως το 12% σε ετήσια βάση», παρατήρησε ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ. Υπογράμμισε ότι «το φθινόπωρο του 2022, ο εφησυχασμός δίνει τη θέση του στον πλήρη εκτροχιασμό. Ενώ ο ρυθμός αύξησης του γενικού πληθωρισμού σταδιακά σταθεροποιείται, έστω σε πολύ υψηλά επίπεδα, ο πληθωρισμός τροφίμων αρχίζει να κλιμακώνεται ραγδαία. Στην πράξη, βλέπουμε τις ανατιμήσεις στα τρόφιμα να λαμβάνουν χώρα με διπλάσια σχεδόν ταχύτητα από τους άλλους τομείς της αγοράς».

Ο Νίκος Ανδρουλάκης κατηγόρησε την κυβέρνηση ότι δεν έκανε τίποτα για να προλάβει τις εξελίξεις στις αυξήσεις των τιμών και πως επαναπαύτηκε, μοιράζοντας ενισχύσεις και επιδοτήσεις χωρίς κριτήρια, χωρίς διασταυρώσεις πραγματικών ζημιών, χωρίς στόχευση.

Ανέπτυξε τις προτάσεις του κόμματός του που περιλαμβάνουν:

«Έλεγχο στα υψηλά ποσοστά κέρδους: Το κύριο έργο ελέγχου πρέπει να αναλάβει η Επιτροπή Ανταγωνισμού, που θα διερευνά τα ποσοστά κέρδους των μεγάλων επιχειρήσεων και των αλυσίδων διανομής. Στοχευμένη- μείωση του ΦΠΑ, για ένα τουλάχιστον εξάμηνο, σε κατηγορίες βασικών τροφίμων που παρουσιάζουν έντονες ανατιμητικές τάσεις, ειδικά στο λάδι, το ψωμί και το γάλα. Θέσπιση Ενιαίας Αρχής Καταναλωτών στα πρότυπα άλλων ευρωπαϊκών κρατών, ώστε να γνωρίζουμε ποια προϊόντα σε άλλες χώρες είναι φθηνότερα σε σχέση με την Ελλάδα, και να γίνονται εκστρατείες ενάντια σε αυτές τις πολυεθνικές, που αισχροκερδούν στην πλάτη του ελληνικού λαού.

Επίσης φορολόγηση -πραγματική και αποτελεσματική- στα υπερκέρδη των παρόχων ηλεκτρικής ενέργειας, πετρελαίου, των σούπερ μάρκετ και των τραπεζών. Για τη μείωση του ενεργειακού κόστους και τη διασφάλιση της ενεργειακής αυτονομίας. Για τη μείωση του κόστους στέγασης, το ΠΑΣΟΚ έχει προτείνει ένα ολοκληρωμένο στεγαστικό πρόγραμμα που είναι σε γνώση της κυβέρνησης και του ελληνικού λαού».

ΚΚΕ

Πυρά κατά της κυβέρνησης εξαπέλυσε και ο γενικός γραμματέας της ΚΕ του ΚΚΕ Δημήτρης Κουτσούμπας στη διάρκεια της προ ημερησίας συζήτησης στη Βουλή για την ακρίβεια και στην αισχροκέρδεια.

«Πολλοί από τους συνανθρώπους μας που δοκιμάζονται θα σκέφτηκαν ότι θα αφήσετε τους καβγάδες για να δώσετε απαντήσεις για την ακρίβεια, ότι θα γίνει ουσιαστική αντιπαράθεση δύο εβδομάδες πριν τις ευρωεκλογές. Μάταια το πίστεψαν για όσους μίλησαν μέχρι τώρα» τόνισε στην αρχή της ομιλίας του.

Ο κ. Κουτσούμπας αναφέρθηκε και σε κάποιες από τις προτάσεις του κόμματος προκειμένου να μπει ένα φρένο στο θέμα της ακρίβειας που έχει γονατίσει τα νοικοκυριά.

Έκανε λόγο για την ανάγκη να αυξηθούν μισθοί και συντάξεις, ζήτησε μείωση και πλαφόν στα τιμολόγια ρεύματος και φυσικού αερίου αλλά και στα βασικά είδη λαϊκής κατανάλωσης. Ζήτησε να θεσπιστεί αφορολόγητο  όριο 12.000 προσαυξημένο κατά 3.000 για κάθε παιδί.

Επίσης, ζήτησε επιδότηση ενοικίου για λαϊκά νοικοκυριά, ενίσχυση της κρατικής χρηματοδότησης για υγεία και παιδεία καθώς και μαζικές προσλήψεις σε όλους  αυτούς τους κρίσιμους τομείς.

Εν συνεχεία, τόνισε πως δεν πρέπει να υπάρξει καμία χρηματοδότηση και εμπλοκή της Ελλάδας σε πολέμους.

«Καμία συζήτηση δεν μπορεί να γίνει για την ακρίβεια αν δεν μπει στο στόχαστρο η απόφαση της ΕΕ για μετατροπή της οικονομίας της σε πολεμική οικονομία».

Νέα Αριστερά

Καταπέλτης για την κυβέρνηση ήταν ο πρόεδρος της Κοινοβουλευτικής Ομάδας της Νέας Αριστεράς, Αλέξης Χαρίτσης.

Υπογράμμισε ότι «αυτά που συμβαίνουν στην ελληνική οικονομία τα τελευταία πέντε χρόνια είναι ανήκουστα» και μίλησε για το Ταμείο Ανάκαμψης, από το οποίο «2,5 δισ. δίδονται σε δέκα μεγάλους επιχειρηματικούς ομίλους».

Ο Αλέξης Χαρίτσης αναφέρθηκε στα στοιχεία της Eurostat, η οποία καταγράφει ότι η απόκλιση μισθών και κερδών είναι 21 μονάδες – τα κέρδη μεγαλύτερα από τους μισθούς – και επισήμανε ότι στην Ευρωπαϊκή Ένωση η διαφορά είναι στις 3 μονάδες.

«Κύριε Μητσοτάκη, σας αξίζουν συγχαρητήρια», είπε χαρακτηριστικά απευθυνόμενος στον πρωθυπουργό και προσέθεσε: «Στα 50 χρόνια της μεταπολίτευσης κανένας άλλος δεν ακολούθησε μια τόσο ακραία ταξική και κοινωνικά άδικη πολιτική. Εφτά στα δέκα νοικοκυριά δηλώνουν ότι μειώθηκε το εισόδημά τους».

Παράλληλα, τόνισε ότι «σήμερα, από κοινωνία των δύο τρίτων, μιλάμε ξεκάθαρα για κοινωνία του ενός τρίτου».

Ο επικεφαλής της Κοινοβουλευτικής Ομάδας της Νέας Αριστεράς σχολίασε δηκτικά την επιστολή Μητσοτάκη στην Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, μιλώντας για «προεκλογική φούσκα» και υποστήριξε πως «ο πληθωρισμός στην Ελλάδα δεν είναι ατύχημα, είναι μια συνειδητή επιλογή, αποτέλεσμα μιας συστηματικής απόπειρας ενίσχυσης εγχώριων επιχειρηματικών ομίλων».