Η Ευρώπη σε σταυροδρόμι – Θα επιλέξει το διεθνές δίκαιο ή την στήριξη στο Ισραήλ;

Τη δύσκολη θέση της Ευρώπης, μετά την απόφαση του Διεθνούς Δικαστηρίου Δικαιοσύνης να διατάξει το Ισραήλ να σταματήσει την επίθεση στη Ράφα, διατύπωσε ανοιχτά ο επικεφαλής των ευρωπαϊκής διπλωματίας Ζοζέπ Μπορέλ, ο οποίος τόνισε ότι το μπλοκ αντιμετωπίζει μια «δύσκολη» επιλογή μεταξύ της υποστήριξής του προς το κράτος δικαίου και αυτής προς το Τελ Αβίβ,

Μιλώντας κατά τη διάρκεια εκδήλωσης του Ευρωπαϊκού Πανεπιστημιακού Ινστιτούτου (EUI) στη Φλωρεντία, ο Μπορέλ σημείωσε αρχικά: «Ας δούμε ποια θα είναι η αντίδραση της Ευρωπαϊκής Ένωσης στην απόφαση του Διεθνούς Δικαστηρίου που εκδόθηκε σήμερα, ποια θα είναι η θέση μας;».

Για να τονίσει χαρακτηριστικά πως «θα πρέπει να επιλέξουμε μεταξύ της υποστήριξής μας προς τους διεθνείς θεσμούς και το κράτος δικαίου ή της υποστήριξής μας προς το Ισραήλ – και τα δύο αυτά πράγματα είναι αρκετά δύσκολο να συμβιβαστούν».

Η δήλωση Μπορέλ, μάλιστα, ήλθε λίγα μόλις λεπτά αφότου το ανώτατο δικαστήριο του ΟΗΕ, που εδρεύει στη Χάγη, κάλεσε το Ισραήλ «να σταματήσει τη στρατιωτική του επίθεση στη Ράφα», αναφέροντας ότι ο παλαιστινιακός λαός βρίσκεται σε «άμεσο κίνδυνο».

Ο Μπορέλ κατονόμασε την Σλοβενία ως μία από τις χώρες της ΕΕ, που θα μπορούσαν να ακολουθήσουν τον δρόμο της Ισπανίας και της Ιρλανδίας και να αναγνωρίζουν Παλαιστιανικό Κράτος

Βομβαρδισμένα κτίρια στη Ράφα

Τα Ηνωμένα Έθνη εκτιμούν ότι περίπου 1,4 εκατομμύρια Παλαιστίνιοι προστατεύονται από τον πόλεμο στη Ράφα, η οποία, σύμφωνα με όσα υποστηρίζει το Ισραήλ, είναι το τελευταίο προπύργιο της Χαμάς.

Αξίζει να σημειωθεί, πάντως, πως ο Ζοζέπ Μπορέλ αναγνώρισε ταυτόχρονα ότι η λήψη αποφάσεων της ΕΕ όσον αφορά στην αντίδρασή της στον πόλεμο στη Γάζα ήταν πολύ υποτονική, λόγω των μεγάλων διαφορών στις στάσεις των ευρωπαϊκών χωρών σχετικά με τη σύγκρουση, κάτι που προδίδει όχι μόνο μια διχασμένη Ευρώπη απέναντι στο Μεσανατολικό αλλά και τις ισχυρές πιέσεις που δέχεται πλέον, λόγω της ανθρωπιστικής καταστροφής και της σφαγής στη Λωρίδα της Γάζας.

Χαρακτηριστικό είναι, εξάλλου, ότι ο επικεφαλής της ευρωπαϊκής διπλωματίας ζήτησε να αλλάξει η διαδικασία λήψης αποφάσεων της ΕΕ για την εξωτερική πολιτική, η οποία απαιτεί την ομόφωνη υποστήριξη και των 27 ηγετών.

Η Ουγγαρία είναι η χώρα που έχει κυρίως μπλοκάρει ή καθυστερήσει βασικές πρωτοβουλίες της ΕΕ ως απάντηση στον πόλεμο, συμπεριλαμβανομένων των κυρώσεων κατά των βίαιων επιθέσεων Ισραηλινών εποίκων κατά Παλαιστινίων στη Δυτική Όχθη, καθώς και μιας κοινής ανακοίνωσης που θα καλεί τον Μπενιαμίν Νετανιάχου να εγκαταλείψει τα σχέδια εισβολής στη Ράφα.

Όταν η ομιλία του Μπορέλ στην Φλωρεντία διακόπηκε από διαδηλωτές υπέρ της Παλαιστίνης, οι οποίοι κατακεραύνωσαν την αντίδραση της ΕΕ στην καταστροφή και τις απώλειες ανθρώπινων ζωών στη Γάζα, ο κορυφαίος διπλωμάτης της ΕΕ απάντησε: «Καταλαβαίνω απόλυτα την ανησυχία η οποία εκφράζεται».

«Η αναγνώριση της Παλαιστίνης δεν σημαίνει υποστήριξη της τρομοκρατίας»

Παράλληλα, αντιδρώντας στις ισραηλινές επικρίσεις για την απόφαση της Ισπανίας, της Ιρλανδίας και της Νορβηγίας να αναγνωρίσουν το Παλαιστιανικό Κράτος, ο Μπορέλ αντέκρουσε σθεναρά την κατηγορία του υπουργού Εξωτερικών, Ισραέλ Κατς, ότι η κίνηση αυτή θα έστελνε το μήνυμα πως «η τρομοκρατία πληρώνει».

«Για μένα ένα πράγμα είναι σαφές, η αναγνώριση δεν σημαίνει υποστήριξη της Χαμάς», ξεκαθάρισε ο Μπορέλ, διαμηνύοντας στο Τελ Αβίβ: «Και ως προς αυτό, πρέπει πραγματικά να αμφισβητήσω τις θέσεις που εκφράζει η ισραηλινή κυβέρνηση, λέγοντας ότι η αναγνώριση είναι δώρο στη Χαμάς ή υποστήριξη της τρομοκρατίας. Ακριβώς το αντίθετο!».

«Είναι αβάσιμο, εντελώς αβάσιμο και απαράδεκτο να λέμε ότι η αναγνώριση – είτε είναι αντιπαραγωγική είτε όχι – είναι θέμα δώρου στη Χαμάς ή έκφρασης αντισημιτισμού, τίποτα από αυτά», προσέθεσε.

Και επιβεβαίωσε ότι η αναγνώριση αποσκοπούσε στην ενίσχυση της στήριξης της ΕΕ προς την Παλαιστινιακή Αρχή υπό την ηγεσία της Φατάχ – η οποία θεωρείται αντίπαλος της Χαμάς στα παλαιστινιακά εδάφη – ενώ την περιέγραψε ως τον «πυρήνα ενός μελλοντικού πιθανού παλαιστινιακού κράτους».

Μάλιστα, ο Μπορέλ κατονόμασε την Σλοβενία ως μία από τις χώρες της ΕΕ, που θα μπορούσαν να ακολουθήσουν τον δρόμο της Ισπανίας και της Ιρλανδίας, αλλά παραδέχθηκε ότι άλλα κράτη μέλη πιστεύουν πως η αναγνώριση έρχεται σε μια «αντιπαραγωγική» στιγμή.

Δεν είναι σαφές πώς θα αντιδράσουν οι ΗΠΑ

Εν τω μεταξύ, δεν είναι ακόμα σαφές πώς θα αντιδράσουν οι ΗΠΑ, ο στενότερος σύμμαχος του Ισραήλ, στην εντολή του Διεθνούς Δικαστηρίου.

Η κυβέρνηση Μπάιντεν έχει ταχθεί σθεναρά κατά της υπόθεσης γενοκτονίας εναντίον του Ισραήλ, αλλά έχει επανειλημμένα προειδοποιήσει τον Νετανιάχου ότι η Ουάσιγκτον δεν θα υποστηρίξει μια μεγάλη χερσαία επίθεση στη Ράφα, εκτός εάν δει ένα αξιόπιστο σχέδιο για την εξασφάλιση της ασφάλειας των αμάχων.

Αυτό το μήνα, άλλωστε, οι ΗΠΑ σταμάτησαν για πρώτη φορά τις αποστολές όπλων προς το Ισραήλ, υπό τον φόβο ότι θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν στη Ράφα για να βλάψουν αμάχους.

Σε συνέντευξή του στο CNN, ο πρόεδρος των ΗΠΑ αναγνώρισε ότι αμερικανικές βόμβες είχαν χρησιμοποιηθεί για να σκοτώσουν αμάχους στη Γάζα.

Η κίνηση του Διεθνούς Δικαστηρίου είναι πιθανό να ενισχύσει την αυξανόμενη πίεση προς το Ισραήλ, ωστόσο ο Ισραηλινός πρωθυπουργός Μπενιαμίν Νετανιάχου έχει δηλώσει ότι η χώρα του θα υπερασπιστεί τον εαυτό της ακόμη και αν «αναγκαστεί να σταθεί μόνη της».

Οργή Ισραήλ – Τα… «μασάει» για την επιχείρηση στη Ράφα

Το Συμβούλιο Εθνικής Ασφαλείας και το υπουργείο Εξωτερικών του Ισραήλ εξέδωσαν κοινή ανακοίνωση, με την οποία απαντούν στην απόφαση του Διεθνούς Δικαστηρίου Δικαιοσύνης που διατάσσει το Τελ Αβίβ να σταματήσει τις επιχειρήσεις στη Ράφα, οι οποίες ενέχουν τον κίνδυνο αφανισμού του άμαχου πληθυσμού στην πόλη νότια της Γάζας.

Και ενώ η ισραηλινή ανακοίνωση χαρακτηρίζει την απόφαση «ψευδή, εξωφρενική και αηδιαστική», σημειώνει εντούτοις πως «το Ισραήλ δεν πραγματοποίησε και δεν θα πραγματοποιήσει στρατιωτικές επιχειρήσεις στην περιοχή της Ράφα, που δημιουργούν συνθήκες που θα μπορούσαν να οδηγήσουν στον αφανισμό του παλαιστινιακού άμαχου πληθυσμού, εν όλω ή εν μέρει».

Και προσθέτει ότι «θα συνεχίσει τις προσπάθειές του να επιτρέψει την είσοδο ανθρωπιστικής βοήθειας στη Λωρίδα της Γάζας και θα ενεργήσει σύμφωνα με το νόμο για να μειώσει, όσο το δυνατόν περισσότερο, τις ζημιές στον άμαχο πληθυσμό στη Λωρίδα της Γάζας».

Μάλιστα, ενώ η δήλωση τονίζει τη δέσμευση του Ισραήλ να αποτρέψει τις «τρομοκρατικές οργανώσεις» από το να ανακαταλάβουν το πέρασμα της Ράφα, το Τελ Αβίβ αναφέρει ότι παραμένει δεσμευμένο να επιτρέψει την παράδοση βοήθειας μέσω της πύλης.

Θα παίξει ρόλο η ΕΕ στην επίβλεψη της Ράφα;

Να σημειωθεί, πάντως, ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση μελετά κατά πόσον θα μπορούσε να διαδραματίσει ρόλο στην επίβλεψη του συνοριακού περάσματος της Ράφα μεταξύ της Γάζας και της Αιγύπτου, μετά το τέλος του πολέμου του Ισραήλ με τη Χαμάς.

Το μπλοκ των 27 χωρών δημιούργησε μια αποστολή το 2005 για να βοηθήσει στην επίβλεψη του περάσματος, αλλά η αποστολή αυτή ανεστάλη δύο χρόνια αργότερα, μετά την εκλογή της Χαμάς και την ανάληψη του ελέγχου της Γάζας.

«Λάβαμε διαβήματα από διάφορα μέρη, συμπεριλαμβανομένου του Ισραήλ, για το αν θα μπορούσαμε να μελετήσουμε τη δυνατότητα επαναλειτουργίας του», δήλωσε στο γαλλικό πρακτορείο ειδήσεων AFP αξιωματούχος της ΕΕ.

Κατά πάσα πιθανότητα, ο Ζοζέπ Μπορέλ θα λάβει το «πράσινο φως» από τους Ευρωπαίους υπουργούς Εξωτερικών, που θα συναντηθούν στις Βρυξέλλες την Δευτέρα, για το θέμα μιας πιθανής νέας αποστολής της ΕΕ, ανέφερε ο ίδιος αξιωματούχος.

«Προφανώς, αυτό δεν θα γινόταν υπό τις σημερινές συνθήκες, όχι υπό συνθήκες πολέμου. Μιλάμε για το μέλλον», διευκρίνισε σε κάθε περίπτωση.