Η Κολομβία ξεκίνησε την αρχική φάση μιας υποβρύχιας αποστολής για την εξερεύνηση ενός ισπανικού πολεμικού πλοίου – και του θησαυρού του – που βυθίστηκε στην Καραϊβική πριν από 300 και πλέον χρόνια και πιστεύεται ότι περιέχει αντικείμενα αξίας πολλών δισεκατομμυρίων δολαρίων τα δικαιώματα των οποίων βρίσκονται υπό έντονη διαμάχη. Πλέον η ανάσυρση του ναυαγίου είναι θέμα ετών, παρότι ο θησαυρός αναζητείται εδώ και δεκαετίες.

Το Σαν Χοσέ ανακαλύφθηκε το 2015 στα ύδατα στα ανοικτά των ακτών της παραλιακής πόλης Καρταχένα από την κολομβιανή κυβέρνηση και συχνά αποκαλείται το «ιερό δισκοπότηρο των ναυαγίων». Το 62 κανονιών, τρικάταρτο πλοίο -η ναυαρχίδα και μεγαλύτερη γαλέρα ενός ισπανικού στόλου- πιστεύεται ότι μετέφερε χρυσό, ασήμι, σμαράγδια και άλλα πολύτιμα αγαθά από τα ορυχεία του Ποτόσι στο Περού.

Λέγεται ότι ταξίδευε από τον Παναμά προς την Κολομβία όταν βυθίστηκε με 600 άτομα που φέρονται να επέβαιναν σε αυτό στις 8 Ιουνίου 1708, κατά τη διάρκεια μάχης με βρετανικά πλοία στον Πόλεμο της Ισπανικής Διαδοχής. Βέβαια το Σαν Χοσέ συνόδευε εμπορικά πλοία με σκοπό να παράξουν έσοδα για τον ισπανικό δρόμο που είχε εμπλακεί σε έναν κοστοβόρο πόλεμο για την κυριαρχία στον Ατλαντικό με τους Άγγλους (συνεργαζόμενους πειρατές και ναυτικούς).

Φωτογραφίες κανονιών που άνηκαν στο Σαν Χοσέ, του Ινστιτούτου Ανθρωπολογίας και Ιστορίας της Κολομβίας, στα ανοιχτά της Καρταχένα.

Σε δύο στάδια η αποστολή – Καταγραφή και ανάσυρση

Το πρώτο στάδιο της αποστολής θα επικεντρωθεί στη φωτογράφηση του πλοίου με τη χρήση «μη παρεμβατικών» τηλεαισθητήρων, δήλωσε το Ινστιτούτο Ανθρωπολογίας και Ιστορίας της Κολομβίας (ICANH), προσθέτοντας ότι τα αποτελέσματα της αρχικής αποστολής θα μπορούσαν να ανοίξουν το δρόμο για τις επόμενες εξερευνήσεις, οι οποίες θα περιλαμβάνουν την ανάκτηση αρχαιολογικών υλικών από το ναυάγιο.

Στη συνέχεια, οι εικόνες θα χρησιμοποιηθούν για τη δημιουργία ενός καταλόγου των αρχαιολογικών ευρημάτων στο βυθό της θάλασσας.

Το Σαν Χοσέ θεωρείται πως έχει χρυσό και πετράδια, σημερινής αξίας 18 έως 20 δισεκατομμυρίων δολαρίων.

Έχει κηρυχθεί προστατευόμενη αρχαιολογική περιοχή για να κρατήσει δια του νόμου μακριά τους τυχοδιώκτες

Το ICANH έχει επίσης κηρύξει τον τόπο ανακάλυψης ως εθνική «προστατευόμενη αρχαιολογική περιοχή» για να «διατηρήσει την επιστημονική και αρχαιολογική της αξία». Οι ερευνητές λένε ότι σκοπεύουν επίσης να χρησιμοποιήσουν ένα υποβρύχιο σκάφος με τεχνολογίες ακουστικού εντοπισμού, καθώς και ένα όχημα τηλεχειρισμού με διάφορους αισθητήρες και εργαλεία που μπορεί να κατέβει στο βάθος της περιοχής.

«Αυτή η κυβέρνηση κάνει κάτι πρωτοφανές… εξερευνά τη βύθιση της γαλέρας ως δυνατότητα κατανόησης της ιστορίας και του πολιτισμού», δήλωσε ο υπουργός Πολιτισμού Χουάν Νταβίντ Κορέα σε συνέντευξη Τύπου στην Καρταχένα την Τετάρτη, όπου ξεκίνησε και η αποστολή.

H «Δράση του Γουέγκερ στα ανοιχτά της Καρταχένα» του Σάμουελ Σκοτ. Απεικονίζει την βύθιση του Σαν Χοσέ.

Νομική μάχη δισεκατομμυρίων δολαρίων για τα δικαιώματα

Η ανακάλυψη του San José είναι σημαντική για την Κολομβία λόγω του θησαυρού του πλοίου με τα πολιτιστικά και ιστορικά αντικείμενα – και των στοιχείων που μπορεί να παρέχουν για το οικονομικό, κοινωνικό και πολιτικό κλίμα της Ευρώπης στις αρχές του 18ου αιώνα. Αλλά έχει επίσης πυροδοτήσει μια νομική μάχη πολλών δισεκατομμυρίων δολαρίων. Η Κολομβία υποστηρίζει ότι ανακάλυψε για πρώτη φορά το Σαν Χοσέ το 2015 με τη βοήθεια διεθνών επιστημόνων.

Αλλά οι ισχυρισμοί τους αμφισβητούνται από μια εταιρεία θαλάσσιων διασώσεων με έδρα τις ΗΠΑ, την Sea Search-Armada (SSA), πρώην γνωστή ως Glocca Morra, η οποία υποστηρίζει ότι ήταν εκείνη που είχε ανακαλύψει το ναυάγιο στις αρχές της δεκαετίας του 1980.

Η SSA έχει ξεκινήσει νομική μάχη κατά της κολομβιανής κυβέρνησης στο Μόνιμο Διαιτητικό Δικαστήριο, υποστηρίζοντας ότι δικαιούται περίπου 10 δισεκατομμύρια δολάρια – το ήμισυ της εκτιμώμενης αξίας του θησαυρού του ναυαγίου. Η κολομβιανή κυβέρνηση αμφισβητεί τους ισχυρισμούς της SSA.

Headlines