Μέση Ανατολή: Οι μυστικές συνομιλίες ΗΠΑ-Ιράν εκτροχιάστηκαν από τον αιφνίδιο θάνατο του Ραΐσι

Οι μυστικές διαπραγματεύσεις μεταξύ του Ιράν και των Ηνωμένων Πολιτειών διαταράχθηκαν από τον απροσδόκητο θάνατο του Ιρανού προέδρου Εμπραχίμ Ραΐσι. Πηγές αποκάλυψαν στο Middle East Eye, ότι οι συνομιλίες, οι οποίες διεξάγονται στο Ομάν, όπου κρίσιμες συζητήσεις άνοιξαν προηγουμένως το δρόμο για την πυρηνική συμφωνία του 2015, αντιμετώπισαν μια ξαφνική διακοπή μετά τη συντριβή ελικοπτέρου την Κυριακή που στοίχισε τη ζωή σε αρκετούς κορυφαίους Ιρανούς αξιωματούχους.

Ο Μπρετ ΜακΓκερκ, ανώτερος σύμβουλος του προέδρου Τζο Μπάιντεν για τη Μέση Ανατολή, και ο Αλί Μπαγκερί Κανί, επικεφαλής διαπραγματευτής του Ιράν για τα πυρηνικά ως υφυπουργός Εξωτερικών και εκτελών χρέη υπουργού Εξωτερικών, είχαν σημειώσει πρόοδο στις πρώτες συνομιλίες από τον Ιανουάριο.

Οι συζητήσεις, οι οποίες διεξήχθησαν με φόντο την κλιμάκωση των περιφερειακών εντάσεων, επικεντρώθηκαν σε διάφορα κρίσιμα ζητήματα, συμπεριλαμβανομένου του αμοιβαίου ενδιαφέροντος για την αλλαγή της ισραηλινής κυβέρνησης, τον τερματισμό των ισραηλινών στρατιωτικών ενεργειών στη Γάζα και την αποτροπή της περαιτέρω εξάπλωσης της σύγκρουσης στη Μέση Ανατολή. Αναλυτές προσκείμενοι στο ιρανικό καθεστώς εκτίμησαν ότι οι συνομιλίες ενδέχεται να άγγιξαν επίσης μια πιθανή κατάπαυση του πυρός μεταξύ των ΗΠΑ και των συμμάχων του Ιράν.

Οι διαπραγματεύσεις έχουν παγώσει για την ώρα

Με το ξαφνικό κενό ηγεσίας στην Τεχεράνη και με το Ιράν έτοιμο να διεξάγει προεδρικές εκλογές στις 28 Ιουνίου, το μέλλον των διαπραγματεύσεων υψηλού κινδύνου παραμένει αβέβαιο. Οι Ηνωμένες Πολιτείες πλησιάζουν επίσης προς τις προεδρικές εκλογές τους τον Νοέμβριο, επιτείνοντας τη διπλωματική ακινησία.

Πηγές άφησαν επίσης να εννοηθεί ότι οι συζητήσεις μπορεί να επεκτάθηκαν στις πυρηνικές φιλοδοξίες του Ιράν και στην πιθανή χαλάρωση των κυρώσεων για το πετρέλαιο, απηχώντας στοιχεία της προηγούμενης πυρηνικής συμφωνίας, την οποία η κυβέρνηση Τραμπ εγκατέλειψε το 2018. Παρά την προσωρινή συμφωνία πέρυσι που περιλάμβανε την ανταλλαγή κρατουμένων και την επιστροφή των κατασχεθέντων εσόδων από το ιρανικό πετρέλαιο, οι ευρύτερες διαπραγματεύσεις παραμένουν γεμάτες με πολιτικές προκλήσεις.

Πριν από την έναρξη των συνομιλιών στο Μουσκάτ, ο ΜακΓκερκ συναντήθηκε με τον απεσταλμένο του Ιράν στα Ηνωμένα Έθνη, Σαΐντ Ιραβανί, σύμφωνα με τις πηγές. Κατά τη συνάντηση, ανέφερε μία πηγή, ο ΜακΓκερκ ανέφερε τα λόγια του Μπάιντεν: «Δεν θα διαπραγματευτώ με το Ιράν για μια πυρηνική και ολοκληρωμένη συμφωνία μέχρι τις αμερικανικές εκλογές, διότι οι Ιρανοί δεν μπορούν να τηρήσουν τις υποσχέσεις τους».

Ο ΜακΓκερκ είπε ότι ο Μπάιντεν είχε παραπονεθεί ότι αντιμετώπισε «υπερβολική πίεση και ταπείνωση» από τους Ρεπουμπλικάνους όταν η κυβέρνηση του Ραΐσι αρνήθηκε να αναβιώσει τη συμφωνία JCPOA το 2022 μετά την εκλογή του Ντόναλντ Τραμπ. Ο Μπάιντεν αναφέρθηκε ως εξής: «Κατά τη γνώμη μου, η JCPOA είναι νεκρή και θα διαπραγματευτούμε μετά τις εκλογές, υπό την προϋπόθεση ότι πρόκειται για μια συνολική διαπραγμάτευση που θα υπερβαίνει την JCPOA, καλύπτοντας και περιφερειακά ζητήματα».