Γάζα: Βουνά σκουπιδιών, κίνδυνος από μολυσματικές ασθένειες

Εκτός από τα ερείπια που αφήνει πίσω της η συνεχιζόμενη πολεμική δραστηριότητα στη Γάζα, εμφανίζονται τώρα και σωροί από σκουπίδια που όχι μόνον δυσκολεύουν τη ζωή των εκτοπισμένων Παλαιστινίων αλλά και τους εκθέτουν σε μολυσματικές ασθένειες.

Καθώς ο πόλεμος του Ισραήλ με τη μαχητική οργάνωση Χαμάς καταστρέφει την πολιορκημένη λωρίδα της Γάζας, πολλές βασικές υπηρεσίες έχουν καταρρεύσει, σημειώνουν οι FT. Η αποκομιδή των σκουπιδιών είναι μία από αυτές, πράγμα που σημαίνει ότι καθώς οι κάτοικοι της Γάζας έφυγαν από τους ισραηλινούς βομβαρδισμούς από το ένα μέρος της λωρίδας σε άλλο, δημιουργήθηκαν  βουνά απορριμμάτων, τα οποία και μεγαλώνουν.

Οι σωροί έχουν αυξηθεί τόσο πολύ που τα τεράστια, χαοτικά τους σχήματα είναι ορατά σε δορυφορικές εικόνες που λαμβάνονται από εκατοντάδες χιλιόμετρα πάνω από τη Γη.

Πριν από την έναρξη του πολέμου τον Οκτώβριο, η επεξεργασία των λυμάτων και η αποκομιδή των σκουπιδιών της Γάζας ήταν ήδη δυσχερής εξαιτίας του ισραηλινού αποκλεισμού που ξεκίνησε το 2007, αφότου η Χαμάς ανέλαβε τον έλεγχο του θύλακα.

Η αποκομιδή των σκουπιδιών ήταν τυχαία: ορισμένα σκουπίδια συλλέγονταν από υπαλλήλους που πληρώνονταν από τον αντίπαλο της Χαμάς στη Δυτική Όχθη, την Παλαιστινιακή Αρχή, ενώ άλλοι εργάζονταν για διεθνείς ομάδες βοήθειας.

Εκατοντάδες χωματερές

Σχεδόν όλο αυτό το δυσλειτουργικό μωσαϊκό υπηρεσιών έχει διακοπεί από τον πόλεμο, αφήνοντας τα σκουπίδια ως ένα αναπόφευκτο οπτικό σύμβολο του πόσο ολοκληρωτικά η σύγκρουση έχει καταστρέψει ακόμη και τις πενιχρές υποδομές που υπήρχαν στη Γάζα.

Περισσότερες από 140 χωματερές στερεών αποβλήτων απλώνονται στη στενή λωρίδα της Γάζας μήκους 41 χιλιομέτρων, σύμφωνα με δορυφορική ανάλυση εικόνων του Planet Labs από τους Financial Times, την ολλανδική ΜΚΟ PAX και τη Marilena Zigka του Πανεπιστημίου Princeton.

«Οι χωματερές στερεών αποβλήτων, τόσο οι επίσημες χωματερές όσο και οι ανεπίσημες χωματερές, έχουν συγκεκριμένα χαρακτηριστικά που μπορούν να χρησιμοποιηθούν για τον εντοπισμό τους στις δορυφορικές εικόνες … τα χρώματα της κλίμακας του γκρι, το ακανόνιστο σχήμα των χωματερών και η τοποθεσία είναι χρήσιμα αναγνωριστικά στοιχεία».

Περαιτέρω τοποθεσίες εντοπίστηκαν και οι χώροι που ανακαλύφθηκαν από δορυφόρο επαληθεύτηκαν μέσω έρευνας ανοικτού κώδικα σε κλιπ και φωτογραφίες από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.

Δυσοσμία

Η μυρωδιά και η θέα των σκουπιδιών είναι πανταχού παρούσα στη Γάζα. Οι οργανισμοί βοήθειας που αγωνίζονται να μεταφέρουν ακόμη και τα ελάχιστα τρόφιμα στους Παλαιστίνιους της λωρίδας είναι σε μεγάλο βαθμό ανίσχυροι να καταπολεμήσουν την εξάπλωση των σάπιων σκουπιδιών.

«Όπου κι αν κοιτάξεις υπάρχει ένας σωρός σκουπιδιών», δήλωσε η Λουίζ Γουότεριτζ, εκπρόσωπος της UNRWA, της κύριας υπηρεσίας του ΟΗΕ που εργάζεται στη Γάζα, αφού πέρασε τρεις εβδομάδες στον θύλακα που τελείωσε στα μέσα Μαΐου.

Το μεγαλύτερο μέρος του πληθυσμού της Γάζας είναι τώρα στριμωγμένο στο νότιο τμήμα της πολιορκημένης λωρίδας, το οποίο είχε μικρή ικανότητα διαχείρισης απορριμμάτων πριν από τον πόλεμο για να υποστηρίξει τον τότε πολύ μικρότερο πληθυσμό.

Η Om Abdelrahman, μητέρα δύο παιδιών, της οποίας το τελευταίο καταφύγιο είναι η πολυσύχναστη παράκτια περιοχή Al-Mawasi, περιέγραψε άθλιες σκηνές καθώς οι εκτοπισμένοι άνθρωποι στριμώχνονται σε σκηνές που περιβάλλονται από σκουπίδια.

«Υπάρχει πολύς συνωστισμός και οι σκηνές είναι πολύ κοντά η μία στην άλλη με άτακτο τρόπο και χωρίς καμία υπηρεσία», δήλωσε η Om Abdelrahman. «Υπάρχουν παντού σωροί σκουπιδιών και κανένα σύστημα για την απομάκρυνσή τους. Τα τσιμπήματα των κουνουπιών άρχισαν ακόμη και πριν από το καλοκαίρι».

Νωρίτερα φέτος περίπου 1,2 εκατ. άνθρωποι βρήκαν καταφύγιο στην πόλη Ράφα στη νότια Γάζα, αφού αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν άλλα μέρη του θύλακα. Οι υποδομές της πόλης που σχεδιάστηκαν για 250.000 άτομα δεν μπόρεσαν να αντιμετωπίσουν την εισροή.

Το Ισραήλ, από την πλευρά του, έχει σημειώσει μικρή πρόοδο στη δημιουργία οποιασδήποτε εναλλακτικής πολιτικής διοίκησης, καθώς επιδιώκει να καταστρέψει τη Χαμάς – ένα κενό που έχει κάνει τον πρωθυπουργό Μπενιαμίν Νετανιάχου στόχο κριτικής ακόμη και από την ίδια του την κυβέρνηση.

Πριν από τον πόλεμο, ο πληθυσμός της Γάζας παρήγαγε καθημερινά κατά μέσο όρο 1.700 τόνους σκουπιδιών με μόνο δύο κύριους χώρους υγειονομικής ταφής να διαχειρίζονται αυτόν τον όγκο, σύμφωνα με το UNDP, το οποίο δήλωσε ότι τουλάχιστον ο ένας λειτουργούσε για χρόνια πολύ πέραν της χωρητικότητάς του.

Μέρος της αποκομιδής των σκουπιδιών γινόταν από την UNRWA, η οποία φρόντιζε για τις περιοχές σε όλη την περιοχή που φιλοξενούσαν Παλαιστίνιους πρόσφυγες που έφυγαν από τον πόλεμο γύρω από τη δημιουργία του Ισραήλ το 1948, καθώς και τους απογόνους τους.

Οι δήμοι και τα συμβούλια των χωριών συγκέντρωναν επίσης τα σκουπίδια στις πόλεις και σε άλλα μέρη της Γάζας. Σε ολόκληρη τη Γάζα, περίπου 1.200 άτομα προσωπικό,  76 οχήματα συλλογής και 23 άλλα μηχανήματα συμμετείχαν στην προσπάθεια συλλογής σκουπιδιών, σύμφωνα με τον ΟΗΕ.

Από τότε που άρχισε η τελευταία εισβολή, έχει πραγματοποιηθεί κάποια συλλογή: νωρίτερα φέτος συλλέχθηκαν περίπου 10.000 τόνοι απορριμμάτων γύρω από τη Ράφα και το Χαν Γιουνίς, σε μια πρωτοβουλία που υλοποιήθηκε από τον ΟΗΕ με την υποστήριξη μιας τοπικής οργάνωσης. Αλλά αυτό είναι ένα μικρό κλάσμα των αναγκών.

Καταστροφή υποδομών και μηχανημάτων

Η UNRWA δήλωσε ότι το Ισραήλ συνεχίζει να αρνείται στις υπηρεσίες συλλογής απορριμμάτων της την πρόσβαση σε χώρους υγειονομικής ταφής στο Ισραήλ. Ο ισραηλινός στρατός απηύθυνε ερωτήματα σχετικά με το θέμα στην COGAT, έναν βραχίονα του υπουργείου Άμυνας αρμόδιο για τα πολιτικά ζητήματα στα κατεχόμενα παλαιστινιακά εδάφη, η οποία δεν απάντησε.

«Οι συνάδελφοί μου . . ζητούν σε σχεδόν [καθημερινή] βάση να έχουν πρόσβαση σε χώρους υγειονομικής ταφής απορριμμάτων για να απομακρύνουν με ασφάλεια τα σκουπίδια, αλλά τους αρνούνται την πρόσβαση οι ισραηλινές αρχές”, δήλωσε η Λ.Γουότεριτζ . «Πολλά από τα κέντρα αποχέτευσης, τα μηχανήματα και τα φορτηγά μας για την απομάκρυνση των σκουπιδιών έχουν καταστραφεί».

Κατά τη διάρκεια επτά και πλέον μηνών πολέμου, η επίθεση του Ισραήλ στη Γάζα έχει σκοτώσει περισσότερους από 35.000 ανθρώπους, σύμφωνα με τις παλαιστινιακές αρχές, και έχει μετατρέψει μεγάλο μέρος της επικράτειας σε μια ερημωμένη από μπάζα έρημο. Το εβραϊκό κράτος εξαπέλυσε την επίθεσή του σε αντίποινα για τη διασυνοριακή επίθεση της Χαμάς στο Ισραήλ στις 7 Οκτωβρίου, από την οποία σκοτώθηκαν 1.200 άνθρωποι, σύμφωνα με τις ισραηλινές αρχές.

Στη Γάζα, οι άνθρωποι συνωστίζονται σε καταφύγια του ΟΗΕ και αυτοσχέδιους καταυλισμούς που στερούνται επειγόντως βασικών αγαθών, όπως τρόφιμα, καθαρό νερό, υγειονομική περίθαλψη, ασφαλή συλλογή αποβλήτων και αποχέτευση λυμάτων. Οι ήδη ανεπαρκείς εγκαταστάσεις επεξεργασίας λυμάτων της Γάζας έχουν επίσης σταματήσει να λειτουργούν λόγω έλλειψης καυσίμων, αφήνοντας τα ακατέργαστα λύματα να ρέουν ελεύθερα στη θάλασσα.

Ο κίνδυνος των ασθενειών

«Καθώς ο καιρός γίνεται πιο ζεστός, απλώς δημιουργούνται περισσότερα προβλήματα, όχι μόνο με τη δυσοσμία αλλά και με την εξάπλωση ασθενειών και με παράσιτα όπως ποντίκια, αρουραίοι και κουνούπια που κάνουν τις ασθένειες να εξαπλώνονται ακόμη περισσότερο», δήλωσε ο Wateridge.

Οι δερματικές μολύνσεις, η ηπατίτιδα Α και η διάρροια, όλες ιδιαίτερα καταστροφικές για τους νέους, αυξάνονται. Μια μελέτη του Johns Hopkins νωρίτερα φέτος προειδοποίησε ότι αν αυτές οι ασθένειες μετατραπούν σε επιδημία, έως και 11.000 Παλαιστίνιοι θα μπορούσαν να πεθάνουν από εύκολα προλήψιμες μολυσματικές ασθένειες πριν από την κορύφωση του καλοκαιριού.

Οι κάτοικοι της Γάζας, συχνά συμπεριλαμβανομένων των παιδιών, οι οποίοι ψάχνουν στα σκουπίδια για χρήσιμα, βρώσιμα ή εμπορεύσιμα αντικείμενα, αντιμετωπίζουν ιδιαίτερους κινδύνους για την υγεία, μεταξύ άλλων από τα ιατρικά απόβλητα που συχνά αναμειγνύονται με τα γενικά σκουπίδια, δήλωσε ο Zwijnenburg.

Το έδαφος και το νερό μολύνονται επίσης. Οι πολίτες, είπε, «αντιμετωπίζουν άμεσους και μακροπρόθεσμους κινδύνους από την αυξανόμενη κρίση στερεών αποβλήτων».