Η σκοτεινή κληρονομιά ενός ιαπωνικού ριάλιτι σόου του 1998

Τον Ιανουάριο του 1998, ο επίδοξος κωμικός Tomoaki Hamatsu, ο οποίος χρησιμοποιεί το παρατσούκλι Nasubi (στα ιαπωνικά σημαίνει «μελιτζάνα», αναφερόμενος στο αξιοσημείωτα μεγάλο πρόσωπό του), ξεκίνησε μια καριέρα στο ιαπωνικό τηλεοπτικό ριάλιτι «Susunu! Denpa Shōnen» που σύντομα θα γινόταν θρύλος στα μέσα ενημέρωσης.

Το ατού της σειράς, η οποία έκανε το ντεμπούτο της στη Nippon Television εκείνο το μήνα και προβλήθηκε μέχρι το φθινόπωρο του 2002, ήταν ότι υπέβαλε τους συμμετέχοντες σε ασυνήθιστες δοκιμασίες.

Ο Nasubi ήταν επίσης ο πρώτος μεγάλος livestreamer, και η εμπειρία του έδειξε ότι το ευρύ κοινό βρίσκει την έκθεση 24/7 παραδόξως συναρπαστική

Για το «Denpa Shōnen teki Kenshō Seikatsu» («Denpa Shōnen: Μια ζωή με βραβεία»), ο Nasubi εγκαταστάθηκε σε ένα μικροσκοπικό διαμέρισμα χωρίς έπιπλα ή συσκευές, τον ανάγκασαν να γδυθεί και του έδωσαν εντολή να μην φύγει μέχρι να κερδίσει σε κληρώσεις συνολικά 1 εκατομμύριο γιεν (περίπου 8.000 δολάρια).

Ήταν ένα σενάριο αξιοσημείωτο ως προς τη δημιουργικότητα και το βάθος της βιαιότητάς του – και το κοινό το κατάπιε αμάσητο, καθώς δεκάδες εκατομμύρια τηλεθεατές το παρακολουθούσαν.

Η μελιτζάνα – καρτούν

Το ντοκιμαντέρ «The Contestant (2023)», το οποίο άρχισε να προβάλλεται στο Hulu στις 2 Μαΐου, επανεξετάζει αυτό το περίεργο, ανησυχητικό και προφητικό κομμάτι της ποπ κουλτούρας.

Χωρίς να το γνωρίζει ο Nasubi, τα πλάνα που κατέγραψαν οι κάμερες στο διαμέρισμα δεν μεταδόθηκαν μόνο σε μονταρισμένα επεισόδια στην τηλεόραση, αλλά μεταδόθηκαν επίσης ζωντανά στο διαδίκτυο.

Η τελευταία λέξη της τεχνολογίας επέτρεψε στους παραγωγούς να προβάλουν το γυμνό του σώμα σε πραγματικό χρόνο με την εικόνα μιας μελιτζάνας καρτούν να μοστράρεται πάνω από τα απόκρυφα σημεία του.

(Είναι τυχαίο άραγε ότι στις ημέρες που διανύουμε, δηλαδή την εποχή των γραπτών μηνυμάτων, το emoji μελιτζάνας είναι πλήρως σεξουαλικοποιημένο λόγω ομοιότητας με το ανδρικό μόριο;)

Συχνά οι αναμνήσεις του δεν κάνουν τίποτα άλλο από το να ενισχύουν αυτό που είναι ήδη εμφανές από τον τρόπο που εμφανίζεται στα πλάνα, και το ντοκιμαντέρ δεν αποσπά από αυτόν κάτι περισσότερο από επιφανειακές σκέψεις

Παρά τα ατελείωτα κοινά σημεία του σκηνικού με την πλοκή του «The Truman Show (1998)», η εν λόγω ταινία δεν βγήκε στους κινηματογράφους παρά μόνο μισό χρόνο μετά την έναρξη προβολής του Denpa Shōnen teki Kenshō Seikatsu.

Εκτός Ιαπωνίας, η σειρά προκάλεσε αναρίθμητες τάσεις στα μέσα ενημέρωσης. Πολλά βασικά χαρακτηριστικά των ριάλιτι της τηλεόρασης ξεκίνησαν από εδώ, από τους εξομολογητικούς μονολόγους στην κάμερα μέχρι τη δυσάρεστη προθυμία των υποκειμένων να αφήσουν το μαζικό κοινό να τους παρακολουθεί σε κάθε πιθανή κατάσταση.

Το ηδονοβλεπτικό θέαμα του Nasubi ήταν η καλλιτεχνική μαμή του Big Brother, του Terrace House, και πολλών άλλων. Και αυτά είναι μόνο τα παραδείγματα που αντλήθηκαν από τα καθεστωτικά μέσα ενημέρωσης – όσο άθελά του και αν ήταν, ο Nasubi ήταν επίσης ο πρώτος μεγάλος livestreamer, και η εμπειρία του έδειξε ότι το ευρύ κοινό βρίσκει την έκθεση 24/7 παραδόξως συναρπαστική.

Δεκαπέντε μήνες στην απομόνωση

Η σκηνοθέτις Clair Titley αποδίδει εύστοχα πόσο μεγάλο ήταν αυτό το φαινόμενο. Όταν δημοσιεύτηκαν τα καθημερινά ημερολόγια του Nasubi, έγιναν μπεστ σέλερ – ενώ ο ίδιος βρισκόταν ακόμα στο διαμέρισμα.

Τελικά θα περνούσε δεκαπέντε μήνες στην απομόνωση, κατά τη διάρκεια των οποίων η φήμη του όλο και μεγάλωνε.

Ο Nasubi είναι ο κύριος ομιλητής, αλλά μοιάζει να είναι περιττός. Συχνά οι αναμνήσεις του δεν κάνουν τίποτα άλλο από το να ενισχύουν αυτό που είναι ήδη εμφανές από τον τρόπο που εμφανίζεται στα πλάνα, και το ντοκιμαντέρ δεν αποσπά από αυτόν κάτι περισσότερο από επιφανειακές σκέψεις.

Υιοθετεί μια ως επί το πλείστον μετανιωμένη αλλά φαινομενικά ουδέτερη στάση απέναντι στην εμπειρία, ακόμη και όταν εξομολογείται δυσκολίες όπως το ότι έπρεπε να μάθει ξανά πώς να αλληλεπιδρά με τους άλλους ανθρώπους μετά το σόου.

«Ήταν πολύ σκληρό», δήλωσε κάποτε ο Nasubi στο Deadline. «Το μόνο πράγμα που μπορούσα να κάνω είναι να γράψω και να στείλω μήνυμα (για να μπει σε κληρώσεις) ώστε να κερδίσω το έπαθλο. Δεν υπάρχει καμία ευτυχία της ζωής μου. Δεν υπάρχει ελευθερία… Αλλά αυτό δεν μονταρίστηκε στο πρόγραμμα, αυτό δεν προβλήθηκε. Ίσως τρία ή πέντε λεπτά την εβδομάδα από τη ζωή μου (προβλήθηκαν). Και αυτό μονταρίστηκε για να τονιστεί η ευτυχία μου όταν κέρδισα (ένα βραβείο). Φυσικά, οι τηλεθεατές έλεγαν: «Α, βλέπετε, κάνει κάτι διασκεδαστικό και κάτι που απολαμβάνει…» Αλλά το μεγαλύτερο μέρος της ζωής μου ήταν βάσανο», συνέχισε.

«Ένιωθα πραγματικά ότι με είχαν στριμώξει. Και τότε ένιωσα ότι είναι πραγματικά τρομακτικό, το πώς οι άνθρωποι μπορούν να το κάνουν αυτό σε άλλους ανθρώπους», συμπλήρωσε.

*Με πληροφορίες από: Deadline & Hyperallergic