ΗΠΑ: Πιέζουν Γαλλία και Βρετανία να μην επιβάλουν κυρώσεις στο Ιράν για το πυρηνικό του πρόγραμμα

Οι ΗΠΑ επιχειρηματολογούν κατά της προσπάθειας της Βρετανίας και της Γαλλίας να προβούν σε μομφή (και να ληφθούν μέτρα) κατά του Ιράν στο συμβούλιο των κρατών-μελών της Διεθνούς Υπηρεσίας Ατομικής Ενέργειας όπως αποκαλύπτει η Wall Street Journal. Η κυβέρνηση Μπάιντεν πιέζει τους Ευρωπαίους συμμάχους της να αποσύρουν τα σχέδια για να επιπλήξουν το Ιράν για τις προόδους στο πυρηνικό του πρόγραμμα, ακόμη και όταν αυτό επεκτείνει το απόθεμα σχεδόν οπλικού σχάσιμου υλικού σε επίπεδο ρεκόρ, σύμφωνα με διπλωμάτες που συμμετέχουν στις συζητήσεις.

Οι ΗΠΑ επιχειρηματολογούν κατά της προσπάθειας της Βρετανίας και της Γαλλίας να αποδοκιμάσουν το Ιράν στο συμβούλιο των κρατών-μελών της Διεθνούς Υπηρεσίας Ατομικής Ενέργειας – ΙΑΕΑ στις αρχές Ιουνίου, δήλωσαν οι διπλωμάτες. Οι ΗΠΑ έχουν πιέσει πολλές άλλες χώρες να απέχουν από την ψηφοφορία για μομφή, λέγοντας ότι αυτό θα κάνει η Ουάσινγκτον, είπαν. Αμερικανοί αξιωματούχοι αρνούνται ότι ασκούν πιέσεις κατά ενός ψηφίσματος.

Οι διαφορές προκύπτουν καθώς οι ανησυχίες των δυτικών αξιωματούχων έχουν βαθύνει σχετικά με τις πυρηνικές δραστηριότητες του Ιράν.

Τη Δευτέρα, η Υπηρεσία Ατομικής Ενέργειας του ΟΗΕ ανέφερε ότι το απόθεμα του Ιράν σε ουράνιο υψηλής περιεκτικότητας 60% σε εμπλουτισμένο ουράνιο αυξήθηκε κατά 20,6 κιλά σε 142,1 κιλά στις 11 Μαΐου σε σχέση με τρεις μήνες νωρίτερα, το υψηλότερο επίπεδο μέχρι σήμερα.

Το πυρηνικό εργοστάσιο του Busehr στο Ιράν, το οποίο έχει κατασκευαστεί με την συμβολή της Ρωσίας.

Σε λίγες ημέρες το Ιράν θα έχει αρκετό εμπλουτισμένο ουράνιο για τρεις πυρηνικές κεφαλές λένε Αμερικανοί αξιωματούχοι

Αμερικανοί αξιωματούχοι λένε ότι το υλικό αυτό θα μπορούσε να μετατραπεί σε εμπλουτισμένο ουράνιο οπλικού βαθμού μέσα σε λίγες ημέρες. Θα ήταν τότε αρκετό για να τροφοδοτήσει τρία πυρηνικά όπλα.

Ορισμένοι αξιωματούχοι των ΗΠΑ λένε ότι φοβούνται ότι το Ιράν θα μπορούσε να γίνει πιο ασταθές καθώς η χώρα οδεύει προς εκλογές για την ανάδειξη νέου ηγέτη μετά το θάνατο του προέδρου Εμπραχίμ Ραϊσί σε συντριβή ελικοπτέρου νωρίτερα αυτό το μήνα. Η κυβέρνηση Μπάιντεν έχει δηλώσει εδώ και καιρό ότι επιδιώκει μια διπλωματική λύση για το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν.

Ευρωπαίοι διπλωμάτες έχουν προειδοποιήσει ότι η αποτυχία ανάληψης δράσης θα υπονομεύσει το κύρος της ΙΑΕΑ , η οποία ασχολείται με τη μη διάδοση των πυρηνικών όπλων. Λένε ότι αποδυναμώνει επίσης την αξιοπιστία της δυτικής πίεσης προς το Ιράν. Και είναι απογοητευμένοι από αυτό που βλέπουν ως προσπάθειες των ΗΠΑ να υπονομεύσουν την προσέγγισή τους. Ένας Αμερικανός αξιωματούχος δήλωσε ότι η Ουάσινγκτον είναι «στενά συντονισμένη» με τους Ευρωπαίους εταίρους της ενόψει της συνεδρίασης του διοικητικού συμβουλίου του ΙΑΕΑ τον επόμενο μήνα.

«Οποιαδήποτε εικασία σχετικά με αποφάσεις είναι πρόωρη. Αυξάνουμε την πίεση στο Ιράν μέσω των κυρώσεων και της διεθνούς απομόνωσης», πρόσθεσε ο αξιωματούχος, αναφερόμενος στα μέτρα που έλαβε η Ομάδα των Επτά προηγμένων δημοκρατιών μετά την ιρανική επίθεση με πυραύλους και μη επανδρωμένα αεροσκάφη κατά του Ισραήλ τον περασμένο μήνα. Ένας δεύτερος Αμερικανός αξιωματούχος δήλωσε ότι είναι «εντελώς ψευδές» ότι η Ουάσινγκτον στοχεύει να αποφύγει την αναστάτωση με το Ιράν πριν από τις αμερικανικές εκλογές.

Δυστυχώς, ο Χοσεΐν Αμίρ-Αμπντολαχιάν συμμετείχε σε πολλές συναντήσεις για τα πυρηνικά πριν τον θάνατό του στο ατύχημα με το ελικόπτερο. Ευτυχώς ο Αλί Μπαγκερί Κανί, ο αναπληρωτής υπουργός που τελεί χρέη υπουργού, ήταν ο αρμόδιος για την πυρηνική ενέργεια. Στην φωτογραφία ο Αμίρ-Αμντολαχιάν με τον επικεφαλής της Διεθνούς Υπηρεσίας Ατομικής Ενέργειας, Ραφαέλ Γκρόσι.

Η θέση της Γαλλίας και της Μεγάλης Βρετανίας

Στο επίκεντρο της διαμάχης βρίσκονται οι ανησυχίες ορισμένων ευρωπαϊκών χωρών, ιδίως της Γαλλίας και της Μεγάλης Βρετανίας, ότι η Ουάσινγκτον δεν διαθέτει στρατηγική για την αντιμετώπιση της πυρηνικής προόδου του Ιράν. Ευρωπαίοι διπλωμάτες δήλωσαν ότι η κυβέρνηση Μπάιντεν δεν φαίνεται διατεθειμένη είτε να συνεχίσει μια σοβαρή διπλωματική προσπάθεια με το Ιράν είτε να λάβει τιμωρητικά μέτρα κατά των πυρηνικών παραβάσεων της Τεχεράνης.

Οι Ευρωπαίοι ήταν ένθερμοι υποστηρικτές της πυρηνικής συμφωνίας του 2015, η οποία ήρε τις περισσότερες διεθνείς κυρώσεις κατά του Ιράν με αντάλλαγμα αυστηρούς αλλά προσωρινούς περιορισμούς στο πυρηνικό έργο του Ιράν. Η Ευρώπη προσπάθησε να διατηρήσει τη συμφωνία μετά την αποχώρηση της κυβέρνησης Τραμπ από αυτήν το 2018. Η κυβέρνηση Μπάιντεν έθεσε την αναβίωση της πυρηνικής συμφωνίας ως κορυφαίο στόχο της εξωτερικής πολιτικής όταν ανέλαβε τα καθήκοντά της. Αλλά οι συνομιλίες κατέρρευσαν τον Αύγουστο του 2022.

Αμερικανοί αξιωματούχοι υποστηρίζουν ότι η Ευρώπη θα μπορούσε να κάνει περισσότερα για να αυξήσει την πίεση στο Ιράν, συμπεριλαμβανομένης της αποκοπής των ιρανικών τραπεζών που λειτουργούν στην ήπειρο (σ.σ. οικονομικές κυρώσεις) και της καταχώρισης του επίλεκτου Σώματος των Φρουρών της Ισλαμικής Επανάστασης του Ιράν ως τρομοκρατικής ομάδας. Σημειώνουν ότι έχουν συντονίσει τις προσπάθειες επιβολής κυρώσεων με την Ευρώπη κατά του Ιράν για τις μεταφορές πυραύλων και μη επανδρωμένων αεροσκαφών (προς τη Ρωσία ή το Πακιστάν).

Η Ουάσινγκτον έχει τη δική της στρατηγική για την αύξηση της πίεσης στο Ιράν σχετικά με τις πυρηνικές δραστηριότητές του, η οποία περιλαμβάνει το να ζητήσει από τη Διεθνή Υπηρεσία Ατομικής Ανέργειας να ετοιμάσει μια ολοκληρωμένη έκθεση στην οποία θα αναφέρονται όλα όσα γνωρίζει για την αποτυχία του Ιράν να συνεργαστεί.

Την δεδομένη στιγμή ισχύει η απαγόρευση από τον ανώτατο ηγέτη Αγιατολάχ Αλί Χαμενεΐ για τη δημιουργία όπλων μαζικής καταστροφής.

Κοιτάζοντας πέρα από τις δηλώσεις – Τι ισχύει σήμερα

Εκτός από τη συσσώρευση εξαιρετικά εμπλουτισμένου ουρανίου, Ιρανοί αξιωματούχοι έχουν υποδείξει ότι η Τεχεράνη έχει τις απαιτούμενες γνώσεις της διαδικασίας κατασκευής πυρηνικού όπλου. Την δεδομένη στιγμή ισχύει η απαγόρευση από τον ανώτατο ηγέτη Αγιατολάχ Αλί Χαμενεΐ για τα όπλα μαζικής καταστροφής.

Το Ιράν επιμένει ότι το πυρηνικό του πρόγραμμα είναι για μη στρατιωτικούς σκοπούς. Η κοινότητα των αμερικανικών μυστικών υπηρεσιών και η Διεθνής Υπηρεσία Ατομικής Ενέργειας λένε ότι δεν έχουν αποδείξεις ότι η Τεχεράνη κατασκευάζει πυρηνικό όπλο. Η Τεχεράνη άρχισε να επεκτείνει το πυρηνικό της πρόγραμμα μετά την αποχώρηση των ΗΠΑ από την πυρηνική συμφωνία.

Ωστόσο, κατά την πιο πρόσφατη συνεδρίαση του διοικητικού συμβουλίου τον Μάρτιο, η πρέσβειρα της Ουάσινγκτον στον ΙΑΕΑ, Λόρα Χόλγκεϊτ, προειδοποίησε ότι η μη συνεργασία του Ιράν με τον οργανισμό δεν μπορεί να συνεχιστεί. «Το επίπεδο συνεργασίας του Ιράν με τον οργανισμό παραμένει απαράδεκτο», δήλωσε στη συνεδρίαση. «Το συμβούλιο πρέπει να είναι έτοιμο να αναλάβει περαιτέρω δράση εάν η συνεργασία του Ιράν δεν βελτιωθεί δραματικά».

Σε μια προσπάθεια να περιορίσουν τις εστίες ανάφλεξης, Αμερικανοί αξιωματούχοι πραγματοποίησαν αυτόν τον μήνα τις πρώτες συζητήσεις τους από τον Ιανουάριο με Ιρανούς αξιωματούχους στο Ομάν. Οι έμμεσες συνομιλίες, στις οποίες συμμετείχαν αξιωματούχοι του Ομάν που πηγαινοέρχονταν μεταξύ των πλευρών, άγγιξαν περιφερειακά και πυρηνικά ζητήματα, σύμφωνα με άτομα που ενημερώθηκαν για τις συζητήσεις. Διακόπηκαν όμως από τον θάνατο των ιρανών αξιωματούχων σε ατύχημα με ελικόπτερο.