Κωνσταντίνος Καραμανλής: Χαλεπά τα καλά

[…]

Με την σημερινή Συμφωνία η Ελλάς αποδέχεται την συμμετοχή της στην διαδικασία της ενοποιήσεως της Ευρώπης, που συντελείται με την ακατανίκητη δύναμη φυσικού φαινομένου. Μπορεί να υπάρχουν διαφορές απόψεων ως προς την έκταση, την μορφή, τις διαδικασίες και τον ρυθμό πραγματοποιήσεώς της. Κανένας όμως δεν μπορεί να αρνηθεί την ιστορική της αναγκαιότητα. Αν τα κράτη της ηπείρου μας δεν συνενώσουν τις υλικές και πνευματικές τους δυνάμεις σε μια οργανική ενότητα, θα παραμερισθούν μοιραία στο περιθώριο της Ιστορίας. Και η Ευρώπη, που κυριαρχούσε στον κόσμο μέχρι και τις αρχές αυτού του αιώνος, θα μεταβληθεί σε ουραγό και θα εκτεθεί σε κινδύνους.

Από πείρα, αλλά και από χαρακτήρα, δεν χρησιμοποιώ αφορισμούς. Και δυσπιστώ προς τις θεωρητικές κατασκευές που ερμηνεύουν τους νόμους της ιστορικής εξελίξεως και δίνουν στους ανθρώπους έτοιμες συνταγές για την λύση των προβλημάτων τους. Βασίζομαι πάντοτε στην μελέτη πραγματικών δεδομένων και στα διδάγματα της ιστορικής πείρας. Αυτά με έπεισαν ότι το μέλλον της Ευρώπης βρίσκεται στην ενοποίησή της. Και ότι το μέλλον της Ελλάδος βρίσκεται στην Ενωμένη Ευρώπη. Και με την πεποίθηση αυτή αγωνίστηκα, επί μία εικοσαετία περίπου, να εντάξω την χώρα μου στην Ευρωπαϊκή Κοινότητα.

[…]

«ΤΟ ΒΗΜΑ», 29.5.1979, Ιστορικό Αρχείο «ΤΟ ΒΗΜΑ» & «ΤΑ ΝΕΑ»

Η Ελλάς δεν μπορούσε να απουσιάσει από αυτή την ιστορική για το μέλλον της Ευρώπης συλλογική προσπάθεια. Γιατί η τύχη της είναι στενά, αναπόσπαστα θα έλεγα, συνυφασμένη με την τύχη των άλλων Δημοκρατιών της ηπείρου. Αν η Ευρώπη κινδυνεύσει, σαν μορφή διακυβερνήσεως και σαν τρόπος ζωής, θα είναι εντελώς παράλογο να πιστεύουμε ότι η Ελλάς θα μπορέσει να διατηρηθεί σαν μοναδική όαση ανεξαρτησίας και ελευθερίας στην ήπειρό μας.

Με την συμμετοχή της στην διαμορφουμένη Ευρώπη η Ελλάς χαράσσει κατά τρόπο σταθερό τον εθνικό μας προσανατολισμό και την μελλοντική της πορεία. Ενώ παράλληλα συστρατεύεται μαζί σας στον αγώνα για την δημιουργία της Νέας Ευρώπης, που θα αλλάξει την μοίρα της ηπείρου μας και ίσως και του κόσμου.

Αποσπάσματα από το χαιρετισμό που απηύθυνε ο Κωνσταντίνος Καραμανλής ως πρωθυπουργός της Ελληνικής Δημοκρατίας κατά την έναρξη της τελετής για την υπογραφή της συνθήκης εντάξεως της Ελλάδας στην ΕΟΚ (Ζάππειο Μέγαρο, 28 Μαΐου 1979).

[…]

Προσωπικώς αισθάνομαι την στιγμή αυτή βαθύτατη συγκίνηση. Ένας σταθερός οραματισμός και μια αταλάντευτη πίστη στην αναγκαιότητα της Ενωμένης Ευρώπης και στην ευρωπαϊκή μοίρα της χώρας μου βρίσκουν σήμερα, ύστερα από 18 χρόνια, την δικαίωσή τους.

(Πηγή: Ίδρυμα «Κωνσταντίνος Γ. Καραμανλής, ikk.gr)

Η ένταξη της Ελλάδος στην Ευρωπαϊκή Κοινότητα, μολονότι αποτελεί πολυσήμαντο ιστορικό γεγονός, δεν συνεπάγεται ωστόσο αλλαγή κλίματος για την χώρα μου. Η Ευρώπη, με το ελληνικό της όνομα, της είναι οικείος χώρος, αφού ο πολιτισμός της είναι σύνθεση του ελληνικού, του ρωμαϊκού και του χριστιανικού πνεύματος. Μια σύνθεση στην οποία, όπως είπα και άλλοτε, το ελληνικό πνεύμα εισέφερε την ιδέα της ελευθερίας, της αλήθειας και της ομορφιάς. Το ρωμαϊκό πνεύμα την ιδέα του κράτους και του δικαίου. Και ο χριστιανισμός την πίστη και την αγάπη.

Επάνω σ’ αυτόν τον κοινό πολιτισμό καλούμεθα να οικοδομήσουμε την Νέα Ευρώπη.

Η ενοποίηση της Ευρώπης πιστεύω ότι θα είναι το μεγαλύτερο πολιτικό γεγονός στην ιστορία της ηπείρου μας. Ένα γεγονός που θα επηρεάσει όχι μόνον την μοίρα της Ευρώπης αλλά και την πορεία της ανθρωπότητος. Γιατί θα εξισορροπήσει τον συσχετισμό δυνάμεων στον κόσμο, θα κατοχυρώσει την ανεξαρτησία της Ευρώπης και θα συμβάλει στην εμπέδωση της παγκόσμιας τάξεως και ειρήνης.

Η Ελλάς προσέρχεται στην Ευρώπη με την βεβαιότητα ότι στα πλαίσια της ευρωπαϊκής αλληλεγγύης εμπεδώνεται για όλα τα μέρη η εθνική ανεξαρτησία, κατοχυρώνονται οι δημοκρατικές ελευθερίες, επιταχύνεται η οικονομική ανάπτυξη και γίνεται, με την συνεργασία όλων, κοινός καρπός η κοινωνική και οικονομική πρόοδος.

«ΤΟ ΒΗΜΑ», 29.5.1979, Ιστορικό Αρχείο «ΤΟ ΒΗΜΑ» & «ΤΑ ΝΕΑ»

Και για να μετάσχομε σ’ αυτή την προσπάθεια, έχομε την απόφαση να επιχειρήσουμε τις διαρθρωτικές μεταβολές και τους θεσμικούς εκσυγχρονισμούς που θα διευκολύνουν την πορεία μας. Έχομε συνείδηση των δυσχερειών. Αισιοδοξούμε όμως ότι με την πάνδημη κινητοποίηση, την διαρκή εγρήγορση, αλλά και την κατανόηση των εταίρων μας, θα ξεπεράσουμε τις δυσκολίες. Διδαχθήκαμε από τον κλασικό ελληνισμό ότι «χαλεπά τα καλά».*

Παράλληλα όμως η χώρα μας φιλοδοξεί να συμβάλει, στο μέτρο των δυνατοτήτων της, στην πραγματοποίηση της Ιδέας της Ενωμένης Ευρώπης, στην οποία βαθύτατα πιστεύει. Η Ελλάς πιστεύει ότι μπορεί να προσφέρει την δυνατότητα ενός ευρύτερου καταμερισμού του έργου, με βάση τα συγκριτικά πλεονεκτήματα. Η γεωγραφική της θέση, το πολιτικό της παρελθόν και το πολιτιστικό της επίπεδο προσφέρουν τις προϋποθέσεις της αναπτύξεως ευρυτέρων οικονομικών και πολιτιστικών σχέσεων με τον βαλκανικό και τον μεσογειακό χώρο.

Η Ελλάς είναι ο ακρίτας των ευρωπαϊκών συνόρων και ο μεσογειακός εξώστης της Κοινής Αγοράς. Με το εγκατεστημένο σε όλες τις ηπείρους ανθρώπινο δυναμικό της και με την ναυτιλιακή της δύναμη μπορεί να συμβάλει και στην προβολή της Ευρωπαϊκής Ιδέας.

[…]

Αποσπάσματα από την ομιλία που εκφώνησε ο Κωνσταντίνος Καραμανλής αμέσως μετά την υπογραφή της συμφωνίας προσχώρησης της Ελλάδας στην ΕΟΚ, στις 28 Μαΐου 1979.

* ίσως γαρ, ω Σώκρατες, το λεγόμενον αληθές, ότι χαλεπά τα καλά (γιατί είναι ίσως αληθινή, Σωκράτη, η παροιμία που λέει: όλα τα καλά δύσκολα).

Πλάτων, Πολιτεία [435c]