Αν και με πολλά εγχώρια «μελανά» κεφάλαια στην Καθολική Εκκλησία, η Ισπανία είναι μια από τις «πρώτες δυνάμεις» παγκοσμίως στον κόσμο της μοναστικής ζωής.

Τα τελευταία στοιχεία δείχνουν ότι υπάρχουν περίπου 23.000 χιλιάδες ενορίες και περίπου 712 μοναστήρια.

Τα περισσότερα από αυτά διατηρούν τον αυστηρά μοναστικό χαρακτήρα τους, αποκομμένα από την παγκοσμιοποίηση και την ψηφιοποίηση.

Δύο τάσεις που έχουν αναδιαμορφώσει πλήρως τον κόσμο μας μέσα σε λίγες δεκαετίες.

Ωστόσο, στους χαλεπούς καιρούς της κρίσης και της ακρίβειας, για όλο και περισσότερα οι δωρεές πια δεν επαρκούν για την οικονομική βιωσιμότητά τους.

Το ίδιο ισχύει και με τα έσοδα από παραδοσιακές εργασίες, όπως η χειροτεχνία ή η καλλιέργεια λαχανικών.

Μοιραία, ένας αυξανόμενος αριθμός μοναστηριών στην Ισπανία -και όχι μόνο- αποφασίζει να συμπλεύσει με τους ανέμους της αλλαγής.

Κάπως έτσι, ορισμένα έχουν αρχίσει να δραστηριοποιούνται σε τομείς επιχειρηματικότητας, που μέχρι πρότινος φάνταζαν ξένοι.

Πλέον έχουν προστεθεί σε αυτή τη λίστα νέες τάσεις, από την παραγωγή προϊόντων γκουρμέ, μέχρι την ενοικίαση μοναστηριακών κελιών και δωματίων για βραχυχρόνια μίσθωση και διαμονή.

«Ορισμένα μοναστήρια προσφέρουν μαθήματα, από τη μελέτη της Βίβλου μέχρι το τραγούδι, τη γλυπτική, τη ζωγραφική, την καλλιγραφία, το διαλογισμό και την ιστορία», αναφέρεται ενδεικτικά στην ειδική ψηφιακή πλατφόρμα μίσθωσης monasteries.com.

«Πολλά μοναστήρια διοργανώνουν κατασκηνωτικά προγράμματα που κυμαίνονται από λίγες ημέρες έως αρκετές εβδομάδες, ώστε να μπορέσετε να ισορροπήσετε εκ νέου τη ζωή σας με ηρεμία, ησυχία και φιλοξενία», προσθέτει.

«Στα περισσότερα μπορεί να μείνει οποιοσδήποτε, αρκεί να σέβεται τις παραδόσεις τους. Είναι μοναδικά, ειρηνικά, οικονομικά προσιτά και συχνά σε καλή τοποθεσία».

Συνήθως, δε, σε ασυναγώνιστες τιμές…

Μονές – ξενοδοχεία

«Διαθέτουμε καταλύματα εξαιρετικής αξίας σε όλη την Ισπανία, επιτρέποντάς σας να μείνετε σε χώρους ιστορικής και αρχιτεκτονικής σημασίας, στο κατώφλι μερικών από τα πιο διάσημα τουριστικά αξιοθέατα της χώρας, μια απίστευτη εναλλακτική λύση στα ακριβά ξενοδοχεία», αναφέρει ο εν λόγω ιστόστοπος.

«Από μονόκλινα, δίκλινα ή τρίκλινα δωμάτια μέχρι πλήρως εξοπλισμένα διαμερίσματα, διαμονή με πρωινό και αυτοεξυπηρετούμενα καταλύματα είναι διαθέσιμα για όλους».

«Οι μοναχοί ή οι καλόγριες θα είναι συχνά διαθέσιμοι για να μιλήσουν με επισκέπτες και καλεσμένους και μερικές φορές μπορείτε να φάτε μαζί τους στην τραπεζαρία».

«Σε άλλα μοναστήρια, θα φάτε μαζί με άλλους φιλοξενούμενους, σε ξεχωριστή τραπεζαρία».

Στην τουριστικά δημοφιλή Ανδαλουσία, στη Σεβίλλη, οι Poor Clares έχουν μετατρέψει ένα αχρησιμοποίητο τμήμα του μοναστηριού τους του 16ου αιώνα σε ένα ανακαινισμένο και άρτια εξοπλισμένο κατάλυμα, που νοικιάζουν στο Airbnb.

Το διαφημίζουν ως μια όαση «ειρήνης, φωτός και ηρεμίας» στην καρδιά της πολύβουης από τουρίστες νότια ισπανική πόλη.

Η βαθμολογία τους είναι πράγματι υψηλή, 4,75 αστέρια από τα 5. Ένα από τα μεγαλύτερα ατού του είναι η τοποθεσία του, απέναντι από το παλάτι Casa de Pilatos και 10 λεπτά με τα πόδια από το La Giralda, το καμπαναριό του καθεδρικού ναού της Σεβίλλης.

Όμως κανείς δεν μπορεί να συγκριθεί τελικά να συγκριθεί σε τουριστικές υπηρεσίες, με αυτές που προσφέρουν οι μοναχές στη Μονή της Παναγίας της Ολιβάρ, στην Εστερκουέλ, στην ανατολική περιφέρεια της Αραγονίας.

Στην αραιοκατοικημένη περιοχή, ο ουρανός είναι από τους πιο «καθαρούς» στην Ισπανία για παρατήρηση των άστρων.

Ως εκ τούτου, είναι από τα λίγα σημεία παρατήρησης στην χώρα της Ιβηρικής Χερσονήσου που έχουν λάβει «ετικέτα» αστροτουρισμού από το Ίδρυμα Starlight.

Με τη βοήθεια ενός οδηγού, ενός δείκτη λέιζερ και ενός τηλεσκοπίου, οι επισκέπτες μπορούν εδώ να συλλογιστούν και να μάθουν για τον Γαλαξία, τους αστερισμούς, τα πιο διάσημα αστέρια και τους πλανήτες.

Σεφ καλόγριες

Σε κάποιες άλλες ισπανικές μονές, οι μοναχές ξεχωρίζουν με άλλες δραστηριότητες.

Όπως οι καλόγριες του τάγματος της Saint Clare του Belorado, στη βόρεια πόλη Μπούργος.

Τα προϊόντα σοκολάτας που παράγουν βρίσκονται πλέον στο μενού πολλών εστιατορίων με αστέρια Michelin.

Έχουν προσκληθεί μέχρι και σε σόου μαγειρικής, στο διεθνές φεστιβάλ Fusión της Μαδρίτης.

Δεν το πέτυχαν στην τύχη.

Πήραν συμβουλές από τον σεφ ζαχαροπλαστικής Πάκο Τορεμπλάνκα.

Ορισμένες μοναχές παρακολούθησαν μαθήματα στη διάσημη σχολή μαγειρικής Le Cordon Bleu Madrid, σε συνεργασία με το Ίδρυμα Contemplare.

Έμαθαν νέες τεχνικές και συνταγές, βελτιώνοντας την εμπορική ελκυστικότητα των προϊόντων τους.

«Είναι πολύ θετικό γιατί συνειδητοποιούν ότι μόνο με λίγα και πολύ φθηνά συστατικά, μπορούν να επιτύχουν εξαιρετικά αποτελέσματα», εξηγεί στον ιστότοπο Ethic η Αλεχάντρα Σαλίνας, διευθύντρια του ιδρύματος, που βοηθά κλειστές κοινότητες στην εμπορική προώθηση των προϊόντων τους.

Η διαδικτυακή του πύλη στοχεύει μάλιστα να αποτελέσει εκθεσιακό χώρο των σπεσιαλιτέ των μοναστηριών.

«Βοηθούμε όχι μόνο στις πωλήσεις, αλλά σε οτιδήποτε χρειάζονται», τονίζει. «Παρέχουμε επίσης εκπαίδευση στη διαφοροποίηση προϊόντων».

Ένα σχετικό χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι ένα τάγμα μοναχών στη Γρανάδα.

Μετά βίας πωλούσαν κάθε καλοκαίρι σε τουρίστες τα γλυκά τους.

Όμως πλέον, κάνουν… χρυσές δουλειές, αντικαθιστώντας τα με πιάτα από εξωτικά μενού ασιατικής κουζίνας, και δη σούσι.

Η στροφή έγινε με την άφιξη πέντε μοναχών από τις Φιλιππίνες.

Πλέον έχουν κερδίσει τις εντυπώσεις και τους ουρανίσκους με την ποιότητα παρασκευής και τη μεγάλη ποικιλία φαγητών σε λογικές τιμές.

Το μενού τους έχουν πλέον προστεθεί νούντλς, κοτόπουλο με λαχανικά και διάφορα ρολά με φύκια nori.

Καλόγριες σε μαθήματα γαστρονομίας στη ισπανική σχολή Le Cordon Bleu Madrid (Photo: fundacioncontemplare.org)

«Μονές, όχι επιχειρήσεις»

Πρόκειται για ιστορίες προσαρμογής στα σημεία των καιρών, ακόμη και των κοινοτήτων που αποτελούν «θεματοφύλακες» της πίστης.

Παρά τις πρωτοβουλίες διαφοροποίησης, ωστόσο, δεν θα πρέπει να υπάρχει σύγχυση ως προς την συνολική εικόνα, τονίζει η Σαλίνας.

«Δεν πρόκειται για μετατροπή των μοναστηριών σε μικρομεσαίες επιχειρήσεις».

Ούτως ή άλλως, εξηγεί, η εργασία είναι μέρος της ζωής των μοναχών.

Σε στενή σύνδεση με την προσευχή, αναζητούν κουραστικές, χειρωνακτικές και επαναλαμβανόμενες εργασίες.

Απλά αυτό δεν φαίνεται να έχει πια την ίδια θέση όπως πριν, καθώς η καθημερινότητα υπαγορεύεται από διαφορετικές νόρμες και ρυθμούς.

Ακόμη και στα μοναστήρια.