Β’ Παγκόσμιος Πόλεμος: Πώς ένα δελτίο καιρού άλλαξε την έκβασή του

Ούτε η ίδια η Μορίν Σουίνι δεν πίστευε πως όταν έστελνε ένα δελτίο καιρού στις 3 Ιουνίου του 1944 θα μπορούσε να αλλάξει τον ρου της παγκόσμιας ιστορίας και να διαδραματίσει έναν καθοριστικό ρόλο στην έκβαση του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου.

«Παρακαλώ ελέγξτε, παρακαλώ επαναλάβετε», ακούστηκε έντρομη μία γυναικεία φωνή στην άλλη άκρη της τηλεφωνικής γραμμής με την ίδια τη Μορίν να πιστεύει πως κάτι δεν πήγαινε καλά με τις προβλέψεις της.

«Τεντ και Μορίν, αντιλαμβάνεστε τη σημασία των μετεωρολογικών προβλέψεων που στείλατε στις 3, 4 και 5 Ιουνίου 1944;»

Όπως θυμάται ο γιος τους Βίνσεντ, σημερινός φύλακας του φάρου Μπλάκσοντ μιλώντας στο Sky News: «Η μητέρα μου είπε, ‘Θεέ μου, ήταν λάθος οι ενδείξεις μου;’».

Ήταν τα 21α γενέθλιά της, αλλά αυτή και ο μελλοντικός σύζυγος, ο Τεντ, τότε φύλακες του φάρου Μπλάκσοντ στην Ιρλανδία, είχαν κάνει απλώς τη δουλειά τους στέλνοντας ένα ωριαίο δελτίο καιρού που όμως προκάλεσαν άθελα τους συναγερμό.

«Άνεμος έξι μποφόρ και ένα βαρομετρικό χαμηλό που επιδεινώνεται ραγδαία», ανέφερε το δελτίο καιρού.

Τελικά, το δελτίο καιρού δεν ήταν λάθος, αλλά είχαν προκαλέσει συναγερμό σε όσους σχεδίαζαν την επικείμενη απόβαση στη Νορμανδία, καθώς περίπου 5.000 πλοία και 11.000 αεροσκάφη είχαν μεταφέρει 156.000 στρατιώτες των Συμμάχων, οι οποίοι ήταν σε ετοιμότητα για την επίθεση στην παραλία της Νορμανδίας.

Υπήρχε όμως ένα πράγμα που οι διοικητές του Ηνωμένου Βασιλείου, των ΗΠΑ και του Καναδά δεν μπορούσαν να ελέγξουν – τον καιρό στις 5 Ιουνίου, την ημερομηνία που είχαν ορίσει για την απόβαση.

Ένας μικρός και ασήμαντος φάρος με τη δική του θέση στην ιστορία

Έτσι ο μικρός και ασήμαντος ο φάρος στο Μπλάκσοντ Πόιντ της περιφέρειας Μάγιο και δύο φαροφύλακες έμελλε να διεκδικήσουν άθελά τους τη θέση τους στην ιστορία. Ο φάρος ωστόσο έχει μία πολύ καλή θέση, καθώς βρίσκεται στη δυτική άκρη της Ευρώπης σε ένα γραφικό ψαροχώρι με όμορφες παραλίες, το οποίο συνορεύει το γειτονικό νησί Άκιλ και εποπτεύει τον απέραντο Ατλαντικό Ωκεανό.

«Έχουμε την πρώτη ματιά στον Ατλαντικό. Οποιοσδήποτε καιρός και αν έρθει, θα έρθει καταπάνω μας. Αλλά αυτή η επιδείνωση, με βορειοδυτικούς ανέμους, ερχόταν ακριβώς πάνω από το Μπλάκσοντ, μέσω του Ηνωμένου Βασιλείου και της Μάγχης. Αυτό θα έπληττε τη Νορμανδία σε περίπου πέντε ώρες, οπότε ήταν κρίσιμο», εξήγησε ο Βίνσεντ για την παρατήρηση που είχε κάνει η μητέρα του.

Παρόλο που η Ιρλανδία είχε κρατήσει στάση ουδετερότητας κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, συνέχισε να παρέχει μετεωρολογικές προβλέψεις στη Βρετανία βάσει μιας συμφωνίας που ίσχυε από την εποχή της ανεξαρτησίας.

Η Μορίν δεν φαντάστηκε ούτε μία στιγμή ότι η μοίρα δεκάδων χιλιάδων συμμαχικών στρατευμάτων εξαρτιόταν από τις ενδείξεις της. Το δελτίο που έστειλε στις 3 Ιουνίου ανέφερε ένα ψυχρό μέτωπο που βρισκόταν στη μέση της Ιρλανδίας και κινούνταν γρήγορα νοτιοανατολικά, προς τη Νορμανδία. Αν το σχέδιο είχε προχωρήσει, τα συμμαχικά στρατεύματα θα αντιμετώπιζαν την καταστροφή, προσπαθώντας να οδηγήσουν τις βάρκες μέσα από ταραγμένα νερά και να κάνουν απόβαση στην παραλία υπό καταρρακτώδη βροχή.

Η προειδοποίηση της Μορίν για τον καιρό, που ελέγχθηκε και επανελέγχθηκε από τον Τεντ, έπεισε τους υπευθύνους να αναβάλουν την επιχείρηση κατά μία ημέρα. Τις πρώτες ώρες της 5ης Ιουνίου, κατά την πρωινή ενημέρωση του στρατηγού Αϊζενχάουερ, μια άλλη αναφορά από το Μπλάκσοντ επιβεβαίωσε ότι το ψυχρό μέτωπο είχε περάσει. Μια δυνατή ζητωκραυγή ακούστηκε στην αίθουσα, η πολυαναμενόμενη έγκριση του καιρού είχε φτάσει και έτσι ο στρατηγός έδωσε εντολή να προχωρήσει η επιχείρηση Επικυρίαρχος (Overlord).

«Αντιλαμβάνεστε τη σημασία των μετεωρολογικών προβλέψεων που στείλατε»

Λίγο πριν πεθάνει πέρυσι σε ηλικία 100 ετών, η Μορίν θυμήθηκε εκείνες τις τρεις ημέρες του Ιουνίου του 1944.

«Ο Αϊζενχάουερ αποφάσιζε… αλλά όταν είδε το δελτίο καιρού από το Μπλάκσοντ, επιβεβαίωσε ότι είχε δίκιο και προχώρησε τότε», είχε πει.

Πέρασε περισσότερο από μια δεκαετία μετά την απόβαση στη Νορμανδία, όταν το πρωτόκολλο για την πρόγνωση του καιρού άλλαξε, προτού η Μορίν και ο Τεντ μάθουν τον κρίσιμο ρόλο που είχαν διαδραματίσει.

«Είχαν μια καλή ιδέα ότι κάτι μπορεί να συνέβαινε, επειδή ο καιρός πήγαινε με την ώρα και μετά ερχόταν το κάλεσμα ελέγξετε, επαναλάβετε. Αλλά ήταν το 1956, όταν ο μετεωρολογικός σταθμός μεταφέρθηκε από το Μπλάκσοντ, όταν ήρθε ένας υπάλληλος για να βοηθήσει στη μετεγκατάσταση», εξήγησε ο Βίνσεντ.

«Είπε: ‘Παρεμπιπτόντως, Τεντ και Μορίν, αντιλαμβάνεστε τη σημασία των μετεωρολογικών προβλέψεων που στείλατε στις 3, 4 και 5 Ιουνίου 1944;’. Μπορώ να σας πω τώρα ότι αυτές οι προβλέψεις ήταν ο αποφασιστικός παράγοντας πριν προχωρήσει η επιχείρηση Επικυρίαρχος».

Οι παρατηρήσεις έγιναν σε διάφορες τοποθεσίες από μετεωρολόγους της Βασιλικής Αεροπορίας, του Βασιλικού Ναυτικού της Μεγάλης Βρετανίας και του Στρατού και της Αεροπορίας των Ηνωμένων Πολιτειών, ωστόσο η πρόβλεψη της Ιρλανδικής Μετεωρολογικής Υπηρεσίας, που βασίστηκε σε μετρήσεις από το Μπλάκσοντ στη χερσόνησο Μούλετ του Μάγιο, αποδείχθηκε καθοριστική.

Αν η Μορίν δεν είχε διαβάσει με ακρίβεια τα σημάδια, η απόβαση στη Νορμανδία, το σημείο καμπής του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, θα κατέληγε σχεδόν σίγουρα σε αποτυχία. Μάλιστα τη συμβολή της αναγνώρισε η Βουλή των Αντιπροσώπων των ΗΠΑ με μετάλλιο και πιστοποιητικό που αναγνωρίζει τις «αξιέπαινες πράξεις» της για πάντα.

«Μπορείτε να φανταστείτε τι θα είχαν πάθει οι σύμμαχοι αν είχαν κάνει την απόβαση κατά τη διάρκεια της κακοκαιρίας»

Ο εγγονός της Φέργκους Σουίνι, ξεναγός στον φάρο, είπε ότι η γιαγιά του έσωσε την πιο φιλόδοξη απόβαση στην ιστορία από την καταστροφή. «Σήμερα θα ήταν σίγουρα ένας διαφορετικός κόσμος. Μπορείτε να φανταστείτε τι θα είχαν πάθει οι σύμμαχοι αν είχαν κάνει την απόβαση κατά τη διάρκεια της κακοκαιρίας. Η εισβολή θα ήταν μια καταστροφή… αλλά φυσικά, αυτό θα άλλαζε τον κόσμο στον οποίο ζούμε», είπε αρχικά.

«Ο κόσμος στον οποίο ζούμε σήμερα υπαγορεύεται από το τι συνέβη στο τέλος του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου και έτσι όλα όσα γνωρίζουμε τώρα θα ήταν πολύ διαφορετικά», προσέθεσε.

Ο φάρος Μπλάκσοντ παραμένει ένα ζωτικής σημασίας ορόσημο για τους διερχόμενους ναυτικούς, όντας πλέον σταθμός ανεφοδιασμού για ελικόπτερα έρευνας και διάσωσης, ενώ οι φαροφύλακες εξακολουθούν να σώζουν ζωές 80 χρόνια μετά.