Το στοίχημα Μπάιντεν για τη Γάζα: Διπλωματική επιτυχία ή κίνηση απελπισίας;

Ο πρόεδρος των ΗΠΑ, Τζο Μπάιντεν παρουσίασε έναν «οδικό χάρτη» για τη Λωρίδα της Γάζας, τονίζοντας ότι «δεν μπορούμε να αφήσουμε να χαθεί» αυτή η ευκαιρία για μια συμφωνία και χρησιμοποιώντας μία φράση κλειδί, είπε πως «είναι καιρός να τελειώσει αυτός ο πόλεμος».

Μάλιστα, ο Μπάιντεν παρουσίασε τον «οδικό χάρτη» ως μία ισραηλινή πρωτοβουλία, παρόλο που λίγοι γνώριζαν ότι επρόκειτο να κάνει αυτή την ανακοίνωση και αυτός που δεν το γνώριζε ήταν ο Ισραηλινός πρωθυπουργός Μπενιαμίν Νετανιάχου.

«Δείχνει ότι η Ουάσινγκτον έχει εξαντλήσει την υπομονή της με τον Μπενιαμίν Νετανιάχου»

Με αυτόν τον τρόπο ο πρόεδρος των ΗΠΑ θέλει να στείλει πιθανότατα ένα μήνυμα στον Νετανιάχου ότι ο χρόνος τελειώνει και πλέον αναλαμβάνει ο ίδιος δράση, δείχνοντας έμπρακτα τον εκνευρισμό του για τους χειρισμούς του «παλιού του φίλου Μπίμπι».

Όπως υπογραμμίζει μάλιστα ο ανταποκριτής του Sky News στις ΗΠΑ, Μαρκ Στόουν, αν το σχέδιο του Μπάιντεν πετύχει και καταφέρει την πολυαναμενόμενη κατάπαυση του πυρός, «τότε θα πρόκειται για μια έξυπνη και πονηρή διπλωματική κίνηση. Αν δεν πετύχει, τότε ο πρόεδρος Τζο Μπάιντεν θα φανεί ανόητος, καθώς γνωρίζει τον τεράστιο κίνδυνο να τον κοροϊδέψει για άλλη μια φορά ο Μπενιαμίν Νετανιάχου».

Ίσως, αυτή η ανακοίνωση να είναι και μία απάντηση στις «κόκκινες γραμμές» τις οποίες έθεσε ο πρόεδρος των ΗΠΑ και οι οποίες παρόλο που δεν το είπε ποτέ επίσημα ουσιαστικά σύμφωνα με τον Στόουν «καταπατήθηκαν».

«Τώρα είχε έρθει η στιγμή που χαράζει μια διαφορετική γραμμή, μια γραμμή πέραν του πολέμου. Αρκετά έχουμε πει, πλέον ήρθε η ώρα να τελειώσει», προσθέτει. Επίσης, όπως αναφέρει ο Τζο Μπάιντεν, εξήγησε γιατί τώρα ήταν αυτή η στιγμή.

Τα είπε όλα σε 14 λέξεις

«Η Χαμάς, είπε, είχε υποβαθμιστεί σε τέτοιο βαθμό που δεν θα μπορούσε πλέον να επαναλάβει μια επίθεση τύπου 7ης Οκτωβρίου. Ισχυρίστηκε ότι το Ισραήλ είχε συμφωνήσει με το σχέδιο, αλλά δεν διευκρίνισε ποιος ακριβώς μέσα στο διαιρεμένο ισραηλινό υπουργικό συμβούλιο. Η Χαμάς ήταν σίγουρα στα τυφλά. Ήξεραν ότι μια νέα πρόταση χαμηλού επιπέδου ήταν στο τραπέζι, αλλά όχι ότι ο Αμερικανός πρόεδρος επρόκειτο να την ανακοινώσει από τον Λευκό Οίκο. Η ανακοίνωση δεν μας είχε γνωστοποιηθεί, όπως συμβαίνει συχνά σε αυτά τα πράγματα. Κρατήθηκε μυστικό μέχρι την τελευταία στιγμή», γράφει ακόμα ο Στόουν.

Ακόμα αναφέρεται στο χρονικό της ανακοίνωσης Μπάιντεν που έπιασε άπαντες εξαπίνης: «Ήταν μεσημέρι όταν το προσωπικό του Λευκού Οίκου αποκάλυψε ότι ο πρόεδρος θα ‘εκφωνούσε κάποια σχόλια’ για τη Μέση Ανατολή. Μέχρι εκείνη τη στιγμή, αναμενόταν ότι θα μπορούσε να μιλήσει για την ετυμηγορία Τραμπ».

Στη συνέχεια «οι εικασίες μετατοπίστηκαν στο κατά πόσον τα σχόλια θα αφορούσαν τη Ράφα – την ισραηλινή επίθεση το Σαββατοκύριακο και τα στρατεύματά τους στο κέντρο της πόλης Ράφα και γενικά ό,τι αφορά τις εκκλήσεις του Μπάιντεν για αυτοσυγκράτηση», προσθέτει.

«Όταν ο πρόεδρος εμφανίστηκε, μίλησε πρώτα για τη δίκη Τραμπ, μια στιγμή για την Αμερική που δεν μπορούσε να αγνοήσει. ‘Η αμερικανική αρχή ότι κανείς δεν είναι υπεράνω του νόμου επιβεβαιώθηκε’, είπε» και στη συνέχεια, «στράφηκε στην είδηση για τη Μέση Ανατολή, ένα συνολικά μεγαλύτερο θέμα από τα εγκληματικά καμώματα ενός πρώην προέδρου».

«Σκόπιμα, αναμφίβολα, κατάφερε σε μια ομιλία να επιδείξει πολιτικολογία σε παγκόσμια ζητήματα, ενώ ο Ντόναλντ Τραμπ απορροφούσε τη δική του ιδιότητα του παράνομου. Έξυπνο», εκτιμάει ο Στόουν.

Σύμφωνα με τον ίδιο η ουσία της δήλωσης Μπάιντεν κρύβεται στις 14 λέξεις που θέλει όλοι να θυμούνται: «Ήρθε η ώρα να τελειώσει αυτός ο πόλεμος και να αρχίσει η επόμενη μέρα».

Η ανακοίνωση «έκπληξη»

Μάλιστα όπως σημειώνει ο Στόουν, ο πρόεδρος των ΗΠΑ, διαμόρφωσε τα πάντα ώστε να παρουσιάσει τον οδικό χάρτη σαν μια ισραηλινή πρόταση, «αλλά μην ξεγελιέστε. Ο Νετανιάχου δύσκολα θα άφηνε τον Μπάιντεν να την ανακοινώσει αν ήταν. Οι αρχικές συζητήσεις από το Ισραήλ ήταν ότι είχαν πέσει στα τυφλά. Είχε αρχίσει να γίνεται σαφές ότι ο Λευκός Οίκος έκανε παιχνίδι».

Η ανακοίνωση δε αποτέλεσε έκπληξη για όλους «ακόμη και οι Ευρωπαίοι σύμμαχοι αιφνιδιάστηκαν. Η Βρετανία και άλλοι γνώριζαν ότι στο τραπέζι βρισκόταν ένα είδος νέας πρότασης και ότι ο Μπάιντεν θα ήθελε να αδράξει τη στιγμή, αλλά μόνο όταν θα είχε πράγματι εκπονηθεί μια συμφωνία για τους ομήρους.

«Μια ‘σταδιακή συμφωνία’, η ‘απελευθέρωση των ομήρων για τους αιχμαλώτους’, η ‘απόσυρση των ισραηλινών δυνάμεων’, όλα αυτά ακούγονται οικεία, αλλά έχουμε ξαναβρεθεί εδώ, τόσες πολλές φορές. Η διαφορά αυτή τη φορά είναι ότι έρχεται με ένα τόσο δημόσιο λάκτισμα από τον Λευκό Οίκο», προσθέτει.

Το στοίχημα του Μπάιντεν

«Ένας απογοητευμένος πρόεδρος βραχυκυκλώνει μια διαδικασία για να επανακτήσει τον έλεγχο. Μην ξεχνάτε ότι η Γάζα τον βλάπτει πολιτικά στην Αμερική, καθώς ο αριθμός των νεκρών συνεχίζει να αυξάνεται. Η αίσθησή μου είναι ότι μπλοφάρει και στις δύο πλευρές, προσπαθώντας να καταστήσει αδύνατη την απόρριψη της συμφωνίας», εκτιμάει ο Στόουν.

«Ποτέ άλλοτε σε αυτόν τον μακρύ πόλεμο ο πρόεδρος Μπάιντεν δεν έχει εκφράσει την υποστήριξή του για το τέλος του πολέμου με τέτοιους όρους. Μην ξεχνάτε ότι είναι ένθερμος υποστηρικτής του Ισραήλ και του σιωνισμού. Μέχρι σήμερα, δεν είχε πιστέψει ότι ο πόλεμος πρέπει να τελειώσει. Αλλά η υπομονή του έχει εξαντληθεί. Κατά καιρούς στη 15λεπτη ομιλία του, φάνηκε να παρακάμπτει εντελώς τον Νετανιάχου. Ξαφνικά μιλούσε τα λόγια τόσων πολλών – των διαδηλωτών στην πανεπιστημιούπολη των ΗΠΑ, πολλών Ευρωπαίων και ηγετών της Μέσης Ανατολής και φυσικά των Αμερικανών, των οποίων τις ψήφους χρειάζεται τον Νοέμβριο», σημειώνει.

Τέλος, ο Στόουν καταλήγει στο συμπέρασμα ότι «είναι ένα στοίχημα, αλλά με τόσες πολλές άγνωστες μεταβλητές, είναι η μεγαλύτερη ευκαιρία μέχρι στιγμής να δοθεί ένα τέλος στη φρίκη στη Γάζα».

Ο Μπάιντεν έχει εξαντλήσει την υπομονή του με τον Νετανιάχου

Στο ίδιο μήκος και κύματος και ο ανταποκριτής του Sky News στη Μέση Ανατολή, Άλιστερ Μπάνκουολ, που υπογραμμίζει πως αν η κίνηση του Μπάιντεν ήταν σε συντονισμό με την ισραηλινή κυβέρνηση, δεν είναι σαφές με ποιον.

Σύμφωνα με τον ίδιο ήδη ο Μπενιαμίν Νετανιάχου έχει αντιδράσει και επικαλείται μία πηγή κοντά στον Ισραηλινό πρωθυπουργό που του μίλησε και η οποία δήλωσε ότι ο πρόεδρος των ΗΠΑ «σχεδόν σκότωσε μια συμφωνία», ενώ μια άλλη ανέφερε ότι οι δύο ηγέτες δεν είχαν μιλήσει πριν από την ανακοίνωση του προέδρου.

Σύμφωνα με τον δημοσιογράφο του Sky News, «αυτό δείχνει ότι η Ουάσινγκτον έχει εξαντλήσει την υπομονή της με τον Μπενιαμίν Νετανιάχου».

«Παρόλο έχουν υποστηρίξει δημοσίως τους πρόσφατους ισραηλινούς ελιγμούς εντός της Ράφα ή τουλάχιστον δεν τους έχουν επικρίνει, η απόφαση του Νετανιάχου ήταν μια σαφής υπεροπτική κίνηση απέναντι στον Λευκό Οίκο, ο οποίος είχε επανειλημμένα προειδοποιήσει κατά μιας τέτοιας δράσης», γράφει χαρακτηριστικά.

«Είναι σύμπτωση ότι η δήλωση του Μπάιντεν ήρθε μία ημέρα αφότου το Ισραήλ είχε πάρει τον έλεγχο του διαδρόμου Φιλαδέλφειας μεταξύ της Γάζας και της Αιγύπτου και την ίδια ημέρα που τα ισραηλινά στρατεύματα εισήλθαν επίσημα στην κεντρική πόλη Ράφα;», διερωτάται και σημειώνει πως: «Θα πρέπει επίσης να σημειώσουμε τη διεθνή κατακραυγή μετά τη δολοφονία 45 ανθρώπων στη Ράφα την περασμένη Κυριακή, τη διάλυση της πολυαναμενόμενης ναυτικής προβλήτας των ΗΠΑ, αφού παρέδωσε ελάχιστη βοήθεια και τις διαπραγματεύσεις για την επαναλειτουργία του περάσματος της Ράφα που σημειώνουν μικρή πρόοδο».

Εξοργισμένοι στις ΗΠΑ με την κυβέρνηση του Ισραήλ

Ο Μπάνκουολ, επικαλείται Αμερικανούς διπλωμάτες στο Ισραήλ που του μίλησαν και οι οποίοι «είναι εξοργισμένοι που η ισραηλινή κυβέρνηση τους έχει επανειλημμένα αγνοήσει και τονίζουν πως ο Λευκός Οίκος αναζητά μια ευκαιρία για να ανακτήσει τον έλεγχο».

«Ανώτεροι ισραηλινοί στρατιωτικοί αξιωματούχοι έχουν πει ότι η Χαμάς έχει υποβαθμιστεί αρκετά ώστε αν υπήρχε κατάπαυση του πυρός τώρα θα μπορούσε να το διαχειριστεί και πολλοί στρατιώτες δυσανασχετούν με την έλλειψη πολιτικής συμφωνίας στη Γάζα που σήμαινε ότι έπρεπε να επιστρέψουν να πολεμήσουν σε περιοχές που είχαν ήδη καθαρίσει. Θα μπορούσε η ομάδα του Μπάιντεν να συνομιλεί με έναν αντίπαλο του Νετανιάχου; Στο παρασκήνιο, η ομάδα Μπάιντεν συνομιλεί τακτικά με τον πολιτικό αντίπαλο του Νετανιάχου, τον Μπένι Γκαντζ, θεωρώντας τον ως λογικό και πιθανό μελλοντικό ηγέτη», γράφει ο ανταποκριτής του Sky News στη Μέση Ανατολή.

Ο Γκαντζ έχει απειλήσει να αποχωρήσει από το Υπουργικό Συμβούλιο Πολέμου μέχρι το επόμενο Σάββατο, 8 Ιουνίου, εάν ο Νετανιάχου δεν εκπληρώσει έξι αιτήματα που έχει θέσει, συμπεριλαμβανομένης της προόδου στην απελευθέρωση των ομήρων.

Τζο Μπάιντεν και Μπενιαμίν Νετανιάχου (Πηγή: Miriam Alster/REUTERS

«Έτσι δεν είναι αδιανόητο να υπάρχει συνεργασία μεταξύ του Μπάιντεν και της ομάδας του Γκαντζ σε αυτό το θέμα», γράφει ο Μπάνκουολ.

«Η λογική θα ήταν να απομονωθεί ο Νετανιάχου – να βρεθεί μια συμφωνία που να είναι σύμφωνη με τη Χαμάς, τον Γκαντζ, την Ουάσιγκτον, το Κάιρο και τη Ντόχα και να παρουσιαστεί ο Μπίμπι ως ο μοναδικός αρνητής», προσθέτει.

Θυμωμένος με τον Μπάιντεν ο Νετανιάχου

Πάντως, τα ίδια συναισθήματα φαίνεται να επικρατούν και στην πλευρά του Ισραηλινού πρωθυπουργού, καθώς όπως αναφέρει ο Μπάνκουολ, «πρόσωπα που βρίσκονται κοντά στον Νετανιάχου μου λένε ότι είναι θυμωμένοι και δεν είναι σίγουροι γιατί ο Μπάιντεν έκανε αυτή τη δήλωση αυτή τη στιγμή».

Ο ίδιος όπως και ο Στόουν σημειώνει πως η φράση κλειδί του Μπάιντεν είναι η εξής: «Είναι καιρός να τελειώσει αυτός ο πόλεμος».

«Ο Αμερικανός πρόεδρος φαίνεται ότι έχει χορτάσει. Θα φέρει το τέλος; Δεν θα ήμουν τόσο σίγουρος. Όπως μου είπε ένας πιστός του Μπίμπι: ‘Αυτός (ο Μπάιντεν) έχει κάνει λάθος σε όλες τις προβλέψεις του μέχρι τώρα, και κάνει λάθος και σε αυτό’», καταλήγει.