Τι θα σημαίνει για τις ΗΠΑ εάν κυβερνήσει ένας εγκληματίας πρόεδρος – Ποιός τον προέβλεψε από το… 1788

Ενώ σε έναν μήνα οι Αμερικανοί γιορτάζουν την Ημέρα της Ανεξαρτησίας τους, οι ιδρυτές της υπερδύναμης δεν είχαν προβλέψει ότι θα ερχόταν η μέρα που το κράτος που έφτιαξαν, πιθανότατα να διοικηθεί από έναν πανίσχυρο… εγκληματία πλην εκλεγμένο Πρόεδρο.

Όποιοι κανόνες πίστευαν οι Αμερικανοί ότι ισχύουν στη χώρα τους, τώρα ξαναγράφονται από τον Ντόναλντ Τραμπ τον πρώην και ίσως μελλοντικό πρόεδρο που ξεπερνάει το ένα εμπόδιο μετά το άλλο.

Η αντίληψη ότι 34 κακουργήματα δεν αρκούν για να αποκλείσουν έναν υποψήφιο από τον προεδρικό θώκο και ότι ένας καταδικασμένος εγκληματίας μπορεί να είναι βιώσιμος υποψήφιος για αρχιστράτηγος των ενόπλων δυνάμεων ανατρέπει δυόμισι αιώνες υποθέσεις σχετικά με την αμερικανική δημοκρατία.

Όπως αναφέρει δημοσίευμα των New York Times, κάτι τέτοιο εγείρει θεμελιώδη ερωτήματα σχετικά με τα όρια εξουσίας σε μια δεύτερη θητεία Τραμπ.

Εάν κερδίσει, σημαίνει ότι θα έχει επιβιώσει από δύο παραπομπές, τέσσερις ποινικές κατηγορίες, αστικές αποφάσεις για σεξουαλική κακοποίηση και επιχειρηματική απάτη και μια καταδίκη για κακούργημα.

Δεδομένου αυτών, το αμερικανικό δημοσίευμα αναφέρει ότι θα ήταν δύσκολο να φανταστεί κανείς ποιοι θεσμικοί αποτρεπτικοί παράγοντες θα μπορούσαν να αποθαρρύνουν τις καταχρήσεις ή τις υπερβολές.

Οι ιδρυτές της αμερικανικής δημοκρατίας προσπάθησαν να αποφύγουν ένα πανίσχυρο μονάρχη γι΄αυτό και δημιούργησαν μηχανισμούς ελέγχου των εξουσιών.

«Θα έχουμε έναν βασιλιά»

«Όμως, όσο σκληρά κι αν εργάστηκαν για να δημιουργήσουν ελέγχους και ισορροπίες, το σύστημα που κατασκεύασαν για να κάνουν του δύστροπους προέδρους να λογοδοτήσουν, τελικά αποδείχθηκε ασταθές» όπως αναφέρει το αμερικανικό δημοσίευμα, το οποίο επικαλείται μάλιστα την πρόβλεψη του επαναστάτη Πάτρικ Χένρι.

Ο Χένρι γνώριζε ότι θα ερχόταν αυτή ημέρα, ότι τελικά κάποιος εγκληματίας θα μπορούσε να καταλάβει την προεδρία και να χρησιμοποιήσει τις εξουσίες του για να αποτρέψει όποιον προσπαθούσε να τον κάνει να λογοδοτήσει. «Μακριά με τον πρόεδρό σας», είπε, «θα έχουμε έναν βασιλιά».

Το θέμα δεν είναι ότι ένας πρώην πρόεδρος καταδικάστηκε, αλλά ότι παραμένει ένας βιώσιμος υποψήφιος για το προεδρικό αξίωμα

Επιπλέον, το δικαστικό σώμα μπορεί να μην είναι ο έλεγχος της εκτελεστικής εξουσίας που ήταν στο παρελθόν. Εάν δεν εκδικαστούν άλλες υποθέσεις πριν από τις εκλογές, μπορεί να περάσουν άλλα τέσσερα χρόνια μέχρι να μπορέσουν τα δικαστήρια να εξετάσουν αν ο νεοεκλεγείς πρόεδρος έθεσε σε κίνδυνο την εθνική ασφάλεια ή επιδίωξε παράνομα να ανατρέψει τις εκλογές του 2020, όπως έχει κατηγορηθεί.

Ως έχει, ακόμη και πριν από τις εκλογές, το Ανώτατο Δικαστήριο μπορεί να χορηγήσει στον Τραμπ τουλάχιστον κάποιο μέτρο ασυλίας.

Ο Τραμπ θα έπρεπε ακόμα να λειτουργεί εντός του συνταγματικού συστήματος, επισημαίνουν οι αναλυτές, αλλά έχει ήδη δείξει προθυμία να υπερβεί τα όριά του. Όταν ήταν πρόεδρος, ισχυρίστηκε ότι το Σύνταγμα του έδινε «το δικαίωμα να κάνει ό,τι θέλω».

Δεν υπάρχει προηγούμενο

«Δεν υπάρχει κανένα χρήσιμο ιστορικό προηγούμενο», δήλωσε ο Τζέφρι Έντζελ, διευθυντής του Κέντρου Προεδρικής Ιστορίας στο Southern Methodist University. «Το ενδιαφέρον θέμα δεν είναι ότι ένας πρώην πρόεδρος δικάστηκε και καταδικάστηκε, όπως θα μπορούσαν κάλλιστα να περίμεναν οι ιδρυτές, αλλά ότι παραμένει ένας βιώσιμος υποψήφιος για το αξίωμα, κάτι που θα τους έβρισκαν εκπληκτικό και τελικά απογοητευτικό».

Το ερώτημα πώς να υπάρχει ένας αξιωματούχος εξουσιοδοτημένος από τον λαό, δίχως να έχει το ακαταλόγιστο ενός μονάρχη έχει τραβήξει τη προσοχή των συντακτών του Αμερικανικού Συντάγματος. Μοίρασαν την εξουσία μεταξύ τριών κλάδων της κυβέρνησης και οραματίστηκαν την παραπομπή για να ελέγχουν έναν απατεώνα πρόεδρο.

Κατέστησαν ακόμη ρητά σαφές ότι ένας πρόεδρος που παραπέμφθηκε θα μπορούσε να διωχθεί για εγκλήματα μετά την απομάκρυνσή του από τα καθήκοντά του.

«Θα έρθει ένας Τραμπ κάποτε»

Αλλά και τότε, υπήρχαν φωνές που ανησυχούσαν ότι τα όρια δεν ήταν αρκετά. Ανάμεσά τους ήταν ο Χένρι, ο οποίος στη Συνέλευση της Βιρτζίνια για την επικύρωση του Συντάγματος του 1788, είχε προειδοποιήσει για την πιθανότητα «απόλυτου δεσποτισμού».

«Το θέμα του είναι ότι αν ένας τέτοιος εγκληματίας πρόεδρος έρθει στην εξουσία, αυτός ο πρόεδρος θα συνειδητοποιήσει ότι υπάρχουν λίγοι μηχανισμοί για να τον σταματήσουν», είπε ο Κόρεϊ Μπρετσνάιντερ, καθηγητής του Πανεπιστημίου Μπράουν. «Φτάνει στο σημείο να ισχυρίζεται ότι ένας τέτοιος πρόεδρος θα διεκδικήσει τον θρόνο ενός μονάρχη».

«Το επιχείρημά μου», πρόσθεσε ο Μπρετσνάιντερ, «είναι ότι αυτή η προειδοποίηση είναι ακόμη πιο αληθινή τώρα δεδομένης της πιθανής ασυλίας ενός εν ενεργεία προέδρου από κατηγορίες και της αδυναμίας που έχουμε δει μετά από δύο απόπειρες παραπομπής».

Ο μελετητής στο Ινστιτούτο Brookings στην Ουάσιγκτον, Ρόμπερτ Κάγκαν, προειδοποίησε ότι μια δεύτερη θητεία Τραμπ θα μπορούσε να οδηγήσει σε απεριόριστη κατάχρηση εξουσίας.

«Με όλη την τεράστια δύναμη της αμερικανικής προεδρίας, με την ικανότητά του να ελέγχει και να κατευθύνει το Υπουργείο Δικαιοσύνης, το F.B.I., το I.R.S., τις υπηρεσίες πληροφοριών και τον στρατό, τι θα τον εμποδίσει να χρησιμοποιήσει την εξουσία του κράτους για να τον κυνηγήσει πολιτικούς εχθρούς;» επεσήμανε ο Κάγκαν.