James Webb: Πίσω στον χρόνο μέχρι τη γέννηση των πρώτων γαλαξιών στο Σύμπαν

Χρησιμοποιώντας το διαστημικό τηλεσκόπιο James Webb, καμάρι της σύγχρονης αστρονομίας, διεθνής ομάδα αστρονόμων κατάφερε να παρατηρήσει τον σχηματισμό των τριών αρχαιότερων γαλαξιών που γνωρίζουμε στο Σύμπαν.

Οι τρεις μικροί, νεογέννητοι γαλαξίες σχηματίστηκαν μόλις 290 με 600 εκατομμύρια χρόνια μετά τη Μεγάλη Έκρηξη που δημιούργησε τον κόσμο. Το φως τους ταξίδευε 13,3 με 13,4 δισεκατομμύρια χρόνια για να φτάσει στη Γη και να αποκαλύψει νέα στοιχεία για τη βρεφική ηλικία του Σύμπαντος.

Αρχέγονοι γαλαξίες είχαν ανακαλυφθεί και στο παρελθόν, βρίσκονταν όμως σε μεταγενέστερα στάδια της εξέλιξής τους, σε αντίθεση με τους τρεις γαλαξίες της νέας μελέτης, οι οποίοι δείχνουν να βρίσκονται ακόμα στη φάση της δημιουργίας νέων άστρων.

Καλλιτεχνική απεικόνιση ενός αργέγονου γαλαξία που σχηματίζεται μέσα σε ένα αδιαφανές σύννεφο μοριακού υδρογόνου (NASA, ESA, CSA, Joseph Olmsted)

Οι νέες παρατηρήσεις, οι οποίες δημοσιεύονται στο περιοδικό Science αποκαλύπτουν ένα στιγμιότυπο από την εποχή της λεγόμενης «Κοσμικής Αυγής», όταν το Σύμπαν έγινε ξαφνικά διαφανές και άφησε το φως των άστρων να ταξιδέψει ανεμπόδιστα στο διαστρικό κενό.

Μέχρι εκείνη την εποχή, το Σύμπαν αποτελούνταν σχεδόν αποκλειστικά από ουδέτερα μόρια υδρογόνου και ήλιου, των δύο ελαφρύτερων χημικών στοιχείων. Το μοριακό υδρογόνο είναι αδιαφανές, κάτι που σημαίνει ότι ολόκληρο το Σύμπαν καλυπτόταν τότε από μια αδιαπέραστη ομίχλη.

Αυτό άλλαξε με τον σχηματισμό των πρώτων άστρων, των οποίων η ακτινοβολία μετέτρεψε τα μόρια υδρογόνου σε ιόντα. Το φως μπόρεσε τότε να πλημμυρίσει τα πάντα.

Οι τρεις γαλαξίες που εντόπισε το James Webb περιβάλλονται από πελώρια, πυκνά σύννεφα μοριακού υδρογόνου, του υλικού από το οποίο σχηματίζονται νέα άστρα.

Η παρουσία μιας τόσο μεγάλης ποσότητας υποδεικνύει ότι η διαδικασία αστρογένεσης βρίσκεται ακόμα στην αρχή, λένε οι ερευνητές.

Η ομάδα έχει ήδη ζητήσει επιπλέον χρόνο παρατήρησης με το James Webb για να αναζητήσει περισσότερους νεογέννητους γαλαξίες και να βελτιώσει τα μοντέλα που περιγράφουν την εξέλιξη του Σύμπαντος.