Έρευνα Pew Research Center: Μειώνεται η δημοφιλία της ΕΕ στα κράτη-μέλη

Καθώς οι πολίτες της Ευρώπης ετοιμάζονται να προσέλθουν στις κάλπες των Ευρωεκλογών, νέα δημοσκόπηση του διεθνούς Ινστιτούτου Pew Research Center καταγράφει τις γνώμες των πολιτών για την ΕΕ, σε 9 κράτη-μέλη, ανάμεσά τους και στην Ελλάδα. Σύμφωνα με την έρευνα, το 64% των Ευρωπαίων πολιτών, στις χώρες που συμμετείχαν, έχει θετική γνώμη για την ΕΕ, ποσοστό αισθητά μειωμένο σε σύγκριση με το 69% που καταγράφηκε σε έρευνα του 2023.

Η Ελλάδα είναι η μοναδική χώρα από τις 9 όπου οι αρνητικές γνώμες υπερβαίνουν τις θετικές, με 53% έναντι 47%. Από τις υπόλοιπες οχτώ, τα υψηλότερα ποσοστά θετικής γνώμης για την Ευρωπαϊκή ‘Ενωση καταγράφονται στην Πολωνία και τη Σουηδία, με 76% και 73% αντίστοιχα. Ακολουθούν Ολλανδία με 67%, Γερμανία και Ισπανία με 63%, Ουγγαρία με 62% και Ιταλία με 61%. Η χώρα με τον υψηλότερο «ευρωσκεπτικισμό», μετά την Ελλάδα είναι η Γαλλία, με τις θετικές γνώμες να μην ξεπερνάνε το 50% (από 57% το 2023).

Το 53% των Ελλήνων έχει αρνητική γνώμη για την ΕΕ, το υψηλότερο ποσοστό από όλες τις χώρες που συμμετείχαν στην έρευνα

Από τις 3 χώρες μη-μέλη της ΕΕ συμμετείχαν στην έρευνα, θετική γνώμη για την ΕΕ έχουν οι ΗΠΑ και η Μεγάλη Βρετανία, με 61% και 58%. Αντιθέτως, στην Τουρκία οι απόψεις για την ΕΕ διχάζονται, με το 46% να την κρίνει θετικά και το 50% αρνητικά.  Το 53% των Ελλήνων έχει αρνητική γνώμη για την ΕΕ, το υψηλότερο ποσοστό από όλες τις χώρες που συμμετείχαν στην έρευνα.

Πτώση της δημοτικότητας της ΕΕ

Σύμφωνα πάντα με τις έρευνες του Pew, οι οποίες επαναλαμβάνονται σε τακτά χρονικά διαστήματα, η δημοφιλία της ΕΕ ανάμεσα στα κράτη μέλη είχε φτάσει στο ζενίθ το 2022,  αμέσως μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία. Το 2023 υπήρξε μια ορατή αναδίπλωση της κοινής γνώμης, η οποία συνεχίζεται στις περισσότερες χώρες. Χαρακτηριστική περίπτωση είναι η Γερμανία, όπου το 2021 οι θετικές γνώμες για την ΕΕ άγγιζαν το 61%. Ένα χρόνο αργότερα οι θετικές γνώμες εκτοξεύθηκαν στο 78%, για να υποχωρήσουν εκ νέου στο 71% το 2023 και στο 63% στη νέα έρευνα.

Η μεγαλύτερη υποχώρηση στη δημοτικότητα της ΕΕ σημειώνεται στην Πολωνία, μολονότι οι θετικές γνώμες υπερτερούν. Το 2023 η συντριπτική πλειονότητα των Πολωνών (88%) εξέφρασε θετική γνώμη για την ΕΕ, ποσοστό που κύλησε στο 76% φέτος. Η πτώση της δημοφιλίας της ΕΕ συνδυάζεται με τις μαζικές διαδηλώσεις Πολωνών αγροτών ενάντια στις πολιτικές της ΕΕ για το κλίμα και τις εισαγωγές αγροτικών προϊόντων από την Ουκρανία.

 Η ΕΕ στο δίπολο Αριστερά-Δεξιά και η Ελληνική εξαίρεση

 Όπως σημειώνεται στην έρευνα του Pew Research Center, σε πολλές χώρες, εντός και εκτός της ΕΕ, όσοι τοποθετούν τον εαυτό τους ιδεολογικά στην Αριστερά, είναι πιο πιθανόν να έχουν θετικές απόψεις για την ΕΕ σε σύγκριση με τους πολίτες της ίδιας χώρες που τοποθετούνται στο δεξιό άξονα του ιδεολογικού φάσματος.

Συνήθως οι ιδεολογικές αυτές διαφορές αντιστοιχούν σε αποκλίσεις της γνώμης για την ΕΕ της τάξης των 20 ποσοστιαίων  μονάδων και πάνω. Εξαίρεση στον κανόνα αποτελεί η Ελλάδα, όπου το 56% όσων τοποθετούνται ιδεολογικά στην Δεξιά έχουν θετική γνώμη για την ΕΕ, έναντι του 31% όσων αυτοπροσδιορίζονται ως Αριστεροί.

Μια άλλη διαφορά που εντοπίζεται, σε ορισμένες χώρες αλλά όχι σε όλες,  αφορά την ηλικία και την εκπαίδευση. Οι νεαροί ενήλικες και όσοι έχουν υψηλότερο μορφωτικό επίπεδο τείνουν να βλέπουν την Ευρώπη πιο θετικά από ό,τι άτομα μεγαλύτερης ηλικίας και χαμηλότερης μόρφωσης.