Ερντογάν: Το Συνταγματικό Δικαστήριο τον «ακυρώνει» – Διαφωνεί ο ίδιος

«Φρένο» σε κάποιες εξουσίες του Τούρκου προέδρου, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν έβαλε το Συνταγματικό Δικαστήριο (AYM), καθώς ακυρωθήκαν κάποια από τα διατάγματά του, τα οποία κρίθηκαν αντισυνταγματικά.

«Το Συνταγματικό Δικαστήριο δεν ακύρωσε την εξουσία του προέδρου να διορίζει πρυτάνεις και να διορίζει/αποπέμπει τον Διοικητή της Κεντρικής Τράπεζας»

Στην απόφαση 482 σελίδων που δημοσιεύθηκε, το Συνταγματικό Δικαστήριο ακύρωσε ορισμένες διατάξεις του νομοθετικού διατάγματος αριθ. 703 του 2018 σχετικά με την τροποποίηση ορισμένων νόμων και νομοθετικών διαταγμάτων, προκειμένου να διασφαλιστεί η συμμόρφωση με το Σύνταγμα.

Συγκεκριμένα όπως αναφέρει η εφημερίδα Duvar, το Συνταγματικό Δικαστήριο ακύρωσε ως αντισυνταγματικό το διάταγμα σχετικά με τον διορισμό του διοικητή της Κεντρικής Τράπεζας από τον πρόεδρο.

703 Sayılı Kanun Hükmünde Kararname’nin Bazı Kurallarının İptalihttps://t.co/kLBguxhbXr pic.twitter.com/H10WbNrxYw

— Anayasa Mahkemesi (@AYMBASKANLIGI) June 4, 2024

Έτσι ακυρώθηκε η εξουσία του Τούρκου προέδρου να μπορεί να «καρατομήσει» τον διοικητή της Κεντρικής Τράπεζας πριν από τη λήξη της θητείας του.

Ειδικότερα, το Συνταγματικό Δικαστήριο αποφάνθηκε μετά από έξι χρόνια επί της αγωγής του κύριου κόμματος της αντιπολίτευσης του Ρεπουμπλικανικού Λαϊκού Κόμματος (CHP) για την ακύρωση και την αναστολή εκτέλεσης ορισμένων άρθρων του νομοθετικού διατάγματος αριθ. 703.

Το Συνταγματικό Δικαστήριο έκρινε ότι τα εδάφια (h) και (j) του άρθρου 151 του νομοθετικού διατάγματος αριθ. 703 είναι αντισυνταγματικά και έκρινε ότι τέτοιες αλλαγές που πραγματοποιούνται χωρίς την έγκριση της Μεγάλης Τουρκικής Εθνοσυνέλευσης είναι αντισυνταγματικές.

Υπενθυμίζεται ότι από το 2016 έχουν αλλάξει έξι κεντρικοί τραπεζίτες στην Τουρκία και κανένας εξ αυτών δεν ολοκλήρωσε την πενταετή του θητεία.

Ακυρώθηκε και το διάταγμα για τον διορισμό των πρυτάνεων

Επίσης, το Συνταγματικό Δικαστήριο αποφάσισε την ακύρωση του νομοθετικού διατάγματος για τους διορισμούς πρυτάνεων και αποφάσισε ότι η ακύρωση θα τεθεί σε ισχύ σε 12 μήνες από σήμερα.

Το συγκεκριμένο διάταγμα, το οποίο αποτέλεσε αντικείμενο της απόφασης ακύρωσης του Συνταγματικού Δικαστηρίου, περιόριζε το Συμβούλιο Ανώτατης Εκπαίδευσης (YÖK) στη διαδικασία διορισμού πρυτάνεων και άλλαξε τις προϋποθέσεις για τον διορισμό τους.

Ωστόσο, όπως σημειώνεται στο σκεπτικό της απόφασης του δικαστηρίου, οι διορισμοί που έγιναν από τον πρόεδρο με βάση την ακυρωθείσα διάταξη θα παραμείνουν σε ισχύ.

Ακυρώθηκε το διάταγμα για το υψηλότερο μισθό δημοσίου υπαλλήλου στον Γενικό Διευθυντή της TRT

Ακόμα, ακυρώθηκε το διάταγμα για την καταβολή του υψηλότερου μισθού και της αμοιβής συμβολαίου δημοσίου υπαλλήλου στον Γενικό Διευθυντή της κρατικής τηλεόρασης (TRT), το οποίο θα τεθεί σε ισχύ 9 μήνες αργότερα.

Το Ανώτατο Δικαστήριο αποφάσισε να ακυρώσει τη ρύθμιση που προβλέπει ότι οι κυβερνητικές Αρχές επιβάλλουν πρόστιμο 250 τουρκικών λιρών σε όσους καλούν το Κέντρο Έκτακτης Ανάγκης 112 και πραγματοποιούν ψευδείς κλήσεις και ότι το πρόστιμο θα διπλασιάζεται σε περίπτωση επανάληψης της ενέργειας.

Το Συνταγματικό Δικαστήριο έκρινε ότι ο κανονισμός εμπίπτει στο πεδίο των θεμάτων που δεν μπορούν να ρυθμιστούν με νόμο-διάταγμα και αποφάσισε ότι η απόφαση ακύρωσης θα τεθεί σε ισχύ μετά από 12 μήνες.

Η απάντηση Ερντογάν

Στην απόφαση όπως ήταν φυσικό απάντησε ο Τούρκος πρόεδρος και συγκεκριμένα όπως υποστηρίζει ο Μεχμέτ Ουτσούμ, επικεφαλής σύμβουλος του Ερντογάν και αντιπρόεδρος του Προεδρικού Συμβουλίου Νομικών Πολιτικών, σε ανάρτησή του υποστηρίζει πως «το Συνταγματικό Δικαστήριο δεν ακύρωσε την εξουσία του προέδρου να διορίζει πρυτάνεις και να διορίζει/αποπέμπει τον Διοικητή της Κεντρικής Τράπεζας».

4 Haziran 2024 günlü Resmi Gazetede yayınlanan Anayasa Mahkemesi kararına ilişkin kısa bilgilendirme:

Yetki Kanunu kapsamında çıkarılan 703 sy KHK ile çeşitli kanunlardaki 2375 hükümle ilgili düzenleme yapılmıştır.

Anayasa Mahkemesine bu 2375 hükümden sadece 108 konuda iptal…

— Mehmet Uçum (@mehmetucum) June 4, 2024

Αναλυτικά η ανάρτηση

«Σύντομες πληροφορίες σχετικά με την απόφαση του Συνταγματικού Δικαστηρίου που δημοσιεύθηκε στην Επίσημη Εφημερίδα της 4ης Ιουνίου 2024: Με το εκτελεστικό διάταγμα 703 που εκδόθηκε στο πλαίσιο του νόμου περί εξουσιοδότησης, ρυθμίστηκαν 2375 διατάξεις σε διάφορους νόμους.

Από αυτές τις 2375 διατάξεις, το Συνταγματικό Δικαστήριο έλαβε αιτήσεις ακύρωσης μόνο για 108 διατάξεις. Το Συνταγματικό Δικαστήριο αποφάνθηκε υπέρ της ακύρωσης ορισμένων από τις αιτήσεις. Επιπλέον, οι ακυρώσεις σχετικά με τους πρυτάνεις και τον πρόεδρο της κεντρικής τράπεζας έγιναν ως προς το αντικείμενο (με την αιτιολογία ότι θα έπρεπε να ρυθμίζεται με νόμο και όχι με νόμο-διάταγμα) και δεν υπήρξε ακύρωση ως προς την ουσία.

Με άλλα λόγια, το Συνταγματικό Δικαστήριο δεν ακύρωσε την εξουσία του προέδρου να διορίζει πρυτάνεις και να διορίζει/αποπέμπει τον διοικητή της Κεντρικής Τράπεζας. Οι εξουσίες του προέδρου συνεχίζουν να ισχύουν ως έχουν.

Επιπλέον, δόθηκε προθεσμία 12 μηνών για να τεθούν σε ισχύ οι ακυρώσεις. Θα πρέπει να προβλεφθεί ότι εντός αυτής της περιόδου, η Μεγάλη Τουρκική Εθνοσυνέλευση θα εκδώσει κανονισμούς που απαιτούν νόμο.

Από την άλλη πλευρά, η εξουσία του προέδρου να διορίζει πρυτάνεις δεν μπορεί να ακυρωθεί ούτως ή άλλως. Διότι η εξουσία αυτή απορρέει από το Σύνταγμα.

Σύνταγμα Άρθρο 130 ….. Σύμφωνα με τις διαδικασίες και τις αρχές που ορίζει ο νόμος, οι πρυτάνεις εκλέγονται και διορίζονται από τον πρόεδρο και οι κοσμήτορες εκλέγονται και διορίζονται από το Συμβούλιο Ανώτατης Εκπαίδευσης».

Η αντίδραση της αντιπολίτευσης

Ο ηγέτης του CHP, Οζγκιούε Οζέλ μίλησε στη συνεδρίαση της ομάδας του κόμματός του σχετικά με τις αποφάσεις και δήλωσε πως: «Εάν υπάρχει νόμος ή διάταγμα νόμου αντίθετο με το Σύνταγμα, το CHP είναι υπεύθυνο. Το Συνταγματικό Δικαστήριο εξέτασε τις αντιφάσεις που ισχυριστήκαμε σε 60 ημέρες σε 6 χρόνια».

Στη συνέχεια απαρίθμησε κάποιες από τις αποφάσεις του δικαστηρίου. «Το Συνταγματικό Δικαστήριο ακύρωσε την ίδρυση δήμων με προεδρικό διάταγμα, τους διορισμούς μελών του Συμβουλίου Εισαγγελέων και Δικαστών από τον υπουργό Δικαιοσύνης, τη μεταβίβαση ακινήτων στην TRT, την ίδρυση ιδιωτικών εταιρειών, τον διορισμό του διοικητή της Κεντρικής Τράπεζας».

«Ακύρωσε ό,τι έκαναν στο κράτος, συμπεριλαμβανομένου του τέλους παρακολούθησης, των πρόσθετων δεικτών, της δομής του Ανώτατου Ακυρωτικού Δικαστηρίου, της μεταβίβασης των ακινήτων του υπουργείου Νεολαίας και Αθλητισμού, της παραχώρησης γης στην TRT, της δομής της Αρχής Τεχνολογιών Πληροφορικής και Επικοινωνιών, του διορισμού υπουργικών συμβούλων, όλων των κανονισμών που αποτελούν τη βάση για τη δομή του Συμβουλίου Εισαγγελέων και Δικαστών, όλων των θεσμών, συμπεριλαμβανομένου του Οικονομικού Κοινωνικού Συμβουλίου, συμπεριλαμβανομένου του μισθού του γενικού διευθυντή του RTÜK (Ανώτατο Συμβούλιο Ραδιοφωνίας και Τηλεόρασης), και της ίδρυσης εταιρείας από το RTÜK. Επίσης, έδωσε 1 χρόνο προθεσμία».

«Από χθες το βράδυ, οι πυλώνες της Τουρκικής Δημοκρατίας είναι κομμένες, τα θεμέλιά της είναι φτιαγμένα από άμμο, έχουν σακατέψει το κράτος. Η άγνοια του κόμματος ΑΚP και του MHP για το Σύνταγμα είναι η αιτία γι’ αυτό. Κύριε Ερντογάν, όλα όσα κάνατε έχουν ακυρωθεί από το Συνταγματικό Δικαστήριο», κατέληξε.