Εκείνη ήταν 17 και εκείνος 47 – Τώρα η Jill Ciment επανεξετάζει τον μακροχρόνιο γάμο τους

Με όνειρο να γίνει καλλιτέχνις, η Ciment εγγράφηκε σε μαθήματα με τον Arnold Mesches, έναν γνωστό ζωγράφο του οποίου θαύμαζε τη δουλειά. Ο σεβασμός μετατράπηκε σε έλξη, και ένα βράδυ μετά το μάθημα, τον πλησίασε.

Ξεφύλλισε το «Half a Life» και βρήκε το απόσπασμα που περιγράφει το πρώτο τους φιλί. Έμεινε άναυδη από το πόσο είχε διαστρεβλώσει τη συνεύρεσή τους, είπε.

«Ξεκούμπωσα τα τρία κουμπιά της μπλούζας μου, διέσχισα το πατώμα που ήταν γεμάτο μελάνι και τον φίλησα», έγραψε η Ciment, σήμερα καταξιωμένη μυθιστοριογράφος, στα απομνημονεύματά της του 1996, «Half a Life».

Ήταν 17 ετών τότε. Εκείνος ήταν 47 ετών, παντρεμένος με δύο παιδιά στην εφηβεία.

«Half a Life»

Όταν η Ciment έγραψε το «Half a Life», αυτή και ο Mesches ήταν μαζί για περισσότερα από 20 χρόνια. Ήταν ο πρώτος αναγνώστης σε ό,τι έγραφε. Αφού διάβασε τη σκηνή, είχε διαφωνήσει με μερικές φράσεις, αλλά συμφώνησε στο βασικό γεγονός: Εκείνη υποκίνησε το φιλί.

Κοιτάζοντας πίσω πέντε δεκαετίες αργότερα, συνειδητοποίησε ότι υπήρχε κάτι σκοτεινό στη συμπεριφορά του που δεν είχε καταλάβει πριν – ένας μεγαλύτερος άνδρας, ένας δάσκαλος σε θέση ισχύος, που εκμεταλλευόταν τη μαθήτριά του, μια έφηβη που λαχταρούσε την αποδοχή του

Πριν από μερικά χρόνια, η Ciment βρέθηκε να επανεξετάζει την ιστορία της. Ο Mesches είχε πεθάνει από λευχαιμία το 2016, σε ηλικία 93 ετών. Το κίνημα #MeToo είχε πυροδοτήσει μια συζήτηση σχετικά με τη σεξουαλική παρενόχληση που διαπράττουν άνδρες σε θέσεις εξουσίας. Η Ciment άρχισε να αμφισβητεί την προηγούμενη αφήγησή της για το φλερτ τους.

Ξεφύλλισε το «Half a Life» και βρήκε το απόσπασμα που περιγράφει το πρώτο τους φιλί. Έμεινε άναυδη από το πόσο είχε διαστρεβλώσει τη συνεύρεσή τους, είπε. Θυμόταν εκείνη τη νύχτα τέλεια, γιατί τη φαντασιωνόταν για μήνες μετά.

View this post on Instagram

A post shared by Pantheon Books (@pantheonbooks)

Αφού οι υπόλοιποι μαθητές έφυγαν από το εργαστήριο τέχνης, εκείνη παρέμεινε. Ήθελε να ζητήσει από τον Mesches συμβουλές για το πώς να ακολουθήσει καριέρα ως καλλιτέχνις. Την τράβηξε προς το μέρος του και τη φίλησε.

Σκόρπιες αναμνήσεις

Κοιτάζοντας πίσω πέντε δεκαετίες αργότερα, συνειδητοποίησε ότι υπήρχε κάτι σκοτεινό στη συμπεριφορά του που δεν είχε καταλάβει πριν – ένας μεγαλύτερος άνδρας, ένας δάσκαλος σε θέση ισχύος, που εκμεταλλευόταν τη μαθήτριά του, μια έφηβη που λαχταρούσε την αποδοχή του.

«Σε έναν γάμο έχεις αυτή την κοινή μυθολογία και πρέπει να την μοιράζεσαι όσο ο σύντροφός σου είναι ακόμα ζωντανός», δήλωσε η Ciment. «Αλλά μόλις ο σύντροφός σου πεθάνει, η ιστορία γίνεται δική σου».

Η Ciment αποφάσισε να κάνει αυτοψία στα απομνημονεύματά της. Από την προσπάθεια αυτή προέκυψαν τα νέα της απομνημονεύματα με τίτλο «Consent», τα οποία η Pantheon θα κυκλοφορήσει.

Με σχεδόν κλινική αποστασιοποίηση, η Ciment διερευνά τις ατέλειες και τα πραγματικά κενά στο προηγούμενο έργο της, και με αυτόν τον τρόπο, αμφισβητεί το τέχνασμα που είναι συνυφασμένο με τα απομνημονεύματα ως λογοτεχνική μορφή.

«Η όλη ιδέα του να γράφεις την αλήθεια σε ένα απομνημονεύμα είναι τόσο παράλογη», είπε η Ciment. «Έχεις αυτές τις σκόρπιες αναμνήσεις και προσπαθείς να φτιάξεις μια ιστορία από αυτές».

«Ήμουν ελεύθερη να την ξαναδώ»

Είναι ασυνήθιστο για μια/έναν συγγραφέα να επανεξετάζει παλαιότερη δουλειά του και να την αναλύει με τέτοιο δημόσιο τρόπο. Η «Συναίνεση» είναι ένα εκπληκτικό και συνάμα συνταρακτικό βιβλίο: εν μέρει απομνημονεύματα και μεταθανάτιο μνημόσυνο, εν μέρει αλληλοκατηγορίες και αποκατάσταση [της αλήθειας], αλλά και εν μέρει ιστορία αγάπης.

Στο πρώτο μισό του βιβλίου, η Ciment εξετάζει την ιστορία που διηγήθηκε για τα πρώτα της χρόνια με τον Mesches στο «Half a Life». Μερικές φορές, αναδημοσιεύει ολόκληρα αποσπάσματα από τα προηγούμενα απομνημονεύματά της και στη συνέχεια αφηγείται τα ίδια γεγονότα, αποκαλύπτοντας τι διαστρέβλωσε ή παρέλειψε.

Στο δεύτερο μισό, συνεχίζει από εκεί που σταμάτησε τα πρώτα της απομνημονεύματα και περιγράφει τις δεκαετίες του γάμου τους, τον τρόπο με τον οποίο διαπλέχτηκαν οι δημιουργικές τους ζωές και πώς ήταν να μεγαλώνει ως η νεότερη γυναίκα και ο Mesches να εξαρτάται όλο και περισσότερο από αυτήν κατά την τρίτη ηλικία.

Ξεσκονίζοντας τα δικά της λόγια στο «Half a Life», ζυγίζοντάς τα με τις αναμνήσεις της, η Ciment έμεινε με ένα δυσάρεστο συμπέρασμα: Δεν είχε πει την πλήρη αλήθεια, ίσως επειδή δεν ήταν σε θέση να το κάνει.

«Δεν ξέρω αν θα μπορούσα πραγματικά να γράψω την αλήθεια. Όταν αυτό που γράφεις διαβάζεται από το άτομο για το οποίο γράφεις, μπορείς να είσαι απόλυτα ειλικρινής;», είπε. «Είμαι σίγουρη ότι η συμμετοχή του στη συγγραφή των απομνημονευμάτων άλλαξε τα απομνημονεύματα. Μόλις απελευθερώθηκα από το να έχω αυτή τη συνεργατική ιστορία, ήμουν ελεύθερη να την ξαναδώ».

Μια κόκα κόλα για εκείνη, ένα μαρτίνι για εκείνον

Η Ciment σοκαρίστηκε από άλλες σχετικές λεπτομέρειες που είχε παραλείψει στο «Half a Life». Ακόμα και πριν από το πρώτο τους φιλί, ο Mesches δεν έκρυβε το ενδιαφέρον του γι’ αυτήν. Έσκυβε από πάνω της στην τάξη για να επιθεωρήσει τη δουλειά της και να κοιτάξει κάτω από το πουκάμισό της. Μια φορά, κατά τη διάρκεια του μαθήματος, της ψιθύρισε στο αυτί: «Μακάρι να ήσουν μεγαλύτερη» – κάτι που η Ciment άφησε έξω από τα πρώτα της απομνημονεύματα.

Όταν ξεκίνησε η σχέση τους, ο Mesches, ο οποίος είχε στραφεί στη διδασκαλία επειδή η καριέρα του στη ζωγραφική βρισκόταν σε ύφεση, απατούσε ήδη τη γυναίκα του με μια άλλη γυναίκα, αλλά η Ciment δεν το ανέφερε αυτό στο «Half a Life». (Αργότερα έγινε φίλη με αυτή την άλλη γυναίκα, όπως είπε).

View this post on Instagram

A post shared by Slate (@slate)

Παρέλειψε να αναφέρει το γεγονός ότι όταν ήταν ακόμα έφηβη, εκείνη και ο Mesches έκαναν περιστασιακά σεξ σε ένα πάρκο κοντά στο στούντιό του, και μια φορά γλίτωσαν οριακά από το να τους πιάσει ένας διερχόμενος αστυνομικός ενώ εκείνη του έκανε στοματικό σεξ. Παρέλειψε τα πολλά γεύματα που έτρωγαν σε ένα κινέζικο εστιατόριο με ένα διακριτικό σκοτεινό θάλαμο στο πίσω μέρος, όπου πήγαιναν συχνά μετά το σεξ στο εργαστήριό του και όπου ο σερβιτόρος ήξερε τις παραγγελίες τους για ποτό: μια κόκα κόλα για εκείνη, ένα μαρτίνι για εκείνον.

Ορισμένοι από τους στενότερους φίλους της Ciment δεν εξεπλάγησαν που αποφάσισε να επανεξετάσει τα πρώτα της απομνημονεύματα και ουσιαστικά να τα γκρεμίσει.

«Ήξερα ότι θα ήταν αμείλικτη και ειλικρινής», δήλωσε η Amy Hempel, συγγραφέας διηγημάτων που είναι στενή φίλη της Ciment εδώ και δεκαετίες. Όπως όμως αναφέρει η Hempel, η Climent δεν παρουσιάζει τον ευατό της ως θύμα της κατάστασης.

«Όχι, δεν θα είχε ενοχληθεί»

Η 71χρονη σήμερα Ciment πιστεύει ότι στο «Half a Life» δεν είχε ως στόχο να προστατεύσει τον Mesches από το να χαρακτηριστεί θύτης. Αντίθετα, δεν ήθελε να σκέφτεται τον εαυτό της ως θύμα.

«Θα είχε αναστατωθεί αν είχα γράψει ότι με είχε φιλήσει; Όχι, δεν θα είχε ενοχληθεί», είπε. «Ήθελα να δείξω τη δική μου ενδυνάμωση, περισσότερο από το να κρυφτώ από τα λάθη του».

Όσο έγραφε το «Συναίνεση», η Ciment αναρωτιόταν περιστασιακά τι θα έκανε ο Mesches γι’ αυτό αν ήταν ακόμα ζωντανός.

«Αυτό που θα τον προβλημάτιζε περισσότερο», είπε, «είναι ότι έγραψα για τις αποτυχίες του και για το πώς είχε παραιτηθεί ως καλλιτέχνης».

Η κοινή ζωή

Τελικά χώρισε τη γυναίκα του και όταν η Ciment ήταν 18 ετών, μετακόμισαν σε ένα μικρό μπανγκαλόου κοντά σε έναν αυτοκινητόδρομο. Έγινε δεκτή στο CalArts, χρησιμοποιώντας ψεύτικες βαθμολογίες SAT που είχε πάρει ζητώντας από έναν φίλο της να δώσει το τεστ για λογαριασμό της. Ανησυχώντας ότι ως καλλιτέχνιδα δεν θα μπορούσε ποτέ να ξεφύγει από τη σκιά του Mesches, εγκατέλειψε τελικά την τέχνη και άρχισε να γράφει.

Στις αρχές της δεκαετίας του 1980, μετακόμισαν στη Νέα Υόρκη και έζησαν σε ένα διαμέρισμα του τέταρτου ορόφου στο East Village. Στο τέλος της ημέρας, έδειχναν ο ένας στον άλλον τη δουλειά τους και συχνά ήταν βάναυσα ειλικρινείς στις κριτικές τους.

«Ήταν πραγματικά ίσοι, και αυτό δεν το βλέπεις συχνά σε καμία σχέση, πόσο μάλλον σε μια σχέση όπου ο ένας από τους δύο είναι τριάντα χρόνια μεγαλύτερος από τον άλλον», δήλωσε η συγγραφέας Jo Ann Beard, στενή φίλη της Ciment.

Παρόλα αυτά, η Beard δήλωσε ότι καταλαβαίνει γιατί η Ciment δεν είχε πει όλη την ιστορία της σχέσης τους στο «Half a Life».

«Έκανε μια προσπάθεια να τον προστατέψει από τον κόσμο, και παρεμπιπτόντως, προστάτευσε και τον ευατό της από την κριτική του κόσμου», είπε.

Και αυτή η άποψη έχει κάποιο νόημα, δεδομένου ότι οι άνθρωποι συχνά αρέσκονται στο να κατηγορούν την μικρότερη γυναίκα.

*Με πληροφορίες από: NYT | Alexandra Alter