Ευρωεκλογές 2024: Τεκτονικές αλλαγές στην Ευρώπη – Στήνουν εθνικές κάλπες και ξορκίζουν την ακροδεξιά

Αν στην Ελλάδα μιλάμε για τα μηνύματα της κάλπης προς τα πολιτικά κόμματα από τις ευρωεκλογές του 2024, τότε είναι βέβαιο πως, σε επίπεδο Ευρώπης, μπορούμε να μιλάμε για τεκτονικές αλλαγές που θέτουν σε κίνδυνο τις αρχές και τις αξίες τις οποίες – υποτίθεται – πρεσβεύει η Ευρωπαϊκή Ένωση.

Η ακροδεξιά στροφή στις μεγαλύτερες οικονομίες της Ευρώπης, στην Γαλλία και την Γερμανία, δεν είναι απλά μία τάση συντηρητικοποίησης των λαών – κάτι που ειδικά για την Γαλλία είναι αποκαρδιωτικό – αλλά αποτελεί τιμωρητική ψήφο στις κυβερνήσεις των Εμανουέλ Μακρόν και Όλαφ Σολτς για το γεγονός ότι δεν μπόρεσαν να αντιμετωπίσουν αποτελεσματικά τα προβλήματα των πολιτών τους.

Ο κατακερματισμός στον χώρο της αριστεράς και της κεντροαριστεράς δεν είναι μόνο ελληνικό φαινόμενο

Παράλληλα, η πανωλεθρία που υπέστη η πολιτική ομάδα των Πρασίνων, ουδόλως άσχετη είναι με τις πανευρωπαϊκές κινητοποιήσεις των αγροτών, οι οποίοι νιώθουν ότι η Κοινή Αγροτική Πολιτική (ΚΑΠ) της Ευρωπαϊκής Ένωσης, σε συνδυασμό με τους στόχους της «Πράσινης Συμφωνίας», κοντεύει να τους αφανίσει.

Και αν ο σοσιαλδημοκράτης Γερμανός καγκελάριος, Όλαφ Σολτς, δεν έχει – ακόμα – αποφασίσει να προσφύγει σε πρόωρες εθνικές εκλογές, το έκανε στην Γαλλία ο Εμανουέλ Μακρόν, παίρνοντας μία απόφαση, με την οποία δεν ρισκάρει μόνο τη δική του «καρέκλα», αλλά τον ίδιο τον δημοκρατικό προσανατολισμό της χώρας του.

Κρίσιμες διαβουλεύσεις στη Γαλλία, με στόχο να «μπλοκάρουν» μια ακροδεξιά κυβέρνηση

Χαρακτηριστικό είναι ότι τα γαλλικά πολιτικά κόμματα, μόνο λίγες ώρες μετά το κλείσιμο της ευρωκάλπης, μπήκαν ξανά σε προεκλογικούς ρυθμούς, με βασικό ζητούμενο να αποτελεί το ενδεχόμενο συνεργασίας μεταξύ των διαφόρων δυνάμεων, κυρίως, της Κεντροαριστεράς, λαμβανομένου υπ’ όψιν ότι το γαλλικό εκλογικό σύστημα προβλέπει πως στις 577 μονοεδρικές εκλογικές περιφέρειες, στον πρώτο γύρο, κατέρχονται όλα τα κόμματα, αλλά στο δεύτερο γύρο μόνο τα δύο πρώτα, εκτός και αν κάποιο εξ αυτών έχει συγκεντρώσει από τον πρώτο γύρο την απόλυτη πλειοψηφία.

Έτσι, την ώρα που το κόμμα της Μαρίν Λεπέν έχει ξεκαθαρίσει ότι επικεφαλής της προεκλογικής εκστρατείας θα είναι ο πρόεδρος της Εθνικής Συσπείρωσης, Ζορντάν Μπαρντελά, ο οποίος ήταν επικεφαλής και στο ευρωψηφοδέλτιο, τα γαλλικά συνδικάτα και περίπου 300  προσωπικότητες από τον χώρο των τεχνών και των γραμμάτων κάλεσαν τα κόμματα της γαλλικής Αριστεράς να κατέβουν ενωμένα στις βουλευτικές εκλογές που θα γίνουν στις 30 Ιουνυίου, προκειμένου να φράξουν το δρόμο στην ακροδεξιά.

Σήμερα, Δευτέρα, πρόκειται να συναντηθούν οι εκπρόσωποι της Ανυπότακτης Γαλλίας του Ζαν Λυκ Μελανσόν, των Σοσιαλιστών, των Οικολόγων και του γαλλικού ΚΚ, για να εξετάσουν τα περιθώρια συνεργασίας ενόψει των πρόωρων βουλευτικών εκλογών, κάτι που ωστόσο δεν είναι τόσο εύκολο όσο πριν από δύο χρόνια, όταν πρώτη ήταν η Ανυπότακτη Γαλλία, η οποία, στις ευρωεκλογές, ήρθε τέταρτη σε ψήφους.

Εν ολίγοις, για μία ακόμη, αποδεικνύεται ότι ο κατακερματισμός στον χώρο της αριστεράς και της κεντροαριστεράς δεν είναι μόνο ελληνικό φαινόμενο. Από την πλευρά του, πάντως, ο Ζαν Λυκ Μελανσόν κάλεσε όλα τα κόμματα της γαλλικής Αριστεράς να συνεργαστούν, χαρακτηρίζοντας αυτή τη συνεργασία ως «κατεπείγουσα, καθαρή και δυνατή».

Πιέζουν τον Σολτς για πρόωρες βουλευτικές εκλογές

Την ίδια στιγμή, τα χαμηλά ποσοστά του κυβερνητικού συνασπισμού υπό τον Όλαφ Σολτς στη Γερμανία και η άνοδος της ακροδεξιάς, που κατέκτησε τη δεύτερη θέση στις ευρωεκλογές, προκαλούν «πονοκέφαλο» στον σοσιαλδημοκράτη καγκελάριο, ενώ ήδη τα μέσα ενημέρωσης της χώρας τού δείχνουν το δρόμο των πρόωρων βουλευτικών εκλογών.

Ο γερμανικός συνασπισμός πληρώνει την οικονομική του πολιτική, αλλά και την στάση του στο Ουκρανικό, ενώ μία μόνιμη παράμετρος είναι το μεταναστευτικό, το οποίο, ας μην ξεχνάμε, συνέβαλε καθοριστικά στην πτώση της «σιδηράς κυρίας» της Γερμανίας – και της Ευρώπης – Άνγκελα Μέρκελ.

Ήδη από την ανακοίνωση των exit polls, ζήτημα νομιμοποίησης της κυβέρνησης έθεσε ο γενικός γραμματέας του Χριστιανοδημοκρατικού Κόμματος (CDU) Κάρστεν Λίνεμαν, τονίζοντας ότι ο καγκελάριος Σολτς «πρέπει να θέσει ζήτημα εμπιστοσύνης στην Bundestag» (γερμανική Βουλή).

Μάλιστα, το πρώτο κανάλι της γερμανικής δημόσιας τηλεόρασης ARD σχολίασε ότι το SPD (Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα) δεν πείθει πλέον πολλούς για την ικανότητά του να λύνει προβλήματα και για την υπεράσπιση της κοινωνικής δικαιοσύνης, ενώ για τους Πράσινους – τον κυβερνητικό εταίρο του SPD – είναι ξεκάθαρο ότι η προστασία του περιβάλλοντος δεν αποτελεί πλέον σημαντική κινητήρια δύναμη για τους ψηφοφόρους.

Γιατί η Ούρσουλα δεν θα κάνει «περίπατο»

Παράλληλα, το φαβορί για την προεδρία της Κομισιόν και υποψήφια του δεξιού Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος (ΕΛΚ), που είδε τα ποσοστά του να ανεβαίνουν σε αυτές τις ευρωεκλογές, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, μόνο… «περίπατο» δεν θα κάνει για να παραμείνει στο τιμόνι της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για μια δεύτερη θητεία.

Και αυτό, γιατί η άνοδος των ευρωσκεπτικιστικών εθνικιστικών κομμάτων στις ευρωεκλογές, όχι μόνο στην Γαλλία και την Γερμανία, της βάζει εμπόδια στο να συγκεντρώσει τα απαιτούμενα «κουκιά», δεδομένου ότι για να εξασφαλίσει άλλα πέντε χρόνια ως επικεφαλής του εκτελεστικού βραχίονα της ΕΕ, η φον ντερ Λάιεν χρειάζεται μια «ειδική πλειοψηφία» των 27 ηγετών της Ευρωπαϊκής Ένωσης και, επίσης, μια πλειοψηφία στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο των 720 εδρών.

Να σημειωθεί, εξάλλου, πως το 2019 πέρασε μετά βίας την ψηφοφορία αυτή, με μόλις εννέα ψήφους περισσότερες από τις απαιτούμενες, παρά το γεγονός ότι το ΕΛΚ ήταν και τότε η μεγαλύτερη ομάδα στο νομοθετικό σώμα. Είχε όμως και την υποστήριξη του δεύτερου μεγαλύτερου κόμματος στο Ευρωκοινοβούλιο, των Σοσιαλιστών, αλλά και των Φιλελευθέρων, που ήταν τρίτο.

Αυτή τη φορά, ωστόσο, η φον ντερ Λάιεν έχει δηλώσει την ετοιμότητά της να συνεργαστεί σε σημαντικά ζητήματα με το Ευρωπαϊκό Κόμμα Συντηρητικών και Μεταρρυθμιστών (ECR), το οποίο συγκεντρώνει ευρωσκεπτικιστικά κόμματα όπως τα Αδέλφια της Ιταλίας της Μελόνι, το ισπανικό Vox και το πολωνικό «Νόμος και Δικαιοσύνη», προκειμένου να εξασφαλίσει την υποστήριξή της στο Ευρωκοινοβούλιο.

Κάτι που ενέχει τον κίνδυνο για την απερχόμενη πρόεδρο της Κομισιόν να χάσει συμμάχους, καθώς οι Σοσιαλιστές, οι Φιλελεύθεροι και οι Πράσινοι ξεκαθάρισαν ότι δεν πρόκειται να την υποστηρίξουν εάν συνεργαστεί με την ακροδεξιά.

Όσο για την απαιτούμενη στήριξη των ηγετών της ΕΕ, προκειμένου να επανεκλεγεί, δεν πρέπει να θεωρείται δεδομένη – και αυτό αποτελεί πρόβλημα για την φον ντερ Λάιεν – η «θετική ψήφος» του Εμανουέλ Μακρόν.