Το μεγάλο ρίσκο του Εμανουέλ Μακρόν και ο κίνδυνος να επιταχύνει την άνοδο της Άκρας Δεξιάς στην εξουσία

Ήταν μια κίνηση που όντως προκάλεσε σοκ σε όλο το γαλλικό πολιτικό σύστημα, ξεκινώντας από τα ίδια τα μέλη της εθνοσυνέλευσης που προσπαθούσαν να σκεφτούν όλα τα πρακτικά θέματα που συνεπάγεται η απόφαση διάλυσης από το τι θα γίνει με τους συνεργάτες και τους πρακτικάριούς τους μέχρι το εάν θα έχουν πρόσβαση στα γραφεία τους, πέραν φυσικά της ανάγκης να εκτεθούν ξανά στη λαϊκή βούληση, πολύ νωρίτερα από όσο το υπολόγιζαν.

Ο ίδιος ο Εμανουέλ Μακρόν χρησιμοποίησε αρκετά «γκωλική» ορολογία και ύφος στο τηλεοπτικό διάγγελμα που παρακολούθησαν πάνω από 15 εκατομμύρια Γάλλοι και στο οποίο ανακοίνωσε την απόφασή για τη διάλυση της Εθνοσυνέλευσης και την προκήρυξη βουλευτικών εκλογών για τις 30 Ιουνίου. Ουσιαστικά, προσπάθησε να δώσει την εικόνα του ηγέτη που είναι έτοιμος να αναλάβει την ευθύνη που του αναλογεί μπροστά στην ιστορία. Εν προκειμένω την ευθύνη να αποτελέσει το μεγάλο ανάχωμα απέναντι στην άνοδο του φασισμού.

Όμως, την ίδια στιγμή όλα δείχνουν ότι έχουμε να κάνουμε πολύ περισσότερο με ένα μεγάλο ρίσκο, μια κίνηση που αναλογεί περισσότερο σε τολμηρό τζογαδόρο παρά σε έναν πολιτικό που πιστεύει ότι εκπροσωπεί το αυθεντικό πρότυπο ηγεσίας που έχει ανάγκη όχι μόνο η Γαλλία αλλά και ολόκληρη η Ευρώπη. Δεν είναι τυχαίο ότι τα περισσότερα σχόλια στη Γαλλία ήταν μάλλον αρνητικά, με αρκετούς να υποστηρίζουν ότι ο Μακρόν ρίχνει τη Γαλλία σε ένα πολιτικό χάος με απλώς και μόνο για να μπορέσει να παρουσιάσει το κόμμα του, που δεν τα πήγε πολύ καλά στις εκλογές, ως τον πόλο της σταθερότητας αδιαφορώντας για το ενδεχόμενο η κίνησή του αυτή να πυροδοτήσει μια αλυσίδα απρόβλεπτων αναταράξεων στο γαλλικό πολιτικό σύστημα.

Ο υπολογισμός του Μακρόν

Ουσιαστικά, ο υπολογισμός του Μακρόν δείχνει να είναι ο ακόλουθος: αυτή τη στιγμή ο Εθνικός Συναγερμός της Μαρίν Λεπέν έχει 88 βουλευτές στη Γαλλική Εθνοσυνέλευση και παρότι πήρε το εντυπωσιακό 31,5% στις Ευρωεκλογές θα δυσκολευτεί ιδιαίτερα θα έχει ικανό αριθμό εκλέξιμων υποψηφίων βουλευτών σε μια εκλογική μάχη όπου πάντα σε τοπικό επίπεδο μετράει όχι μόνο η κομματική ταυτότητα του υποψηφίου αλλά και η προσωπικότητα και αναγνωρισιμότητά του.

Έπειτα πιστεύει ότι εγείροντας το ζήτημα του κινδύνου ανόδου του φασισμού θα μπορέσει να έχει μεγαλύτερη συσπείρωση γύρω από το κόμμα του, που ούτως ή άλλως ούτε στις προηγούμενες βουλευτικές εκλογές είχε καταφέρει να πετύχει την πλειοψηφία με αποτέλεσμα η Γαλλία τα τελευταία δύο χρόνια να κυβερνάται από μια κυβέρνηση μειοψηφίας. Επιπλέον εκτιμά ότι σε αυτή τη φάση θα πείσει πιο εύκολα τους Ρεπουμπλικάνους, τον βασικό σχηματισμό της γαλλικής δεξιάς, να κινηθεί σε μια κατεύθυνση σύμπραξης μαζί του.

Την ίδια στιγμή είναι σαφές ότι ο Μακρόν έλαβε υπόψη του και το γεγονός ότι τα ρήγματα στη Γαλλική αριστερά είναι πολύ βαθιά καθώς ο συνασπισμός NUPES που είχε σχηματιστεί ύστερα από πρόταση της Ανυπότακτης Γαλλίας και του Ζαν Λυκ Μελανσόν δύσκολα θα επαναληφθεί, καθώς ιδίως οι Σοσιαλιστές του Ραφαέλ Γκλυκσμάν που πήραν 13,83% δεν επιθυμούν μια συμμαχία με έναν σχηματισμό που θεωρούν υπερβολικά «ριζοσπαστικό».

Η επικεφαλής της κοινοβουλευτικής ομάδας του ακροδεξιού Εθνικού Συναγερμού, Μαρίν Λεπέν

Το μεγάλο ρίσκο: η Άκρα Δεξιά να βρεθεί στην εξουσία

Ωστόσο, ο υπολογισμός του Εμανουέλ Μακρόν ενέχει ένα βασικό ρίσκο. Είναι σαφές ότι η επιρροή της Άκρας Δεξιάς έχει ανέβει στη Γαλλία, εάν συνυπολογίσουμε ότι και η Ανακατάληψη , ο σχηματισμός που δημιούργησε ο Ερίκ Ζεμούρ αλλά αυτή τη στιγμή έχει επικεφαλής την Μαριόν Μαρεσάλ (εγγονή του Ζαν Μαρί Λεπέν και ανιψιά της Μαρίν Λεπέν) πήρε 5,47%. Αυτό σημαίνει ότι είναι πολύ πιθανό να βγάλει αρκετούς βουλευτές ενώ δεν είναι καθόλου δεδομένο ότι στον δεύτερο γύρο των βουλευτικών εκλογών θα λειτουργήσει παντού ένα αντανακλαστικό υπερψήφισης οποιουδήποτε είναι η αντίπαλος του υποψηφίου του Εθνικού Συναγερμού. Επιπλέον, ήδη έχουν ξεκινήσει οι διεργασίες για ενδεχόμενη συνεργασία του Εθνικού Συναγερμού με την Ανακατάληψη της Μαριόν Μαρεσάλ σε μια προσπάθεια να υπάρχει όσο πιο «συμπαγής» εκλογική παρουσία του συνόλου της Ακροδεξιάς.

Και τότε η Γαλλία κινδυνεύει να βρεθεί αντιμέτωπη όντως με μια κυβέρνηση της Άκρας Δεξιάς και μια όχι και τόσο εύκολη συγκατοίκηση με τον Μακρόν στην προεδρία. Ακόμη χειρότερα, με δεδομένο ότι ο Μακρόν δεν μπορεί το 2027 να διεκδικήσει την προεδρία, αφού θα έχει ολοκληρώσει ήδη δύο θητείες και με δεδομένο ότι από τον δικό του χώρο δεν μπορέσει να αναδείξει μια ανάλογα ηγετική προσωπικότητα, είναι πολύ πιθανό να δούμε τον Εθνικό Συναγερμό να ολοκληρώνει την κυριαρχία τους διεκδικώντας και την Προεδρία.

Και βέβαια παρότι σε μεγάλο βαθμό το έδαφος για μια διακυβέρνηση της Γαλλίας από την ακροδεξιά ως έναν βαθμό έχει προλειανθεί κυρίως από το ίδιο το γεγονός ότι έχει ήδη καταφέρει να κάνει ένα μέρος της ατζέντας της τμήμα του πολιτικού mainstream,  εντούτοις δεν παύει να αποτελεί ένα πραγματικό σοκ συνολικά για το Γαλλικό πολιτικό σύστημα.

Ας μην ξεχνάμε ότι σε αντίθεση με την Ιταλία όπου παραλλαγές της ακροδεξιάς συμμετέχουν σε κυβερνητικά σχήματα από τη δεκαετία του 1990, μέχρι τώρα εξακολουθούσε να υπάρχει μια ορισμένη «υγειονομική ζώνη» γύρω από το Εθνικό Μέτωπο και τη μετεξέλιξή του σε Εθνικό Συναγερμό. Δεν είναι τυχαίο ότι υπήρξε ακόμη και αντίδραση των αγορών σε αυτό το πλαίσιο.

Ένα κόμμα με φασιστικές καταβολές

Παρά την προσπάθεια ιδίως της Μαρίν Λεπέν και του νεαρού προέδρου του κόμματος Ζορντάν Μπαρντελά  να παρουσιάσει μια εικόνα του Εθνικού Μετώπου / Εθνικού Συναγερμού ως μιας δύναμης «συστημικής» και εντός του πλαισίου της Γαλλικής Δημοκρατίας, η αλήθεια είναι ότι πρόκειται για ένα κόμμα με καταβολές και ιδεολογία βαθιά αντιδημοκρατικές. Καταρχάς στις αφετηρίες του έχει τους νοσταλγούς της συνεργασίας με τους Ναζί, τους νοσταλγούς της «Γαλλικής Αλγερίας» και ουκ ολίγους εκπροσώπους παραλλαγών του νεοφασισμού. Την ίδια στιγμή ο επιθετικός εθνικισμός και ο έντονος ρατσισμός που σφραγίζουν τον πολιτικό λόγο του Εθνικού Συναγερμού και το όλο σχήμα της υποτιθέμενης ανάγκης «αναγέννησης» του γαλλικού έθνους μαζί με μια ιδιαίτερα αυταρχική αντίληψη της άσκησης της εξουσίας (το Εθνικό Μέτωπο / Εθνικός Συναγερμός έχει μια μακρά παράδοση να στηρίζει την αστυνομική καταστολή και να είναι εχθρικό απέναντι στα μεγάλα κοινωνικά κινήματα), παραπέμπουν έντονα σε μια ενεργή φασιστική διάσταση της πολιτικής του, έστω και με τήρηση των κανόνων του κοινοβουλευτικού παιχνιδιού.

Όλα αυτά εύλογα προκαλούν μεγάλη ανησυχία σε μια Γαλλία που διαπερνιέται από έντονες εσωτερικές συγκρούσεις και όπου το ζήτημα του ρατσισμού είναι ένα από τα σοβαρότερα ζητήματα που προκαλούν κοινωνικές εντάσεις και συγκρούσεις.

Ας μην ξεχνάμε ότι η Γαλλική κοινωνία παραμένει έντονα διαιρεμένη και συγκρουσιακή, χωρίς να διαμορφώνεται ένας μεγάλος πλειοψηφικός κοινωνικός συνασπισμός. Η επιρροή της Άκρας Δεξιάς μπορεί να έχει επεκταθεί σημαντικά σε κομμάτια της παραδοσιακής εργατικής τάξης, όμω την ίδια στιγμή ένα μεγάλο μέρος της μισθωτής εργασίας αλλά και της νεολαίας, όπως και τα τμήματα του πληθυσμού με μεταναστατευτική και αποικιακή καταγωγή παραμένουν ιδιαίτερα εχθρικά απέναντί της, με το μεγάλο ερώτημα να είναι τι θα γίνει με στρώματα της μεσαίας τάξης που αποτέλεσαν τη ραχοκοκαλιά της επιρροής του Εμανουέλ Μακρόν.

Ο πρόεδρος του ακροδεξιού Εθνικού Συναγερμού, Ζορντάν Μπαρντελά

Εκκλήσεις ενότητας

Δεν είναι τυχαίο σε αυτό το φόντο ότι τόσο από τη μεριά διάφορων πολιτικών της Αριστεράς όσο και από την ίδια την αριστερή εργατική συνομοσπονδία CGT έχει ήδη πέσει το σύνθημα για «Λαϊκό Μέτωπο», μια ευθεία αναφορά στην κυβέρνηση της Αριστεράς του 1936 που στη συλλογική συνείδηση της Γαλλίας έχει ταυτιστεί με μεγάλες κοινωνικές κατακτήσεις. Από την άλλη, από την πλευρά του σοσιαλιστικού κόμματος η γραμμή είναι «ενότητα της αριστεράς», όμως υπό την ηγεσία των σοσιαλιστών.

Σε κάθε περίπτωση, είναι σαφές ότι η Γαλλία μπαίνει σε ένα αχαρτογράφητο τοπίο σε σχέση με όσα είχαμε δει ως τώρα. Αυτό σημαίνει ότι το στοίχημα του Εμανουέλ Μακρόν μπορεί να αποδειχτεί ο καταλύτης μετασχηματισμών που μπορεί να είχαν διαφανεί εδώ και καιρό ως ενδεχόμενα, όμως πλέον θα μπορούν να πάρουν σχήμα και μορφή.