«Μου έμαθε τη ζωή»: O σφοδρός έρωτας του Τενεσί Ουίλιαμς με τον Φράνκ Μερλό

Ο Φράνκ Μέρλο ήταν ένας Σικελός – Αμερικανός από το Νιου Τζέρσεϊ, ο οποίος έγινε σύντροφος ζωής του Τενεσί Ουίλιαμς το 1948 και παρέμεινε σχεδόν μέχρι το θάνατο του Μερλό- η μακροβιότερη σχέση για οποιονδήποτε από τους δύο άνδρες.

«Μια πιο ενδιαφέρουσα αναπαράσταση του Μερλό είναι ο χαρακτήρας του Αλβάρο, ενός Σικελιανού οδηγού φορτηγού, στο ρομαντικό έργο «Το στιγματισμένο ρόδο», που έγραψε ο Ουίλιαμς τα χρόνια αμέσως μετά την έναρξη της σχέσης τους»

Ήταν ακόμα πολύ δεμένοι όταν ο Μέρλο πέθανε από καρκίνο του πνεύμονα, στα τέλη του 1963.

«Το στιγματισμένο ρόδο»

Κατά τη διάρκεια της κοινής τους ζωής, ο Μερλό βρισκόταν σπάνια, αν όχι ποτέ, στο προσκήνιο, παρόλο που ο σύντροφός του ήταν τόσο διάσημο πρόσωπο. Η ομοφυλοφιλία δεν ήταν αποδεκτή εκείνη την εποχή και τα γκέι ζευγάρια δεν αναγνωρίζονταν ανοιχτά από τον Τύπο.

Ο Μέρλο αναφερόταν συχνότερα ως γραμματέας του Ουίλιαμς, αν και περιστασιακά ως φίλος του, όπως εξιστορεί ο Τόμας Κιθ, ο επιμελητής του έργου του Ουίλιαμς για το New Directions για περισσότερες από δύο δεκαετίες, σε συνέντευξη του στην Μάρτζιτ Λονγκμπρεικ.

Φωτογραφία: Τενεσί Γουίλιαμς, αριστερά, και Φρανκ Μέρλο, στο κέντρο | Συλλογή Τενεσί Γουίλιαμς, Βιβλιοθήκη Σπάνιων Βιβλίων και Χειρογράφων, Πανεπιστήμιο Κολούμπια

«Μια φιγούρα που ονομάζεται «μια ανάμνηση του Φράνκ Μερλό» εμφανίζεται για λίγο στο έργο του 1981 «Something Cloudy, Something Clear», αλλά μια πιο ενδιαφέρουσα αναπαράσταση του Μερλό είναι ο χαρακτήρας του Αλβάρο, ενός Σικελιανού οδηγού φορτηγού, στο ρομαντικό έργο «Το στιγματισμένο ρόδο», που έγραψε ο Ουίλιαμς τα χρόνια αμέσως μετά την έναρξη της σχέσης τους».

«Ο Ουίλιαμς ήταν συντετριμμένος από την απώλεια, έπεσε σε κατάθλιψη και [εισήλθε σε έναν] αυτοκαταστροφικό φαύλο κύκλο που διήρκεσε επτά χρόνια»

»Όπως όλοι οι χαρακτήρες του Ουίλιαμς που εμπνεύστηκε από ανθρώπους της ζωής του, ο Αλβάρο δεν προορίζεται να είναι ακριβές αντίγραφο του Μερλό επί σκηνής: μάλλον, ο θεατρικός συγγραφέας σχεδίασε τον Αλβάρο με την παιχνιδιάρικη διάθεση, την αίσθηση του χιούμορ, τα βαθιά συναισθήματα και την αθλητική σωματική διάπλαση του Φράνκ», συνεχίζει ο Κιθ.

«Ο Ουίλιαμς αποφάσισε ότι ήταν ποιητής σε νεαρή ηλικία»

Ο Ουίλιαμς γνωστός για τα θεατρικά του έργα όπως «Λεωφορείον ο Πόθος» (1947) – το οποίο μεταφέρθηκε στον κινηματογράφο το 1951 σε σκηνοθεσία Ελία Καζάν και πρωταγωνιστές τους Μάρλον Μπράντο και Βίβιαλ Λι-,  «Γυάλινος κόσμος (1944)», Νύχτα της Ιγκουάνα (1961), έγραφε άραγε  πολλά ποιήματα; Και αν ναι, ήταν καλά όπως άλλωστε και τα θεατρικά του έργα;

Ο Κιθ γνωρίζοντας τον δεόντως μέσα από το έργο του, απαντά: «Ο Ουίλιαμς αποφάσισε ότι ήταν ποιητής σε νεαρή ηλικία και έτσι αισθανόταν σε όλη του τη ζωή. Λίγο πριν από τον θάνατό του έγραψε: «Ξέρω ότι η ποίηση είναι αυτή που διακρίνει τη γραφή [μου] όταν διακρίνεται, αυτή των θεατρικών έργων και των ιστοριών».

Tennessee Williams and Frank Merlo, partners for 15 years, at their house in Key West. pic.twitter.com/n1zGYQxgJD

— Sheila O’Malley (@sheilakathleen) June 14, 2016

»Ο Ουίλιαμς αισθανόταν ότι η ποίηση ήταν εγγενής σε όλα τα γραπτά του, και είχε δίκιο. Ο σκηνοθέτης Ελία Καζάν, για παράδειγμα, είπε για το πειραματικό θεατρικό έργο του Ουίλιαμς,
Καμίνο Ρεάλ του 1953: «Δεν είμαι σίγουρος [ότι] είναι τόσο θεατρικό έργο όσο και ποίημα». Τα ποιήματα είναι από τη φύση τους αρκετά διαφορετικά από τα θεατρικά έργα, καθώς αποτελούν απόσταγμα και επίκληση συναισθημάτων και ιδεών ή την επέκταση μιας περαστικής στιγμής σε λέξεις, παρά μια αφηγηματική ιστορία. Συχνά είναι πιο φανερά προσωπικά και αποκαλύπτουν λεπτομέρειες της ζωής και της σκέψης του».

Ακόμα όμως και ο Κιθ, ο οποίος μελετά τον Ουίλιαμς εδώ και δεκαετίες, έμεινε άφωνος με το ποίημα «Η τελευταία ημέρα της ζωής σου».

«Η τελευταία μέρα της ζωής σου»

«Αυτό το ποίημα με εξέπληξε: Ο Ουίλιαμς τοποθετεί τον εαυτό του σε ένα πραγματικό σενάριο – δίπλα στο κρεβάτι όπου ο Μερλό έχει μια μάσκα οξυγόνου – και ομολογεί ευθέως τον θάνατο του Μέρλο. Ήταν ασυνήθιστο για τον Ουίλιαμς να είναι τόσο ευθύς σχετικά με τη σχέση τους, ιδίως στην ποίησή του, μέχρι πολύ αργότερα. Στην εισαγωγή μου, συγκρίνω το «Η τελευταία μέρα της ζωής σου» με άλλα, πιο χαρακτηριστικά ποιήματα που έγραψε ο Ουίλιαμς, τα οποία χρησιμοποιούν μεταφορές και συμβολικά τοπία για να προβληματιστούν σχετικά με τη σχέση του με τον Μέρλο».

Φωτογραφία: Mississippi Library Commission

»Ο Ουίλιαμς έμεινε στη μνήμη μας ως ένας ειλικρινής άνθρωπος για τα προσωπικά του συναισθήματα, κάποιος του οποίου η ζωή ήταν ως επί το πλείστον ένα ανοιχτό βιβλίο, αλλά κατά τη διάρκεια της ζωής του, αυτή η ειλικρίνεια -τόσο στα γραπτά του όσο και στις συνεντεύξεις του στα μέσα ενημέρωσης- αποδείχθηκε πρωτοποριακή: άνοιξε το δρόμο για την κοινωνική αποδοχή που θα επρόκειτο να έρθει, αλλά εκείνη την εποχή συνεπαγόταν κινδύνους και συνέπειες. Αυτό το ποίημα είναι μια υπενθύμιση του πόνου που ένιωσε για την απώλεια του συντρόφου του και για την αδυναμία του να αποκαλύψει ή να περιγράψει πλήρως την έκταση αυτής της απώλειας δημοσίως».

»Ο Μερλό είχε τεράστια επίδραση σε αυτόν, η οποία ίσως να μην έγινε πλήρως εμφανής στον Ουίλιαμς παρά μόνο μετά τον θάνατό του. Είχαν απομακρυνθεί κατά τη διάρκεια της περιόδου που ο Μέρλο είχε καρκίνο, και μετά το θάνατό του, ο Ουίλιαμς ήταν συντετριμμένος από την απώλεια, έπεσε σε κατάθλιψη και [εισήλθε σε έναν] αυτοκαταστροφικό φαύλο κύκλο που διήρκεσε επτά χρόνια. Ο Μερλό ήταν ο βράχος από τον οποίο εξαρτιόταν ο Ουίλιαμς. «Μου έμαθε τη ζωή», είπε ο Ουίλιαμς σε συνέντευξή του το 1973».

*Mε πληροφορίες από: hnoc.org | Κεντρική φωτογραφία θέματος: Τενεσί Γουίλιαμς και Φρανκ Μέρλο | Συλλογή Τενεσί Γουίλιαμς, Βιβλιοθήκη Σπάνιων Βιβλίων και Χειρογράφων, Πανεπιστήμιο Κολούμπια