Αίγινα: Εργαστήριο πορφύρας της Εποχής του Χαλκού ανακαλύφθηκε κοντά στο λιμάνι

Χιλιάδες κοχύλια από τα οποία απομονωνόταν η πολύτιμη χρωστική της πορφύρας πρέπει να πέρασαν από τα χέρια των μαστόρων σε αυτό το εργαστήριο βαφών που ανακαλύφθηκε στην Αίγινα και χρονολογήθηκε στον 16^ο αιώνα π.Χ., στη διάρκεια της μυκηναϊκής περιόδου της Εποχής του Χαλκού.

Στη διάρκεια της συνεχιζόμενης ανασκαφής στον αρχαιολογικό χώρο ης Κολώνας, κοντά στο λιμάνι και το αρχαιολογικό μουσείο του νησιού, ερευνητές του Πανεπιστημίου της Βιέννης έφεραν στο φως θραύσματα αγγείων που περιείχαν ίχνη της μοβ χρωστικής, είδος πολυτελείας στην αρχαία Μεσόγειο.

Βρήκαν επίσης εργαλεία για την κατεργασία των θαλάσσιων σαλιγκαριών του είδους Hexaplex trunculus, από τη βλέννα των οποίων απομονωνόταν η μοφ πορφύρα (συγγενικά είδη μαλακίων δίνουν ελαφρώς διαφορετικές αποχρώσεις, περισσότερο κόκκινες ή μπλε). Σε έναν λάκκο που μάλλον χρησίμευε ως κάδος απορριμμάτων, οι αρχαιολόγοι βρήκαν επίσης θρυμματισμένα όστρακα που απέμειναν από την επεξεργασία.

Πέτρες αλέσματος των κοχυλιών (αριστερά) και θρυμματισμένα κοχύλια βρέθηκαν στον χώρο (L.Berger et al. / PLoS ONE)

«Για πρώτη φορά, η ανακάλυψη αξιόλογων ποσοτήτων καλοδιατηρημένης χρωστικής, μαζί με έναν μεγάλο αριθμό θρυμματισμένων οστράκων μαλακίων και έναν μικρό αριθμό λειτουργικών χώρων, προσφέρουν μια λεπτομερή περιγραφή της παραγωγής πυρφύρας στο ελληνικό νησί της Αίγινας πριν από περίπου 3.600 χρόνια» γράφουν οι ερευνητές στο PLoS ONE.

Περίπου 10 με 12 χιλιάδες όστρακα εκτιμάται ότι απαιτούνταν για την παραγωγή ενός γραμμαρίου πορφύρας, με την οποία βάφονταν κάθε είδους υφάσματα.

Σε μεταγενέστερους χρόνους, η χρωστική θεωρούταν είδος πολυτελείας που μόνο οι βασιλιάδες και αυτοκράτορες είχαν δικαίωμα να χρησιμοποιούν.

Θαλάσσια σαλιγκάρια του είδους Hexaplex trunculus πωλούνται ως τρόφιμο στην Ισπανία (Wikimedia Commons)

«Παρόλα αυτά, δεν υπάρχει ένδειξη ότι το μοβ στην Εποχή του Χαλκού ήταν σύμβολο ισχύος και ότι τα βαμμένα μοβ υφάσματα ήταν προνόμιο της ελίτ ή των ηγετών, όπως στους ρωμαϊκούς και βυζαντινούς χρόνους» επισήμανε στο Pοpular Science η Λίντια Μπέργκερ, επικεφαλής της μελέτης.

Η ανασκαφή έφερε επίσης στο φως πολυάριθμα καμένα οστά από νεαρά ζώα, κυρίως γουρούνια και αρνιά. Οι ερευνητές εικάζουν πως πρόκειται για κατάλοιπα θυσιών που πραγματοποιούνταν για να προστατευτεί ο χώρος, μια πρακτική γνωστή από άλλες κοινωνίες της εποχής.

Ο λόφος της Κολώνας αποτελούσε την ακρόπολη της Αίγινας τουλάχιστον από το 3000 π.Χ.

Το όνομα της περιοχής προέρχεται από τη μία και μοναδική κολώνα που διασώζεται από τον αρχαίο ναό του Απόλλωνα.

Λόγω της θέσης στον Σαρωνικό, η Αίγινα παρέμεινε για χιλιετίες σημαντικό εμπορικό κέντρο, όπως μαρυρούν τα αρχαία αγγεία από το νησί που ανακαλύπτονται σε όλο το Αιγαίο.

«Η τοποθεσία αυτή προσφέρει πολύτιμες πληροφορίες για τα εργαλεία και τις μεθόδους παραγωγής της μυκηναϊκής πορφύρας» είπαν οι ερευνητές για τον αρχαιολογικό χώρο στην Κολώνα.

«Περαιτέρω έρευνες μπορεί να αποκαλύψουν περισσότερες πληροφορίες για την κλίμακα της παραγωγής στην Κολώνα, τις λεπτομέρειες των μεθόδων και τη χρήση αυτής της χρωστικής στο τοπικό εμπόριο».