Περιβαλλοντική «βόμβα» ο πόλεμος Ρωσίας με την Ουκρανία – Πώς εντείνει την κλιματική κρίση

Σχεδόν δύο χρόνια αργότερα και η πολεμική σύρραξη στην Ουκρανία συνεχίζεται ακόμα.

Φαίνεται ωστόσο πως οι επιρροές του πολέμου αυτού δεν περιορίζονται μόνο στην οικονομία, καθώς είδαμε τις τιμές των προϊόντων να εκτοξεύονται, αλλά εκτιμάται ότι αφήνουν και ανεξίτηλη πληγή στο περιβάλλον.

Το κλιματικό κόστος των δύο και πλέον χρόνων πολέμου στην Ουκρανία ήταν μεγαλύτερο από τις ετήσιες εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου που παράγονται μεμονωμένα από 175 χώρες, επιδεινώνοντας την παγκόσμια κλιματική έκτακτη ανάγκη εκτός από τον αυξανόμενο αριθμό των νεκρών και την εκτεταμένη καταστροφή, αποκαλύπτει έρευνα, σύμφωνα με τον Guardian.

Η εισβολή της Ρωσίας έχει δημιουργήσει τουλάχιστον 175 εκατομμύρια τόνους διοξειδίου του άνθρακα (tCO2e) εν μέσω αύξησης των εκπομπών από άμεσο πόλεμο, τις πυρκαγιές, τις πτήσεις και τις διαρροές που προκαλούνται από στρατιωτικές επιθέσεις σε υποδομές ορυκτών καυσίμων.

Είναι η πρώτη φορά που υπολογίζονται αποζημιώσεις για τις κλιματικές επιπτώσεις που σχετίζονται με τον πόλεμο.

Οι 175 εκατομμύρια τόνοι περιλαμβάνουν διοξείδιο του άνθρακα, υποξείδιο του αζώτου και εξαφθοριούχο θείο (SF6), το πιο ισχυρό από όλα τα αέρια του θερμοκηπίου.

Οι εκπομπές αυτές είναι ίσες με τις εκπομπές 90 εκατομμύρια βενζινοκίνητων αυτοκινήτων για έναν ολόκληρο χρόνο – και περισσότερες από τις συνολικές εκπομπές που παράγονται μεμονωμένα από χώρες όπως η Ολλανδία, η Βενεζουέλα και το Κουβέιτ το 2022.

Ο Guardian σημειώνει πως τα επίσημα δεδομένα είναι εξαιρετικά ελλιπή λόγω στρατιωτικού απορρήτου και υπάρχει περιορισμένη πρόσβαση στην πρώτη γραμμή για τους ερευνητές.

Οι αποζημιώσεις

Σημειώνεται μάλιστα πως οι ερευνητές δεν έχουν εξίσου καλή εικόνα για το οικονομικό κόστος των αερίων του θερμοκηπίου, το οποίο θα έχει παγκόσμιες συνέπειες.

Σύμφωνα με τη νέα έκθεση της Initiative on Greenhouse Gas Accounting of War (IGGAW) – μια ερευνητική συλλογικότητα που χρηματοδοτείται εν μέρει από τις κυβερνήσεις της Γερμανίας και της Σουηδίας, και το Ευρωπαϊκό Ίδρυμα για το Κλίμα – η Ρωσική Ομοσπονδία αντιμετωπίζει κλιματικές αποζημιώσεις 32 δισεκατομμυρίων δολαρίων.

Η γενική συνέλευση του ΟΗΕ είπε ότι η Ρωσία πρέπει να αποζημιώσει την Ουκρανία για τον πόλεμο, οδηγώντας το Συμβούλιο της Ευρώπης να δημιουργήσει ένα μητρώο ζημιών , το οποίο θα περιλαμβάνει τις κλιματικές εκπομπές.

Η εκτίμηση των αποζημιώσεων βασίζεται σε μια πρόσφατη μελέτη που υπολόγισε το κοινωνικό κόστος του άνθρακα ως 185 $ για κάθε τόνο εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου.

Ο επικεφαλής του IGGAW, Lennard de Klerk, δήλωσε: «Η Ρωσία βλάπτει την Ουκρανία αλλά και το κλίμα μας. Αυτός ο »άνθρακας σύγκρουσης» είναι μεγάλος και θα γίνει αισθητός παγκοσμίως. Η Ρωσική Ομοσπονδία θα πρέπει να υποχρεωθεί να πληρώσει για αυτό, ένα χρέος που οφείλει στην Ουκρανία και σε χώρες του παγκόσμιου Νότου που θα υποφέρουν περισσότερο από την κλιματική ζημιά».

Το κλιματικό κόστος

Η έκθεση είναι η πιο ολοκληρωμένη ανάλυση του κλιματικού κόστους οποιασδήποτε σύγκρουσης. Είναι η πρώτη φορά που υπολογίζονται αποζημιώσεις για τις κλιματικές επιπτώσεις που σχετίζονται με τον πόλεμο.

Η έκθεση διαπίστωσε ότι:

• Το ένα τρίτο των εκπομπών του πολέμου προέρχεται απευθείας από στρατιωτική δραστηριότητα, με τα καύσιμα που χρησιμοποιούνται από τα ρωσικά στρατεύματα να αντιπροσωπεύουν 35 εκατομμύρια tCO2e – τη μοναδική μεγαλύτερη πηγή αερίων του θερμοκηπίου. Άλλες πηγές περιλαμβάνουν την κατασκευή εκρηκτικών, καθώς και τα καύσιμα που χρησιμοποιούν οι σύμμαχοι για την παράδοση στρατιωτικού εξοπλισμού.
• Ένα άλλο τρίτο αποδίδεται στις τεράστιες ποσότητες χάλυβα και σκυροδέματος που θα χρειαστούν για την ανακατασκευή των κατεστραμμένων και κατεστραμμένων σχολείων, κατοικιών, γεφυρών, εργοστασίων και εργοστασίων νερού. Η κλίμακα του αντίκτυπου του άνθρακα, μακροπρόθεσμα, θα εξαρτηθεί από το εάν χρησιμοποιούνται παραδοσιακές, εντάσεως άνθρακα ή σύγχρονες, πιο βιώσιμες τεχνικές και υλικά για την ανοικοδόμηση.
• Το τελευταίο τρίτο προκλήθηκε από πυρκαγιές,την χρήση αεροπλάνων, χτυπήματα σε ενεργειακές υποδομές και, σε μικρότερο βαθμό, τον εκτοπισμό σχεδόν 7 εκατομμυρίων Ουκρανών και Ρώσων.

Περίπου 1 εκατ. εκτάρια καμένων αγρών και δασών συνδέθηκαν με στρατιωτικά αίτια, αντιπροσωπεύοντας το 13% του συνολικού κόστους άνθρακα. Οι περισσότερες πυρκαγιές εκδηλώθηκαν κοντά στην πρώτη γραμμή, αλλά οι μικρές πυρκαγιές βγήκαν εκτός ελέγχου σε όλη τη χώρα λόγω της αναδιάταξης δασοκόμων, πυροσβεστικών συνεργείων και εξοπλισμού.

Σχεδόν το 40% των 4.216 πυροσβεστικών οχημάτων της Ουκρανίας έχουν υποστεί ζημιές.

Η αναγκαστική μετακίνηση ανθρώπων – διαφυγής από τον αντίκτυπο του πολέμου ή της στράτευσης – έχει δημιουργήσει σχεδόν 3,3 εκατομμύρια tCO2e, σύμφωνα με την ανάλυση. Αυτό περιλαμβάνει τις εκπομπές που σχετίζονται με τις μεταφορές περισσότερων από 5 εκατομμυρίων Ουκρανών που αναζητούν καταφύγιο στην Ευρώπη, καθώς και εκατομμυρίων εσωτερικά εκτοπισμένων και Ρώσων που εγκαταλείπουν τη Ρωσία.

Οι περισσότερες πυρκαγιές εκδηλώθηκαν κοντά στην πρώτη γραμμή, αλλά οι μικρές πυρκαγιές βγήκαν εκτός ελέγχου σε όλη τη χώρα

Οι ενεργειακές υποδομές

Η Ρωσία σκόπιμα στόχευσε τις ενεργειακές υποδομές, ειδικά κατά τους πρώτους μήνες του πολέμου, δημιουργώντας μεγάλες διαρροές ισχυρών αερίων του θερμοκηπίου. Το μεθάνιο που διέφυγε στη θάλασσα μετά την καταστροφή των αγωγών Nord Stream 2 παρήγαγε περίπου 14m tCO2e.

Άλλοι 40 τόνοι SF6 (που ισοδυναμούν με περίπου 1 εκατομμύριο τόνους CO2), πιστεύεται ότι διέρρευσαν στην ατμόσφαιρα λόγω των ρωσικών επιδρομών στις εγκαταστάσεις του δικτύου υψηλής τάσης της Ουκρανίας.

Το SF6 χρησιμοποιείται για τη μόνωση ηλεκτρικών συσκευών διανομής και έχει σχεδόν 23.000 φορές μεγαλύτερο δυναμικό θέρμανσης από το διοξείδιο του άνθρακα.

«Η νέα νομισματική εκτίμηση των κλιματικών ζημιών αναδεικνύει τον σημαντικό ρόλο της λογιστικής καταγραφής των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου για τις συγκρούσεις», δήλωσε η Linsey Cottrell, υπεύθυνη περιβαλλοντικής πολιτικής στο Παρατηρητήριο Συγκρούσεων και Περιβάλλοντος. «Χρειαζόμαστε επειγόντως διεθνή συμφωνία για τον τρόπο μέτρησης και αντιμετώπισης των συγκρούσεων και των στρατιωτικών εκπομπών».