Η Γερμανία, ο ρωσικός «μπαμπούλας» και τα σχέδια αναδιάρθρωσης της Μπούντεσβερ

Οι τελευταίες κατευθυντήριες γραμμές της αμυντικής πολιτικής της Γερμανίας είναι σαφείς.

Τουλάχιστον τόσο, όσο και η μεταστροφή της πολιτικής του Βερολίνου μετά τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία.

Η Μπούντεσβερ -οι ένοπλες δυνάμεις- πρέπει να γίνουν «η ραχοκοκαλιά της αποτροπής και της συλλογικής άμυνας στην Ευρώπη», υπογραμμίζεται στο κείμενο.

Ζητούμενο είναι η Γερμανία να γίνει και πάλι «ετοιμοπόλεμη», σχεδόν οκτώ δεκαετίες μετά το τέλος του Β΄ Παγκόσμιου Πολέμου.

Σε αυτό το πλαίσιο ο σοσιαλδημοκράτης υπουργός Άμυνας, Μπόρις Πιστόριους, έχει βάλει εδώ και καιρό μπρος τα σχέδια αναδιάρθρωσης της Μπούντεσβερ.

Στα υπό εξέταση σχέδια ήταν και η επαναφορά της υποχρεωτικής στρατιωτικής θητείας, 13 χρόνια μετά την κατάργηση της στη Γερμανία.

Ήθελε να παρουσιάσει τις προτάσεις του από τον Απρίλιο, προβλέποντας ότι επίκειται πόλεμος με τη Ρωσία εντός πέντε έως οκτώ ετών.

Έφτασε ωστόσο Ιούνιος -μετά το εκλογικό στραπάτσο του γερμανικού κυβερνητικού συνασπισμού στις ευρωεκλογές– μέχρι ο δημοφιλής Πιστόριους να πάρει το πράσινο φως για να δημοσιοποιήσει τις αναθεωρημένες του προτάσεις.

Ο καγκελάριος Όλαφ Σολτς, γράφουν γερμανικά ΜΜΕ, ήθελε να κρατήσει εκτός της προεκλογικής περιόδου ένα θέμα, που σίγουρα θα κόστιζε σε ψήφους.

Εν μέσω ενός οργίου φημών, έσπευσε προεκλογικά να χαρακτηρίσει «διαχειρίσιμη» την έλλειψη προσωπικού στις ένοπλες δυνάμεις.

Επί της ουσίας, δεν θέλει καν να ακούσει περί επαναφοράς της υποχρεωτικής στρατιωτικής θητείας.

Δεν είναι ο μόνος που αντιδρά στους κόλπους των Σοσιαλδημοκρατών ή του κυβερνητικού συνασπισμού.

Οι δύο μικρότεροι κυβερνητικοί εταίροι, οι Πράσινοι και οι Φιλελεύθεροι, είναι επίσης κάθετα αντίθετοι με την ιδέα.

Ως εκ τούτου, το αίτημα του Πιστόριους για αύξηση του αμυντικού προϋπολογισμού κατά 6,7 δισεκατομμύρια ευρώ παρέμενε στο «συρτάρι».

Ο δε υπουργός Άμυνας -που θέλει να κάνει την χώρα του «ικανή για πόλεμο», αλλά προ διμήνου βρέθηκε σε δυσχερή θέση με τις υποκλαπείσες από τη Ρωσία πολεμοχαρείς συνομιλίες κορυφαίων Γερμανών αξιωματικών- αναγκάστηκε να βάλει «νερό στο κρασί» του.

Ο Γερμανός υπουργός Άμυνας, Όσκαρ Πιστόριους (REUTERS/Lisi Niesner)

Νεοσύλλεκτοι με… κίνητρα

Για τον Γερμανό υπουργό Άμυνας φαίνεται ότι ήταν ιδιαίτερα διαφωτιστικό ένα ταξίδι του τον περασμένο Μάρτιο στη Σουηδία.

Το νέο κράτος-μέλος του ΝΑΤΟ είχε καταργήσει και αυτό την υποχρεωτική στρατιωτική θητεία από το 2010.

Ωστόσο την επανέφερε το 2018, σχεδόν τέσσερα χρόνια μετά τη ρωσική προσάρτηση της Κριμαίας.

Πλην όμως με διαφοροποιήσεις, σε σχέση με το παρελθόν.

Με την ενηλικίωσή τους, οι νέοι της Σουηδίας -άνδρες και γυναίκες- λαμβάνουν από το κράτος ένα ερωτηματολόγιο σχετικά με την υγεία τους, τα ενδιαφέροντά τους και το ποινικό μητρώο τους.

Εξ αυτών, περίπου το 30% καλείται να υποβληθεί σε εξετάσεις. Λιγότερο από το 5-10% τελικά καλείται σε θητεία.

Όπως προκύπτει, για τον Πιστόριους αποτέλεσε μια καλή εναλλακτική.

Σε πρόσφατη ομιλία του στο Willy Brandt Haus στο Λούμπεκ, ο Γερμανός υπουργός Άμυνας- γράφει το περιοδικό Der Spiegel– είχε ήδη αναφερθεί σε ένα παρόμοιο μοντέλο.

Ως κίνητρο αναφέρθηκε η δωρεάν απόκτηση άδειας οδήγησης.

Έκτοτε στη λίστα προστέθηκαν στη δημόσια σφαίρα συζήτησης και άλλες προτάσεις, όπως π.χ. φοιτητικές υποτροφίες ή μια θέση μαθητείας σε επαγγελματικό τομέα επιλογής.

Αναλυτές παρ’ όλα αυτά επισημαίνουν ότι δύσκολα θα καλυφθούν τα κενά στο σχεδιασμό.

Το 2011, όταν καταργήθηκε η υποχρεωτική στρατιωτική θητεία στη Γερμανία, η Μπούντεσβερ είχε περίπου 188.000 στρατιώτες.

Σήμερα ο αριθμός τους είναι περίπου 182.000, σημειώνοντας πτώση περίπου 1.000 ατόμων συγκριτικά με πέρυσι, παρά τις νέες προσπάθειες για την προσέλκυση εθελοντών.

Λίγο αφότου έγινε καγκελάριος, εν τω μεταξύ, ο Όλαφ Σολτς δεσμεύτηκε να αυξήσει τον αριθμό των στρατευμάτων σε 203.000 έως το 2031.

Μέχρι τότε, βέβαια, θα έχουν μεσολαβήσει οι επόμενες ομοσπονδιακές εκλογές.

Παρά το ηχηρό «χαστούκι» των ευρωεκλογών για τον κυβερνητικό συνασπισμό «φανάρι», που πλέον τρεμοσβήνει, ο Γερμανός καγκελάριος απέκλεισε το ενδεχόμενο πρόωρων εκλογών.

Κοντολογίς, το θέμα της υποχρεωτικής στρατιωτικής θητείας -που θα απαιτούσε αλλαγή του νόμου- μάλλον θα περάσει στην επόμενη κυβέρνηση, ως «καυτή πατάτα».

Ο Γερμανός καγκελάριος, Όλαφ Σολτς, ανταλλάσσει χειραψία με μέλος της Διοίκησης Ειδικών Δυνάμεων (KSK) της Μπούντεσβερ (REUTERS/Wolfgang Rattay)

Ασκήσεις επί χάρτου

Την απόφαση για την κατάργηση της υποχρεωτικής στρατιωτικής θητείας στη Γερμανία είχε λάβει η δεύτερη κυβέρνηση Μέρκελ.

Τότε τη συγκροτούσαν οι Χριστιανοδημοκράτες (CDU), μαζί με το «αδελφό» βαυαρικό κόμμα των Χριστιανοκοινωνιστών (CSU) και τους Φιλελεύθερους.

Σήμερα η λεγόμενη «Χριστιανική Ένωση», που συναποτελούν το CDU και το CSU, βρίσκονται στην αξιωματική αντιπολίτευση, πλην όμως σταθερά στην κορυφή των δημοσκοπήσεων, με άνετο προβάδισμα.

Μετά μάλιστα τη νίκη του κεντροδεξιού μπλοκ στις ευρωεκλογές, θέτουν ζήτημα νομιμοποίησης της υφιστάμενης κυβέρνησης συνασπισμού.

Στο πρόσφατο συνέδριό τους, εν τω μεταξύ, οι Χριστιανοδημοκράτες ψήφισαν με μεγάλη πλειοψηφία υπέρ της άρσης της αναστολής της υποχρεωτικής στρατιωτικής θητείας.

Εφόσον είναι αυτοί που τελικά θα κληθούν να σχηματίσουν την επόμενη ομοσπονδιακή κυβέρνηση, θα έχουν προφανώς και το συγκεκριμένο θέμα στην ατζέντα.

Στο μεσοδιάστημα, ο Μπόρις Πιστόριους συνεχίζει να προωθεί βασικές μεταρρυθμίσεις.

Οι επιχειρήσεις των ενόπλων δυνάμεων στο εξωτερικό και στο εσωτερικό θα συγχωνευθούν υπό μία «επιχειρησιακή διοίκηση της Μπούντεσβερ».

Στα σκαριά είναι επίσης ένας νέος κλάδος κυβερνοπολέμου.

«Υπερασπιζόμαστε τη χώρα μας και τους συμμάχους μας», είναι το μότο του.

Μόλις τα σχέδιά του αποδώσουν καρπούς, λέει, «κανείς δεν θα πρέπει να σκεφτεί το ενδεχόμενο να μας επιτεθεί».

Όμως έπειτα από πολλές δεκαετίες υποχρηματοδότησης, ο εκσυγχρονισμός των αμυντικών δυνατοτήτων της Γερμανίας δεν είναι περίπατος και για να γίνει ετοιμοπόλεμη η Μπούντεσβερ θα χρειαστεί χρόνια.

Το αναγνωρίζουν στο ψήφισμά τους ακόμη και οι Χριστιανοδημοκράτες.

Παρά εξάλλου το ειδικό ταμείο, ύψους 100 δισεκατομμυρίων ευρώ, που ανακοίνωσε προ διετίας ο Όλαφ Σολτς για επενδύσεις στην άμυνα και αύξηση των σχετικών δαπανών στο 2% του γερμανικού ΑΕΠ, παραμένει ασαφές από πού θα μπορούσαν να εξοικονομηθούν τώρα κεφάλαια από τον «σφιχτό» προϋπολογισμό.