Yπάρχει ένα τραγούδι της ροκ μπάντας Garbage που ταιριάζει κουτί στον ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ. μία εβδομάδα μετά τις εκλογές. Έχει τίτλο You Look So Fine (σε ελεύθερη μετάφραση «Δείχνεις να είσαι τόσο καλά») και καταλήγει στο τέλος με τον στίχο «let’s pretend happy end», το οποίο επίσης μεταφράζεται ως «ας προσποιηθούμε ένα ευτυχισμένο τέλος».

Οι εκλογές τελείωσαν και στο κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης επικρατεί αυτός ακριβώς ο διπολισμός στην αποτίμηση του αποτελέσματος. Στη μια πλευρά στέκεται ο Στέφανος Κασσελάκης και οι συν αυτώ που ναι μεν δεν πετάνε τη σκούφια τους από το αποτέλεσμα, ταυτόχρονα όμως περιγράφουν μια μελλοντική κατάσταση εντελώς ειδυλλιακή για το κόμμα, εκφράζοντας μια βεβαιότητα νίκης για τις επόμενες εθνικές εκλογές, η οποία ωστόσο στην παρούσα φάση δεν δείχνει να έχει κάποιο ισχυρό υπόβαθρο.

Στην άλλη πλευρά βρίσκονται τα στελέχη που είτε βγαίνουν ανοιχτά και μιλούν ρεαλιστικά για το αποτέλεσμα, αποφεύγοντας διάφορες κορώνες και πανηγύρια, αλλά κι εκείνοι που είτε σιωπούν (κάτι που μπορεί να ερμηνευτεί με διάφορους τρόπους) είτε κάνουν ανοιχτά λόγο για την ανάγκη συγκλίσεων, καταρρίπτοντας έτσι το αφήγημα για το «πόσο καλά δείχνει» ο ΣΥΡΙΖΑ αυτή την περίοδο.

Το ίδιο αφήγημα καταρρίφθηκε και κατά τη διάρκεια της πρώτης μέρας της Διεθνούς Διάσκεψης για την Ειρήνη και τη Βιώσιμη Ανάπτυξη που διοργάνωσαν από κοινού το Ινστιτούτο του Αλέξη Τσίπρα και το Ίδρυμα του Ζόραν Ζάεφ. Αλλά ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή.

Οι αριθμοί

Επειδή οι αριθμοί είναι πάντα αμείλικτοι, το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης έχασε περισσότερες από 300.000 ψήφους σε σχέση με τις τελευταίες εθνικές εκλογές και περισσότερες από 700.000 σε σύγκριση με τις ευρωεκλογές του 2019. Το επιχείρημα της Κουμουνδούρου, «όλοι έχασαν» εν προκειμένω δεν είναι ό,τι καλύτερο, από τη στιγμή που υποτίθεται ότι ο ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ. θα ήταν το κόμμα που θα συγκέντρωνε σημαντικό μέρος της διαμαρτυρίας των πολιτών εις βάρος της κυβέρνησης. Αυτός εξάλλου ήταν ο στόχος.

Κατά συνέπεια η σπουδή του Στέφανου Κασσελάκη να πει ότι «μειώσαμε τη διαφορά από τις 23 στις 13 μονάδες», δεν έχει κανένα πολιτικό έρεισμα. Ο ΣΥΡΙΖΑ έχασε όπως ακριβώς έχασε και η ΝΔ, με τη διαφορά ότι δεν κατάφερε να κεφαλαιοποιήσει την πτώση του κυβερνώντος κόμματος.

Πέραν των αριθμών, το αποτέλεσμα έχει και σημειολογικό χαρακτήρα, καθώς ήταν η πρώτη εκλογική μάχη όπου την ευθύνη των επιλογών την είχε αποκλειστικά η νέα ηγεσία. Όταν λοιπόν επί ένα χρόνο σχεδόν ο κόσμος κατακλύζεται από μηνύματα και δηλώσεις του τύπου ότι ο ΣΥΡΙΖΑ υπό τον Στέφανο Κασσελάκη είναι ο μοναδικός που μπορεί να κερδίσει τον Κυριάκο Μητσοτάκη και καταλήγουμε στο 14,92%, τότε το όλο αφήγημα αρχίζει να μπάζει νερά.

Αποτίμηση

Αποτίμηση του αποτελέσματος δεν έχει γίνει ακόμα στον ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ. Εκτός κι αν αυτός ήταν ο χαρακτήρας της ομιλίας Κασσελάκη στα μέλη της κοινοβουλευτικής ομάδας την προηγούμενη Πέμπτη.

Μια διαδικασία η οποία ενόχλησε αρκετούς βουλευτές του κόμματος, οι οποίοι έσπευσαν να διαρρεύσουν στα μέσα ενημέρωσης λίγο αργότερα την ενόχλησή τους για το προφανές: ότι δεν έγινε διάλογος για το αποτέλεσμα, ότι δεν πήραν το λόγο οι βουλευτές, άκουσαν απλώς τον πρόεδρο, ο οποίος στη συνέχεια αποχώρησε. Υποτίθεται ότι αυτή η διαδικασία θα γίνει αυτή την εβδομάδα και οι βουλευτές θα πάρουν τον λόγο. Μένει ν’ αποδειχθεί στην πράξη.

Κριτική

Η εικόνα πάντως ουκ ολίγων βουλευτών που δεν συμμετείχαν με ενθουσιασμό στη συνεδρίαση της ΚΟ και είτε δεν χειροκροτούσαν καθόλου τον πρόεδρο, είτε το έκαναν εντελώς χλιαρά, έκανε εντύπωση. Το γεγονός επίσης ότι αμέσως μετά τη συνεδρίαση υπήρξε διαρροή προς τα μέσα ενημέρωσης «δυσαρεστημένων» βουλευτών αναφορικά με το γεγονός ότι δεν υπήρξε διάλογος αλλά μονόλογος του προέδρου, ήταν άλλο ένα στοιχείο ότι τα πράγματα δεν είναι και τόσο ρόδινα.

Η πρώτη σκληρή κριτική για το αποτέλεσμα έγινε το Σάββατο. Ο υπ. ευρωβουλευτής Γιώργος Τσίπρας, με άρθρο του στην Εφημερίδα των Συντακτών έκανε μεταξύ άλλων λόγο για το «μεγαλύτερο πρόβλημα του «νέου ΣΥΡΙΖΑ»», γράφοντας: «Το μεγαλύτερο πρόβλημα με τον «νέο ΣΥΡΙΖΑ» είναι ότι παίρνει διαζύγιο από όλο και μεγαλύτερο πλήθος προοδευτικού κόσμου. Ενώ παλαιότερα πλατύτερος κόσμος έβλεπε θετικά τον ΣΥΡΙΖΑ, που μπορούσε να τον αγκαλιάσει και δεν το έκανε, τώρα είναι η ίδια η φυσιογνωμία του «νέου ΣΥΡΙΖΑ» που απομακρύνει ακόμη και Συριζαίους ενώ τα κέρδη παραέξω είναι πολύ μικρά. Περιορίζεται έτσι η δυνατότητα του ΣΥΡΙΖΑ για ανασύνθεση της προοδευτικής παράταξης, πολύ περισσότερο να την εκφράσει».

Σε άλλο σημείο τόνιζε: «Αν διατηρηθεί η «νέα πορεία» ίσως διασφαλίζει την κυριαρχία Στ. Κασσελάκη στο κόμμα, αν αυτός είναι ο στόχος, εφόσον μέρος του κόμματος έχει παραιτηθεί από κάθε απαίτηση πολιτικής λειτουργίας που να αντιστοιχεί στο καταστατικό του, ή σε κόμμα με στοιχειωδώς δημοκρατική λειτουργία. Αλλά, ό,τι αποφεύχθηκε στην προοπτική να γίνει ο ΣΥΡΙΖΑ ένα μικρό κόμμα μιας αυτοαναφορικής Αριστεράς, εξελίσσεται ίσως τώρα με χειρότερους όρους: και μικρό και αυτοαναφορικό στον αρχηγό και λιγότερο πειστικό για το ευρύ δημοκρατικό ακροατήριο και την προοπτική να αλλάξουν τα πράγματα στη χώρα».

Αξίζει να σημειωθεί ότι ο κ. Γιώργος Τσίπρας ήταν ένας από τους βασικούς υποστηρικτές της υποψηφιότητας του Στέφανου Κασσελάκη και για ένα χρονικό διάστημα ήταν διευθυντής της ΚΟ του κόμματος, πριν αποχωρήσει λόγω της υποψηφιότητάς του για την Ευρωβουλή.

Η κριτική του Γιώργου Τσίπρα ήρθε να βρει αντίστοιχες δηλώσεις ή κινήσεις κι άλλων στελεχών, όπως του Χρήστου Σπίρτζη, του Διονύση Τεμπονέρα, των Θανάση Θεοχαρόπουλου και Γιάννη Ραγκούση. Για παράδειγμα οι δύο τελευταίοι έκαναν γνωστό πως θα ζητήσουν από τα όργανα να εγκρίνουν τη διεξαγωγή «εσωτερικού δημοψηφίσματος» ώστε να αποφασίσει η βάση του κόμματος αν πρέπει να ξεκινήσουν διαδικασίες σύγκλισης με το ΠΑΣΟΚ. Η πλευρά Τεμπονέρα έχει ζητήσει επίσης την αναζήτηση τρόπων συνεργασίας με άλλα κόμματα, βάζοντας στην εξίσωση και τη Νέα Αριστερά, την ώρα βέβαια που η ηγεσία του ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ. την αποκαλεί «μόρφωμα» και ζητά τις έδρες πίσω.

Το ερώτημα είναι αν στην παρούσα φάση και μ’ αυτές τις διεργασίες να βρίσκονται σε εξέλιξη, απειλείται ή όχι ο Στέφανος Κασσελάκης. Η απάντηση, προς το παρόν τουλάχιστον, είναι όχι. Ως προς αυτό έχει βοηθήσει και το γεγονός ότι τα φώτα της πολιτικής επικαιρότητας έχουν στραφεί στα εσωκομματικά του ΠΑΣΟΚ. Αυτό όμως δεν σημαίνει ότι δεν θα έχει εσωκομματικές τριβές το επόμενο διάστημα, ειδικά αν συνεχίσει στο μοτίβο που ακολουθεί ως τώρα.

Τα όργανα και οι παύσεις

Η εικόνα που βγάζει προς τα έξω ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ. είναι πως έχει μια…. αλλεργία απέναντι στα όργανα του κόμματος. Το όνειρό του εξάλλου, όπως επανειλημμένα το έχει εκφράσει, είναι η διατήρηση και η ενίσχυση της «αδιαμεσολάβητης» σχέσης με τον κόσμο (του). Κάπως έτσι αγνοούνται, εδώ και πολύ καιρό τόσο η Πολιτική Γραμματεία, όσο και η Κεντρική Επιτροπή.

Ακόμα και το άτυπο όργανο που ονομάζεται εκτελεστικό γραφείο έχει κάτι μήνες να συνεδριάσει. Άνθρωποι που γνωρίζουν πρόσωπα και πράγματα στην Κουμουνδούρου λένε ότι όλο αυτό γίνεται επειδή ο κ. Κασσελάκης έχει ένα θέμα με την κριτική προς το πρόσωπό του.Και τα θέματα κριτικής όσον αφορά την άσκηση πολιτικής του ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ., δεν είναι και λίγα το τελευταίο διάστημα. Για παράδειγμα ουκ ολίγα στελέχη ενοχλήθηκαν με το άνοιγμα στην Πλεύση Ελευθερίας, ενθυμούμενα τι έχει σούρει στην κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ. η παλιά συνεργάτιδα του Αλέξη Τσίπρα.

Στο ίδιο πλαίσιο αρκετοί θεωρούν πως η πολιτική του «πόθεν έσχες» και της «σύγκρισης περιουσιών» Μητσοτάκη-Κασσελάκη την τελευταία προεκλογική εβδομάδα (με ευθύνη του προέδρου του ΣΥΡΙΖΑ) ήταν επίσης αυτοκαταστροφική για το κόμμα. Όλα αυτά (κι άλλα) θα έπρεπε να συζητηθούν στα όργανα. Φευ. Ίσως έτσι να εξηγείται ότι το εκτελεστικό γραφείο σταμάτησε να συνεδριάζει όταν την τελευταία φορά τού έγινε κριτική από τους συντρόφους του για τα όσα είπε στο ταξίδι του στις ΗΠΑ (κολυμπήθρες, «θαύματα» και όχι μόνο).

Τελευταίο «κρούσμα» που αποδεικνύει του λόγου το αληθές ήταν η παύση της συνεργασίας με τον Θανάση Θεοχαρόπουλο. Κατά τη διάρκεια της Διάσκεψης για την Ειρήνη το στέλεχος του ΣΥΡΙΖΑ ενημερώθηκε από τη βουλευτίνα του κόμματος Γιώτα Πούλου (στο γραφείο της οποίας διατηρούσε τη θέση του επιστημονικού συνεργάτη) ότι με εντολή του προέδρου παύεται από τη θέση. Υπενθυμίζεται ότι αντίστοιχα και με εντολή προέδρου είχε παυθεί από επιστημονικός συνεργάτης και ο Διονύσης Τεμπονέρας τον περασμένο Φεβρουάριο, λίγες μέρες μετά την κοινή παρουσία του με την Έφη Αχτσιόγλου και τον Μανόλη Χριστοδουλάκη, στη συζήτηση για το μέλλον των προοδευτικών δυνάμεων.

Οι καρατομήσεις αυτές έχουν το ίδιο χαρακτηριστικό: Tα στελέχη που πληρώσαν τη νύφη έχουν ασκήσει κριτική για την πορεία του κόμματος ή έχουν καταθέσει προτάσεις που προφανώς δεν συμφωνούν με όσα έχει στο μυαλό του ο πρόεδρος του κόμματος. Μοιραία ήρθε η αντίδραση του Γιάννη Ραγκούση προς το πρόσωπο του τομεάρχη Άμυνας, Ευάγγελου Αποστολάκη, στην εκδήλωση του Ινστιτούτου Τσίπρα και μάλιστα μπροστά σε δημοσιογράφους: «Αυτό είναι ντροπή και κατάντια. Και να του το πεις ότι είπα εγώ», έλεγε ο κ. Ραγκούσης απέναντι στον εμβρόντητο ναύαρχο.

Το μήνυμα αφορούσε την καρατόμηση Θεοχαρόπουλου και απευθυνόταν στον κ. Κασσελάκη. Η αλήθεια είναι πάντως ότι ουδέποτε ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ έκρυψε ότι τον «ενοχλούν» τα κομματικά όργανα. Ήδη έχει προαναγγείλει καταστατικές αλλαγές στο επικείμενο συνέδριο του Οκτωβρίου, όπου όπως έχει πει «για μένα τα πιο χρήσιμα όργανα του κόμματος είναι τα τμήματα τα οποία παράγουν πολιτική: Τμήμα Αμυντικής Πολιτικής, Τμήμα Οικονομικών, Τμήμα Αγροτικής Πολιτικής. Τα οποία, μαζί με τα think tanks τα οποία λειτουργούν αυτή τη στιγμή, όντως κάνουν μια εξαιρετική τεκμηρίωση. Τα όργανα λοιπόν πρέπει να εκσυγχρονιστούν ξεκάθαρα».

Εδώ υπάρχει μια λεπτομέρεια που κάνει τη διαφορά στην οποία ταιριάζει η κλισέ φράση, «ο διάβολος κρύβεται στις λεπτομέρειες». Όργανα όπως η Κεντρική Επιτροπή που αποτελείται από εκλεγμένα και όχι διορισμένα μέλη έχουν μεγάλη δύναμη στο κόμμα. Μπορούν να ρίξουν και να αναδείξουν ηγεσίες. Τουλάχιστον αυτό ίσχυε ως σήμερα. Το ίδιο σημαντική είναι και η Πολιτική Γραμματεία, στην οποία συνήθως μετέχουν οι τομεάρχες των τμημάτων που επικαλείται ο κ. Κασσελάκης.

Επίσης τα μέλη των think tanks που επικαλείται, είναι διορισμένα από τον ίδιο και όχι εκλεγμένα από τον λαό. Αναγκαστικά φτάνει κανείς στο συμπέρασμα ότι ο κ. Κασσελάκης έχει ένα θέμα με τις συλλογικές διαδικασίες εντός κόμματος, όσο κι αν θέλει να παρουσιάζεται προοδευτικός, φέρνοντας ως παράδειγμα ότι ο ΣΥΡΙΖΑ είναι το πρώτο κόμμα που έκανε προκριματικές εκλογές για τη λίστα των υποψηφίων στις ευρωεκλογές, διαδικασία που αναμένεται να επαναλάβει και στις επόμενες εθνικές εκλογές.

Βέβαια, οφείλουμε να επισημάνουμε ότι το μοντέλο της «αδιαμεσολάβητης» σχέσης δεν ταιριάζει στα συλλογικά, αριστερά κόμματα, θυμίζει περισσότερο σχηματισμούς τύπου Μελόνι στην Ιταλία ή Τραμπ στις ΗΠΑ. Με απλά λόγια ο Στέφανος Κασσελάκης μπορεί να φαίνεται ότι δίνει το δικαίωμα στα μέλη και στους φίλους του κόμματος, ν’ αποφασίζουν, ωστόσο ο απόλυτος κυρίαρχος στο κόμμα επί της ουσίας είναι αυτός. Σε αυτές τις περιπτώσεις βέβαια, εκείνος που έχει και το καρπούζι και το μαχαίρι, στο τέλος καλείται να πληρώσει και τον λογαριασμό.

Headlines