Ουκρανία: Τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν τα F-16 – «Λένε ότι είναι το μάννα εξ ουρανού αλλά…»

Η Ουκρανία αναμένει τα πρώτα μαχητικά F-16, καθώς μέσα στις επόμενες εβδομάδες αναμένεται η πρώτη δωδεκάδα εξ αυτών, τη στιγμή που οι πιλότοι ολοκληρώνουν την εκπαίδευσή τους, πιστεύοντας ότι ίσως θα μπορέσει να διαφοροποιήσει την έκβαση του πολέμου με τη Ρωσία, ωστόσο υπάρχουν κάποιοι που στέκονται στις αντικειμενικές δυσκολίες του εγχειρήματος.

«Είμαστε αναγκασμένοι να τα καταφέρουμε με τα όπλα που θα μας δώσουν»

«Λένε ότι τα F-16 είναι μάννα εξ ουρανού, αλλά η πραγματικότητα βρίσκεται μακριά από αυτό», δήλωσε στο Al Jazeera ο αντιστράτηγος, Ιχόρ Ρομανένκο, πρώην υπαρχηγός του γενικού επιτελείου ενόπλων δυνάμεων της Ουκρανίας.

Οι δυσκολίες

Όπως υπογραμμίζουν αρκετοί παρατηρητές τα συγκεκριμένα μαχητικά είναι απίθανο να αποτελέσουν παράγοντα που θα αλλάξει την κατάσταση στον πόλεμο, καθώς ακόμα και πριν φτάσουν στην Ουκρανία, αντιμετωπίζουν κάποιες αντικειμενικές δυσκολίες.

Το ένα πρόβλημα είναι πως το σύστημα εισαγωγής αέρα βρίσκεται πολύ χαμηλά και μπορεί να εισέλθουν εντός του βότσαλα από λακκούβες στους ουκρανικούς αεροδιάδρομους – που μπορεί επίσης να είναι επικίνδυνες για τους μικρούς τροχούς του αεροπλάνου. Ένα πολύ μεγαλύτερο πρόβλημα είναι το εύρος των πυραύλων που θα τους προμηθεύσει η Δύση.

Ένα F-16 μπορεί να μεταφέρει διάφορους πυραύλους ή βόμβες, αλλά τα αεροπλάνα που παίρνει η Ουκρανία θα έχουν τη δυνατότητα να φέρουν πολύ μικρά πρόσθετα.

«Είμαστε αναγκασμένοι να τα καταφέρουμε με τα όπλα που θα μας δώσουν», δήλωσε ακόμα ο Ρομανένκο.

Οι πύραυλοι θα έχουν πιθανότατα βεληνεκές 120 χιλιομέτρων, τη στιγμή που οι ρωσικοί πύραυλοι μπορούν να φτάσουν έως και τα 300 χιλιόμετρα. «Προσπαθείς να τα χρησιμοποιήσεις με όποιον τρόπο μπορείς», δήλωσε ο Ρομανένκο. «Και εμείς θα πρέπει πράγματι να το κάνουμε να δουλέψει», προσέθεσε.

Πρόβλημα και η εκπαίδευση

Ένα ακόμα ζήτημα είναι η εκπαίδευση των Ουκρανών πιλότων, η οποία διήρκεσε μόλις έξι μήνες, ένα σύντομο χρονικό διάστημα για να κατακτήσουν τα βασικά στοιχεία της πτήσης, να αποφεύγουν τα εχθρικά πυρά και την εμπλοκή με εχθρικά αεροπλάνα.

Επίσης, χρειάζονταν εκπαίδευση στα αγγλικά – και έπρεπε να επαναπροσαρμόσουν τις συνήθειές τους να πετούν μαχητικά αεροσκάφη σοβιετικής παραγωγής, τα οποία είχαν σχεδιαστεί για να αντιμετωπίσουν τα F-16 και τα F-15 – αλλά δεν είχαν ως πρότυπο αυτά. Δεκάδες ακόμη Ουκρανοί πιλότοι θα υποβληθούν σε παρόμοια εκπαίδευση.

«Η εκπαίδευση θα είναι εξαιρετικά βασική, κάτι που επίσης δεν είναι ένα πλεονέκτημα», δήλωσε στο Al Jazeera ο Μιχάιλο Ζιρόκοφ, στρατιωτικός εμπειρογνώμονας με έδρα τη βόρεια ουκρανική πόλη Τσέρνιχιβ.

Οι Ρώσοι τα έχουν επικηρύξει

Πάντως, παρόλο που ακόμα δεν έχουν εμφανιστεί στον ουρανό πάνω από την Ουκρανία, οι Ρώσοι τα έχουν ήδη επικηρύξει.

Η Fores, μια ρωσική εταιρεία που παράγει εξοπλισμό για γεωτρήσεις, ανακοίνωσε πως θα πληρώσει 15 εκατομμύρια ρούβλια, δηλαδή περίπου 170.000 δολάρια, στον πρώτο Ρώσο πιλότο που θα καταρρίψει ένα F-16.

Η Ρωσία θα ρίξει επίσης υπερηχητικούς βαλλιστικούς πυραύλους για να καταστρέψει τα F-16 στο ουκρανικό έδαφος, κάτι που έχει σαν αποτέλεσμα το Κίεβο να σχεδιάζει ήδη να σταθμεύσει τα μαχητικά σε κάποια άλλα κράτη της ανατολικής Ευρώπης, όπως η Πολωνία.

«Όπως είναι λογικό, θα κυνηγηθούν»,  «Αλλά θα τους τα κρύψουμε, θα τα εξοπλίσουμε και θα τα χρησιμοποιήσουμε», προσέθεσε.

Όπως είπε, τα F-16 θα χρησιμοποιηθούν «αποκλειστικά» για να φέρουν όπλα υψηλής ακρίβειας και έχουν ως στόχο να αναχαιτίζουν ρωσικούς πυραύλους κρουζ και χίρανς, τροποποιημένα μη επανδρωμένα αεροσκάφη καμικάζι Σαχίντ που αναπτύχθηκαν στο Ιράν, είπε ακόμα.

Και καθώς οι ρωσικοί πύραυλοι μπορούν δυνητικά να φτάσουν σε οποιοδήποτε ουκρανικό αεροδρόμιο που έχει τροποποιηθεί για τα F-16, το Κίεβο μπορεί να τα χρησιμοποιήσει μόνο ως αεροδρόμια για ανεφοδιασμό, εξήγησε ο Ζιρόκοφ.

Οι ανώτατοι αξιωματικοί της Ουκρανίας ελπίζουν να αποκτήσουν πυραύλους αέρος-αέρος AIM-120 που θα μπορούσαν να βάλουν τέλος στο μεγαλύτερο πλεονέκτημα της Ρωσίας στο πεδίο της μάχης.

Ένα πολύ πολύτιμο δώρο

Τον περασμένο χρόνο, τα ρωσικά αεροπλάνα δεν χρειάστηκε να πετάξουν πάνω από τις πραγματικές ουκρανικές θέσεις, καθώς οι βαριές βόμβες KAB μπορούν να διεισδύσουν για δεκάδες χιλιόμετρα και να καταστρέψουν με ακρίβεια τα πιο οχυρωμένα κτίρια.

Οι KAB έχουν γίνει ένα «θαυματουργό όπλο που φέρνει αποτελέσματα και πρακτικά δεν έχει αντίμετρα», έγραψε τον Μάρτιο το Deep State, ένα κανάλι του Telegram με διασυνδέσεις με τον ουκρανικό στρατό. Οι KAB εξασφάλισαν την ευρέως κατάληψη της Αβντιίβκα και πολλών ακόμη πόλεων της ανατολικής Ουκρανίας.

Μόνο ένα ή δύο F-16 θα σταθμεύσουν στο ουκρανικό έδαφος για να εμποδίσουν τα ρωσικά αεροσκάφη που μεταφέρουν τα KAB, δήλωσε ένας Γερμανός στρατιωτικός αναλυτής.

«Τα F-16 είναι ένα πολύ πολύτιμο δώρο, και πολύ λίγα παρέχονται στην Ουκρανία για να τα ρισκάρουμε», δήλωσε ο Νικολάι Μιτρόκιν του γερμανικού Πανεπιστημίου της Βρέμης στο Al Jazeera. Δεν είναι πιθανό να εμπλακούν άμεσα σε μάχες με ρωσικά μαχητικά και οι μονομαχίες τους θα περιοριστούν σε «όχι πολύ αποτελεσματικά» πυραυλικά πλήγματα, είπε.

Τα F-16 θα πλήττουν επίσης επιφανειακούς στόχους – αλλά μόνο από αποστάσεις που αποκλείουν τη χρήση των ρωσικών συστημάτων αεράμυνας S-300 και S-400, είπε ακόμα.

«Μαχητικά με διπλάσια ηλικία από τους πιλότους τους»

Η ουκρανική πολεμική αεροπορία έχει παραμεληθεί και υποχρηματοδοτηθεί εδώ και δεκαετίες.

Μετά την κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης το 1991, το Κίεβο παραχώρησε τον στόλο των βομβαρδιστικών της σοβιετικής εποχής στη Μόσχα.

Τα μισά από τα 16 βομβαρδιστικά Tu-160 της Ρωσίας που μπορούν να μεταφέρουν 45 τόνους βομβών ή δώδεκα πυραύλους ανήκαν στο Κίεβο – και «μεταφέρθηκαν» μαζί με εκατοντάδες πυραύλους στα τέλη της δεκαετίας του 1990 ως πληρωμή για το φυσικό αέριο της Μόσχας.

Το «νεότερο» ουκρανικό μαχητικό αεροσκάφος είναι ένα Su-27 που κατασκευάστηκε το 1991 – και άλλα αεροσκάφη είναι συχνά «διπλάσια σε ηλικία από τους πιλότους τους», δήλωσε ο εκπρόσωπος της ουκρανικής πολεμικής αεροπορίας Γιούρι Ιχνάτ σε τηλεοπτικές δηλώσεις το 2023.

Το Κίεβο διαθέτει περίπου 50 MiGs-29 και δύο δεκάδες μαχητικά αεροσκάφη Sukhoi 27, των οποίων τα διαβόητα ελαττωματικά ραντάρ έχουν μικρή εμβέλεια ανίχνευσης και μπορούν εύκολα να μπλοκαριστούν από τους Ρώσους.

Η Μόσχα χρησιμοποιεί νεότερα και καλύτερα εξοπλισμένα MiG και Sukhois, και η Ουκρανία κατέστρεψε τουλάχιστον δώδεκα σε αεροδρόμια σε κατεχόμενες περιοχές ή στην ηπειρωτική Ρωσία.

Το Κίεβο έχει χάσει τουλάχιστον 22 από τα MiG του, αλλά η Γερμανία, η Πολωνία και η Σλοβακία δώρισαν 27 παρόμοια αεροσκάφη που έγιναν κυρίως πηγή ανταλλακτικών.

Και ενώ δυτικά έθνη όπως η Γαλλία και η Σουηδία προσέφεραν τα προηγμένα μαχητικά αεροσκάφη τους, η Ουάσινγκτον πίεσε το Κίεβο να δεχτεί τα F-16 για να εξασφαλίσει τη χρήση τους στην Ουκρανία για τις επόμενες δεκαετίες, λένε οι ειδικοί.

«Πρόκειται για την άμυνα του αμερικανικού στρατιωτικοβιομηχανικού συμπλέγματος και για ζήτημα γεωπολιτικής επιρροής», δήλωσε στο Al Jazeera ο αναλυτής με έδρα το Κίεβο, Αλεξέι Κους.