Στη Γαλλία του Μακρόν, οι απογοητευμένοι νέοι δεν ενοχλούνται πια από την Ακροδεξιά

«Λοιπόν, είναι ωραίος άντρας», λέει 17χρονη Κασσάνδρα από τη νοτιοδυτική Γαλλία για τον Ζορντάν Μπαρντελά.  Τον πρόεδρο του ακροδεξιού κόμματος Εθνική Συσπείρωση (RN), «εκλεκτό» της Μαρίν Λεπέν και επίδοξο επόμενο πρωθυπουργό της δεύτερης μεγαλύτερης οικονομίας της ευρωζώνης.

«Έχει λίγο από τη φήμη ενός μοντέλου, ενός σταρ ριάλιτι ή μιας διασημότητας, ενώ στην πραγματικότητα είναι απλώς ένας πολιτικός», λέει η μαθήτρια λυκείου.

Όμως «δεν είναι πραγματικά η ομορφιά που με ενδιαφέρει, αλλά μάλλον το χάρισμά του. Είναι ευγενικός και αστείος», παρατηρεί, ενώ παρακολουθεί βιντεάκια στο TikTok στο εφηβικό δωμάτιό της, στο Σεντ-Ετιέν.

Πάνω από το κρεβάτι της είχε κρεμάσει μια γαλλική σημαία.

Η Κασσάνδρα και άλλοι τρεις νέοι συντοπίτες της είναι οι πρωταγωνιστές ενός μίνι ντοκιμαντέρ του ευρωπαϊκού δικτύου Arte.

Τίτλος του: «Η ακροδεξιά νεολαία της Γαλλίας».

Ηλικίας 17 έως 28 ετών, αυτό που έχουν κοινό είναι μια ζωή μακριά από τις αστικές μητροπόλεις, μερικές φορές με ελάχιστα χρήματα στη διάθεσή τους.

Είναι επίσης και οι τέσσερις μέλη και ψηφοφόροι της λεπενικής ακροδεξιάς.

«Η ζωή στην ύπαιθρο είναι πολύ διαφορετική από τις ζωές των ηγετών μας στο Παρίσι», λέει ο 21χρονος Τομ. «Παραείναι αποκομμένοι από την πραγματική ζωή».

Αν και δηλώνει ότι δεν γνωρίζει το παρελθόν του κόμματος που σήμερα ψηφίζει, λέει ότι δεν αισθάνεται ακροδεξιός.

Όπως και οι υπόλοιποι, θαυμάζει το δίδυμο Λεπέν-Μπαρντελά.

Πηγαίνουν σε προεκλογικές συγκεντρώσεις της Εθνικής Συσπείρωσης.

Κάνουν αφισοκολλήσεις μέσα στη νύχτα.

Μοιράζουν φυλλάδια με προτάσεις του κόμματος στους δρόμους και σε υπαίθριες αγορές.

Αισθάνονται, λένε, ωραία που συμμετέχουν σε κάτι, που οι ίδιοι εκλαμβάνουν ως οιονεί επανάσταση.

Τους ενθουσιάζει το γεγονός ότι επικεφαλής του ακροδεξιού ευρωψηφοδελτίου -και τώρα υποψήφιος πρωθυπουργός- είναι ένας νέος της γενιάς τους, ο 28χρονος Ζορντάν Μπαρντελά.

Κυνηγώντας τη ψήφο των νέων

Στις ευρωεκλογές της 9ης Ιουνίου το ένα τέταρτο των νέων Γάλλων, ηλικίας 18-24 ετών, ψήφισαν Εθνική Συσπείρωση και «δαγκωτό» Μπαρντελά.

Μένει να φανεί εάν το ποσοστό αυτό θα αυξηθεί στις πρόωρες  βουλευτικές εκλογές που ανακοινώθηκαν για τις 30 Ιουνίου και 7 Ιουλίου.

Δεν αποκλείεται να σηματοδοτήσουν την πρώτη φορά που η Γαλλία θα αποκτήσει ακροδεξιά κυβέρνηση.

Η μετατόπιση σημαντικής μερίδας νέων ψηφοφόρων προς τα άκρα Δεξιά αποδίδεται σε μεγάλο βαθμό στην επικοινωνιακή στρατηγική του λεπενικού στρατοπέδου.

Έγινε μεθοδικό «χτίσιμο» του πολιτικού προφίλ του Μπαρντελά, ως το νέο πρόσωπο της «κανονικοποιημένης» γαλλικής ακροδεξιάς.

Η παρουσία του στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης είναι εδώ και μήνες έντονη, και δη στο δημοφιλές τους νέους TikTok.

Σίγουρα ο «βομβαρδισμός» των ακολούθων του με εύπεπτα βιντεάκια για τη διάδοση της αντιμεταναστευτικής ρητορικής του κόμματος και του δόγματός του περί «πατρίδας, θρησκείας, οικογένειας» έχει παίξει σημαντικό ρόλο.

«Είχα υποτιμήσει τη δύναμη του TikTok», παραδέχθηκε μετά τις κάλπες της 9ης Ιουνίου η ευρωβουλευτής και επικεφαλής της ευρωλίστας των Οικολόγων Γαλλίας, Μαρί Τουσέν.

Τώρα, καθώς η χώρα οδεύει εσπευσμένα σε νέες βουλευτικές εκλογές, η χρήση των social media ως βήμα για προεκλογική εκστρατεία ενισχύεται και στις τάξεις του «Λαϊκού Μετώπου».

Ήτοι της νέας εκλογικής συμμαχίας των κομμάτων του ευρύτερου χώρου της γαλλικής Αριστεράς.

Πρόκειται ωστόσο για μια απλοϊκή εξήγηση ενός φαινομένου, που σαφώς και δεν περιορίζεται στα γαλλικά εδάφη και αγγίζει τις πτυχές μιας πολυκρίσης, με την οποία βρίσκεται αντιμέτωπη η Ευρώπη και η νεολαία της.

Υπάρχει κρίση κόστους ζωής και στέγασης, εργασιακή επισφάλεια, αβεβαιότητα σε έναν κόσμο που διαρκώς αλλάζει, με επιταχυντές φονικούς πολέμους και την καταστροφική κλιματική αλλαγή.

Υπό αυτό το πρίσμα, παρατηρεί στον Guardian η Αλμπένα Αζμπάνοβα, καθηγήτρια Πολιτικών και Κοινωνικών Επιστημών στο Πανεπιστήμιο του Κεντ, «η αύξηση της υποστήριξης προς την Ακροδεξιά είναι το παράξενο».

Η Μαρίν Λεπέν και ο Ζορντάν Μπαρντελά σε προεκλογική συγκέντρωση του ακροδεξιού κόμματος Εθνική Συσπείρωση, στο Παρίσι (REUTERS/Christian Hartmann/File Photo)

Ακροδεξιά ψήφος διαμαρτυρίας

«Έχει γίνει λοιπόν η νεολαία της Ευρώπης αντιδραστική;», διερωτάται η Αζμπάνοβα, τονίζοντας ότι δεν θα πρέπει να γίνει βιαστική εξαγωγή συμπερασμάτων.

«Προς το παρόν», παρατηρεί, «το μόνο που μπορούμε να αντλήσουμε από τη λαϊκιστική εξέγερση των νέων είναι ότι το πολιτικό mainstream δεν παρέχει ικανοποιητικές απαντήσεις στα παράπονά τους».

Υπάρχουν ωστόσο βαριές πολιτικές ευθύνες.

Παρά τον εμφύλιο που προκάλεσε στους κόλπους των γκωλικών Ρεπουμπλικανών η πρόταση του αποπεμφθέντα προέδρου τους, Ερίκ Σιοτί, για εκλογική συνεργασία με τη λεπενική ακροδεξιά, ένα σημαντικό πολιτικό ταμπού για τα κόμματα του «δημοκρατικού τόξου» στη Γαλλία δείχνει πια να έχει σπάσει.

Η απόφαση του Εμανουέλ Μακρόν να προκηρύξει πρόωρες εκλογές χαρακτηρίζεται σχεδόν ομόφωνα ως ένα από τα πιο τρελά πολιτικά στοιχήματα στη σύγχρονη γαλλική ιστορία.

Πολλοί τώρα φοβούνται ότι θα γίνει ο πρώτος πρόεδρος που θα παραδώσει τα «κλειδιά της εξουσίας» στην Ακροδεξιά.

«Εάν ο Μακρόν ελπίζει ότι αυτή η περίοδος θα απαξιώσει την Εθνική Συσπείρωση, πριν η Λεπέν πάρει το “βραβείο” της προεδρίας» το 2027, επισημαίνει ο καθηγητής Διεθνούς Ιστορίας στο Πανεπιστήμιο Φλίντερς, Ματ Φιτζπάτρικ, «θα πρέπει να ρίξει μια ματιά στην Ιταλία και αλλού στην Ευρώπη, όπου μια περίοδος διακυβέρνησης ομαλοποίησε, αντί να απαξιώσει την Ακροδεξιά».

Στην πραγματικότητα, γράφει η γαλλική εφημερίδα La Croix, «ζούμε μια εσωτερική μετα-αποικιακή στιγμή».

«Εάν η ψήφος των νέων παραμείνει σε μεγάλο βαθμό αντισυστημική, θα οφείλεται στο γεγονός ότι η πορεία των  παραδοσιακών κομμάτων φαίνεται να προσφέρει ελάχιστα σε όσους είναι κάτω των 25 ετών», υπογραμμίζει ο Φιτζπάτρικ.

Η δε έλλειψη βιώσιμων προτάσεων για την επίλυση δομικών προβλημάτων προσέφερε και προσφέρει γόνιμο εκλογικό έδαφος στα ακροδεξιά κόμματα, αναφέρει,  «τα οποία πλασάρουν επικίνδυνα ψεύτικες λύσεις».

Όπως π.χ. συνέβη στο πολιτικό μανιφέστο της Μαρίν Λεπέν στις προεδρικές του 2022, όταν υποσχόταν κατάργηση των φόρων για όσους είναι από 30 ετών και κάτω.