Ένα από τα πράγματα που ξεχνάμε, όταν μιλάμε για τον Αλέξη Τσίπρα, είναι ότι δεν έγινε ποτέ ένας επαγγελματίας πολιτικός. Ένας επαγγελματίας πολιτικός με τα χαρακτηριστικά που ορίστηκαν στα χρόνια της μεταπολίτευσης. Δεν ξεκίνησε προερχόμενος από γνωστό πολιτικό τζάκι, πολλά από τα οποία καπνίζουν ακόμα στην πολιτική σκηνή, ή ως «αγαπημένο παιδί» ισχυρών παραγόντων. Αντιθέτως ο Αλέξης Τσίπρας ή ο «πρόεδρος του 15μελους» όπως δηκτικά έλεγαν οι πολιτικοί αντίπαλοί του για να τον απαξιώσουν κατάφερε να λειτουργήσει ως συγκολλητική ουσία μεταξύ των πάνω από 10 συνιστωσών και τάσεων του ΣΥΡΙΖΑ, να διατηρήσει τις ισορροπίες, να εμπνεύσει και να τον κάνει κόμμα που διεκδικεί να κυβερνήσει.

Μπορεί να στρατεύτηκε από πολύ νωρίς στην Αριστερά και στα κινήματα. Μπορεί να συνδιαμόρφωσε ένα ολόκληρο ρεύμα, με αρκετό ριζοσπαστισμό και ρομαντισμό ίσως, που κατάφερε από το περιθώριο να βρεθεί στην εξουσία. Μπορεί να κατάφερε αυτό που κάποτε φάνταζε απίθανο, δηλαδή το να κυβερνήσουν οι ηττημένοι του Εμφυλίου. Μπορεί να κέρδισε τρεις εκλογικές αναμετρήσεις (δύο ελληνικές και το 2014 στις ευρωεκλογές) κι ένα δημοψήφισμα. Να κυβέρνησε τη χώρα και να ηγήθηκε της αξιωματικής αντιπολίτευσης, να ενέπνευσε μια κοινωνία να αντισταθεί ορθώνοντας ανάστημα απέναντι στο δόγμα του σοκ – κάνοντας όμως ομολογουμένως και μεγάλα λάθη – αλλά επαγγελματίας πολιτικός δεν έγινε.

Παρότι για καιρό στα πρόθυρα της εξουσίας και μετά στην ίδια στην εξουσία, η αλήθεια είναι ότι δεν υιοθέτησε ποτέ πλήρως τους τρόπους  συμπεριφοράς και τις τακτικές των επαγγελματιών της πολιτικής. Έκανε λάθη και συμβιβασμούς, αλλά κυνικός δεν έγινε. Και αυτό κυρίως αναγνώρισε η κοινωνία όταν μετά την υπογραφή του τρίτου μνημονίου, ξαναψήφισε ΣΥΡΙΖΑ παρά την επιχείρηση αποδόμησης όλης της προσπάθειας με κραυγές περί προδοσίας της Αριστεράς και άλλα μεγάλα και -όταν διατυπώνονται αβρόχοις ποσί- εύκολα λόγια.

Ούτε χρησιμοποίησε τους συνεργάτες του ως αναλώσιμο υλικό, ούτε έριχνε τους υπουργούς του στα λιοντάρια για να ικανοποιηθούν τα αιμοβόρα ένστικτα του κοινού (και να ξεχαστούν τα πραγματικά προβλήματα), ακόμα και υπό το βάρος εξαιρετικά πιεστικών συνθηκών που πολλοί σχεδόν τον προέτρεπαν να το κάνει για να σώσει τον εαυτό του και την εικόνα του, πάγια τακτική του επαγγελματία πολιτικού. Και ας το πλήρωνε/πλήρωσε από το στενό του περιβάλλον, το οποίο πότε δεν του επέστρεψε την ίδια συμπεριφορά, με πολλούς «συντρόφους» να ψελλίζουν μεν ότι «η ευθύνη στην Αριστερά είναι συλλογική», αλλά… ο Αλέξης Τσίπρας να την αναλάβει μόνος του και επί της ουσίας να του γυρίζουν την πλάτη. Και βέβαια του ήταν ξένη η αντίληψη ότι η νομοθέτηση ήταν μια διαρκής συναλλαγή.

Καθόλου τυχαία τα πραγματικά συστήματα εξουσίας ποτέ δεν τον συμπάθησαν, ακόμη και όταν κατάφερε να εφαρμόσει μνημόνιο πιο αποτελεσματικά από τους προκατόχους του.

Και γι’ αυτόν τον λόγο έφαγε τόσα χτυπήματα. Γι’ αυτό και συνειδητοποίησε ότι το 2023 έδινε μια μάχη μόνος του, καθώς σύντροφοί του ήδη ετοιμάζονταν για την επόμενη μέρα και τη διεκδίκηση της ηγεσίας, αφήνοντάς τον να χρεωθεί την ήττα.

Και έτσι βρέθηκε να περπατά στην έρημο. Όμως, ακόμη και τότε δεν φέρθηκε σαν επαγγελματίας πολιτικός, δεν απάντησε στις προκλήσεις και τις ύβρεις -ακόμη και αν για κάποιες από αυτές ίσως έπρεπε να το είχε κάνει- έμεινε σταθερός στις αποφάσεις του και τη στάση που ανακοίνωσε μιλώντας στο λαό ότι θα κρατήσει. Επέλεξε αντί να κάθεται και να συνωμοτεί, να κάνει ένα ίδρυμα (σ.σ. το Ινσιτούτο Αλέξη Τσίπρα) και να δοκιμάσει να ανοίξει τη συζήτηση για τον δημοκρατικό χώρο, η οποία σήμερα είναι επιτακτική ανάγκη να γίνει, για τη στρατηγική, για την ειρήνη, για την ανάγκη ευρύτερης ανασύνθεσης του χώρου της δημοκρατίας και της προόδου.

Επιμένει, σε πείσμα των καιρών, στην ουσία της πολιτικής, σε αυτή που μπορεί να αλλάξει τα πράγματα, να εμπνεύσει, να δώσει χειροπιαστές και εφικτές λύσεις στην κοινωνία. Και κατάφερε να συσπειρώσει σε αυτή τη συζήτηση όλο το δυναμικό που τον αφορά. Αυτή η συζήτηση μπορεί να αποτελέσει τη μαγιά για κάτι το ενωτικό και συνάμα διαφορετικό από τη σημερινή εικόνα κρίσης του πολιτικού συστήματος, σε μια εποχή που ούτως ή άλλως χαρακτηρίζεται από πολυκρίσεις.

Και ακριβώς επειδή δεν είναι ένας κλασικός επαγγελματίας πολιτικός επέλεξε να μιλήσει για το εμείς και να πει ότι τα «εγώ» πρέπει να κάνουν πίσω, στρατηγική στην οποία ο ίδιος έχει αποδείξει ότι πιστεύει και έχει εφαρμόσει.

Ωστόσο, η ένσταση πολλών είναι ότι θα ήταν προτιμότερο να είχε πει «Βγάλτε μπροστά το εμείς για να βάλω το αναγκαίο εγώ».

Γιατί ας μην κρυβόμαστε, ούτε εμείς ούτε και ο Αλέξης Τσίπρας. Εάν υπάρχει ένας άνθρωπος σήμερα που μπορεί να συσπειρώσει όλο αυτό το δυναμικό, να οργανώσει τη συζήτηση και ναι, να ηγηθεί αδιαμφισβήτητα, με μεγαλύτερη ωριμότητα και γνώση πια, αλλά και με τον ίδιο ρομαντισμό και με όραμα, αυτός είναι ο Αλέξης Τσίπρας.

Και αυτή την ευθύνη δεν πρέπει και δεν μπορεί να την αποφύγει.

Γιατί όπως δεν έγινε επαγγελματίας πολιτικός δεν μπορεί και δεν πρέπει να γίνει και συνταξιούχος πολιτικός.

Headlines