Σάλος με την τροπολογία για τον έλεγχο τραπεζιτών για απιστία – Η ΤτΕ σε ρόλο εμπειρογνώμονα

Θύελλες έχει ξεσηκώσει η τροπολογία της κυβέρνησης που αντικαθιστά την αμφιλεγόμενη διάταξη για το ακαταδίωκτο των τραπεζικών στελεχών  – η οποία καταργείται από 1η Ιουλίου –  με μια νέα, που όμως χαρακτηρίζεται από την αντιπολίτευση ως εξίσου προβληματική.

Η τροπολογία που κατατέθηκε χθες τη νύχτα στη Βουλή, προβλέπει πως στην περίπτωση που διενεργείται προκαταρκτική εξέταση για απιστία (άρθρο 390 του Ποινικού Κώδικα), η οποία στρέφεται κατά πιστωτικού ή χρηματοδοτικού ιδρύματος και αφορά σε αναδιάρθρωση ή διαγραφή δανείων, οφειλών ή χρεών και στρέφεται κατά του Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας, θα πρέπει οι εισαγγελείς να ζητούν έκθεση από την Τράπεζα της Ελλάδος.

Ακαταδίωκτο των τραπεζιτών: καταργείται, αλλά με αστερίσκους

Η διάταξη για το ακαταδίωκτο των τραπεζικών στελεχών είχε εισαχθεί στον Ποινικό Κώδικα το 2019, εν μέσω έντονων επικρίσεων από την αντιπολίτευση, ενώ είχε προκαλέσει τριγμούς και εντός της κυβέρνησης. Η διάταξη χαρακτηρίστηκε από διακεκριμένους νομικούς αντισυνταγματική και φωτογραφική, καθώς έχουσα αναδρομική ισχύ οδήγησε στην παραγραφή πολλών οικονομικών σκανδάλων και στην «αμνήστευση» τραπεζικών στελεχών που εμπλέκονταν σε χορήγηση «θαλασσοδανείων».

Η τροπολογία που κατατέθηκε χθες, ικανοποιώντας τις αντιδράσεις των τραπεζών, απλώνει «δίχτυ προστασίας» για τα ελεγχόμενα τραπεζικά στελέχη, αφού πετάει το «μπαλάκι» στους επιθεωρητές της Τράπεζας της Ελλάδας

Συγκεκριμένα, η διάταξη καταργούσε την αυτεπάγγελτη δίωξη τραπεζικών στελεχών που ελέγχονταν για απιστία, και απαιτούσε να προηγηθεί μήνυση από την ίδια την τράπεζα. «Ο εκάστοτε τραπεζίτης θα μπορεί να διωχθεί ποινικά, μόνο αν ο ίδιος κάνει μήνυση στον.. .εαυτό του», ήταν τότε η χαρακτηριστική αντίδραση του ΣΥΡΙΖΑ.

Το 2023 ο νυν υπουργός Δικαιοσύνης Γιώργος Φλωρίδης είχε δεσμευθεί να καταργήσει τη διάταξη που θεσπίζει την ασυλία των τραπεζικών στελεχών, ενώ ο κυβερνητικός εκπρόσωπος είχε πει ότι «εκφράζει προσωπικές του απόψεις».

Ο υπ. Δικαιοσύνης Γ. Φλωρίδης είχε δεσμευθεί να καταργήσει την τραπεζική ασυλία

Τι αναφέρει η τροπολογία

Τελικά η τροπολογία που κατατέθηκε χθες, ικανοποιώντας τις αντιδράσεις των τραπεζών, απλώνει «δίχτυ προστασίας» για τα ελεγχόμενα τραπεζικά στελέχη, αφού πετάει το «μπαλάκι» στους επιθεωρητές της Τράπεζας της Ελλάδας.

Συγκεκριμένα, αναφέρει τα εξής: «Κατά τη διενέργεια της προκαταρκτικής εξέτασης για την αξιόποινη πράξη που προβλέπεται στο δεύτερο εδάφιο της παρ. 1 του άρθρου 390 του Ποινικού Κώδικα (ν. 4619/2019, Α’ 95), αν η απιστία στρέφεται κατά πιστωτικού ή χρηματοδοτικού ιδρύματος και αφορά σε αναδιάρθρωση ή διαγραφή δανείων, οφειλών ή χρεών, ή στρέφεται κατά του Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας, η αρμόδια Εισαγγελική Αρχή ζητά από την Τράπεζα της Ελλάδος την πρόταση δύο επιθεωρητών αυτής, οι οποίοι, με βάση τα στοιχεία της δικογραφίας, συντάσσουν έκθεση, με την οποία διαπιστώνεται παράβαση ή μη του κανονιστικού πλαισίου που διέπει τις συναλλαγές του κάθε φορέα και η ύπαρξη βέβαιης και οριστικής ζημίας που συνδέεται αιτιωδώς με την τυχόν παράβαση και έχει προκληθεί στην περιουσία του πιστωτικού ή χρηματοδοτικού ιδρύματος ή του Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας, όπως αυτή αξιολογείται κατά τον σκοπό του ιδρυτικού του νόμου, καθώς και το ύψος αυτής».

Aιτιολογική έκθεση

Στην αιτιολογική έκθεση που συνοδεύει την τροπολογία, σημειώνεται πως η εξέταση του εγκλήματος της απιστίας σε προκαταρκτικό στάδιο σε υποθέσεις χρηματοοικονομικών συναλλαγών ενδέχεται να δυσκολέψει τις ελεγκτικές αρχές, λόγω της τεχνικής της πολυπλοκότητας.

Γι’αυτό και κρίνεται αναγκαία η «υποβοήθηση» των εισαγγελικών αρχών, μέσω της σύνταξης σχετικής έκθεσης των επιθεωρητών της ΤτΕ, ώστε να μπορέσουν να «εξάγουν ασφαλή συμπεράσματα».

Σφοδρή αντιπαράθεση στη Βουλή

Οι αντιδράσεις των στελεχών της αντιπολίτευσης στην τροπολογία που «προστατεύει» εμμέσως τα τραπεζικά στελέχη ήταν άμεσες και οξείες.

«Ζητάτε από τον εισαγγελέα να συμβουλευτεί εμπειρογνώμονες της ΤτΕ που αποφασίζουν αν υπήρξε παράβαση ή όχι», είπε ο βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ, εκτοξεύοντας βολές προς την κυβέρνηση Νίκος Παππάς. «Φανταζόμαστε ότι ο νομοθέτης εννοεί πως ο εισαγγελέας που ελέγχει μια υπόθεση είναι άσχετος…», δήλωσε  χαρακτηριστικά ο βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ Ν. Παππάς, ο οποίος ζήτησε να γίνει ονομαστική ψηφοφορία για το ζήτημα.

Τους τόνους ύψωσε ο βουλευτής του ΠΑΣΟΚ Νίκος Κατρίνης, κάνοντας λόγο για μια «κατάπτυστη τροπολογία» που «δένει τα χέρια των εισαγγελέων», ενώ κατήγγειλε την κυβέρνηση για κοινοβουλευτικό πραξικόπημα.

Δηκτική ανάρτηση Πολάκη

Μέσω facebook και σε έντονο ύφος, όπως πάντα, ο βουλευτής Χανίων του ΣΥΡΙΖΑ Παύλος Πολάκης ξιφούλκησε κατά της κυβέρνησης: «Όταν σε έχουν δεμένο πισθάγκωνα οι τραπεζίτες με 500 εκατομμύρια χρέος (δανεικό κι αγύριστο), τότε εκτός από τις τροπολογίες για την αμνήστευση που έχεις ήδη ψηφίσει… φέρνεις κι άλλη τροπολογία που ορίζει ως αρχιδικαστή για εγκληματικές πράξεις τραπεζιτών (πχ απιστία) την Τράπεζα της Ελλάδας», γράφει στην ανάρτησή του,  καταλήγοντας με το επιθεωρησιακό απόφθεγμα «Της Διαπλοκής το Κάγκελο».

Στην ίδια ανάρτηση παραπέμπει σε βίντεο του βουλευτή Ηρακλείου του ΣΥΡΙΖΑ Χάρη Μαμουλάκη, που επίσης αποδομεί την τροπολογία της κυβέρνησης.

Την «άμεση απόσυρση της απαράδεκτης τροπολογίας» ζητάει η   Νέα Αριστερά, κάνοντας λόγο για «ακραία αντισυνταγματική ενέργεια που παρεμβαίνει ευθέως κατά της διάκριση των εξουσιών και του κράτους δικαίου στη χώρα μας».

Χρίστος Δήμας: Αξιοποιούνται οι γνώσεις ειδικών

Στη χθεσινή αντιπαράθεση στη Βουλή, ο υφυπουργός Οικονομικών Χρίστος Δήμας, υποστήριξε ότι με την τροπολογία «αξιοποιούνται οι γνώσεις ειδικών» και πως διαπιστώνεται «με αμερόληπτο τρόπο» εάν υπάρχει απιστία.

Ο Χρίστος Δήμας είπε ότι μέχρι σήμερα, για την απιστία κατά πιστωτικού ιδρύματος απαιτείτο έγκληση για να ασκηθεί ποινική δίωξη. «Αυτή η διάταξη καθιερώνει μια ειδική μορφή πραγματογνωμοσύνης, επί περίπλοκων ζητημάτων. Πρέπει όποιος χορηγεί το δάνειο ή κάνει αναδιάρθρωση ή πωλεί μετοχές του δημοσίου, όπως το ΤΧΣ, να έχει τη βεβαιότητα ότι αν τηρήσει τους κανόνες δεν θα έχει προβλήματα. Όλοι καταλαβαίνουμε ότι σε διαφορετική περίπτωση τόσο τα δάνεια ή οι αναδιαρθρώσεις ή η αποεπένδυση από τις τράπεζες θα πάγωναν την οικονομική δραστηριότητα», είπε χαρακτηριστικά ο υφυπουργός Οικονομικών.

Κυβέρνηση: Δεν υπάρχει επαναφορά της ασυλίας

Ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Παύλος Μαρινάκης, απαντώντας σε δημοσιογραφική ερώτηση αρνήθηκε ότι η ρύθμιση  φέρνει ασυλία για τα τραπεζικά στελέχη, υποστηρίζοντας ότι αντιθέτως ενισχύει την ποινική διαδικασία, περιβάλλοντάς τη με μεγαλύτερο κύρος και αξιοπιστία».

«Δεν υπάρχει επαναφορά της ασυλίας. Είναι λάθος αυτή η εκτίμηση και η διατύπωση. Ενισχύουμε τη διάταξη που ψηφίσαμε και ισχύει από 1η Ιουλίου, με ένα επιπλέον διαδικαστικό στάδιο στην προκαταρκτική εξέταση, που ζητεί ουσιαστικά πραγματογνωμοσύνη από ειδικούς της Τράπεζας της Ελλάδος. Γιατί; Γιατί με αυτή την πραγματογνωμοσύνη θα διαπιστώνεται από τα πλέον αρμόδια χείλη, αν τηρήθηκαν ή όχι οι κανόνες της Τράπεζας της Ελλάδος. Δηλαδή αν υπήρχε ζημία και ποιο είναι το ακριβές ποσό της ζημίας, ούτως ώστε να μπορούν στη συνέχεια οι δικαστικοί λειτουργοί που τρέχουν μια προκαταρκτική εξέταση να προχωρήσουν στα περαιτέρω. Είναι εντελώς διαφορετική αυτή η ρύθμιση. Είναι ενισχυτική ρύθμιση», δήλωσε.