Ισλανδία: Πώς θα αντιμετωπίσει τον υπερτουρισμό

Από το Άμστερνταμ έως τη Βενετία, όλοι οι δημοφιλείς προορισμοί σε όλο τον κόσμο βρίσκονται μπροστά στο ολοένα και περισσότερο εντεινόμενο φαινόμενο του υπερτουρισμού αλλά και στην αμήχανη στιγμή που πρέπει να το διαχειριστούν.

Ομοίως η μικροσκοπική σκανδιναβική χώρα που είναι γνωστή για τον απαράμιλλο συνδυασμό φωτιάς και πάγου, παρά το γεγονός ότι θέλει να διατηρήσει την εξαιρετικά σημαντική πηγή εισοδήματος, αναγκάζεται να κάνει τα πρώτα της βήματα κατά της υπερβολής.

«Προσπαθούμε ακόμη να διαμορφώσουμε το φορολογικό σύστημα για τον τουριστικό τομέα για το μέλλον», δήλωσε σχετικά ο πρωθυπουργός της Ισλανδίας Μπάρνι Μπενεντίκσον στο CNBC. «Θα θέλαμε να κλίνουμε περισσότερο προς ένα σύστημα όπου ο χρήστης πληρώνει. Ενδεχομένως να επιβάλαμε μια σειρά από τέλη στα μέρη εκείνα που προσελκύουν περισσότερο την τουριστική κίνηση», πρόσθεσε.

«Κάνοντας κάτι τέτοιο, θα μπορούσαμε να ελέγξουμε την κυκλοφορία. Έτσι, στο αποκορύφωμα της ζήτησης, θα είχαμε τη δυνατότητα να έχουμε υψηλότερο φόρο τον οποίο θα μπορούσαμε να ελέγξουμε τροποποιώντας τα τέλη τόσο εντός της ημέρας όσο και μεταξύ μηνών ή κατά τη διάρκεια ορισμένων ημερών του έτους. Αλλά αυτό είναι ακόμα στα σκαριά».

Τουριστικός φόρος

Πράγματι, η κυβέρνηση της Ισλανδίας επανέφερε τον λεγόμενο «τουριστικό φόρο» στην αρχή του έτους, επιδιώκοντας να συγκεντρώσει κεφάλαια για προγράμματα βιωσιμότητας και να μετριάσει τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις του μαζικού τουρισμού.

Η εισφορά, η οποία ανεστάλη κατά τη διάρκεια της πανδημίας, επιβάλλει ονομαστική χρέωση 600 ισλανδικών κορωνών ($4,34) στα δωμάτια των ξενοδοχείων, με ποικίλες χρεώσεις να εφαρμόζονται επίσης σε κάμπινγκ, τροχόσπιτα και κρουαζιερόπλοια.

Ο Μπενεντίκσον περιέγραψε την επανεισαγωγή του τουριστικού φόρου από τον προκάτοχό του ως «σημαντική απόφαση» για τη χώρα. Ωστόσο, λέει ότι η κυβέρνηση πρέπει να προχωρήσει περισσότερο για να βρει τη σωστή ισορροπία.

Ως επικεφαλής του υπέρ των επιχειρήσεων, δεξιού Κόμματος Ανεξαρτησίας της Ισλανδίας, ο Μπενεντίκσον αντικατέστησε την Κατρίν Γιακομπσντοτίρ ως πρωθυπουργός στις αρχές Απριλίου. Στο παρελθόν διετέλεσε πρωθυπουργός το 2017.

Η δεύτερη θητεία του ως ηγέτης της χώρας έρχεται σε μια εποχή που η χώρα αντιμετωπίζει τα ραγδαία επιτόκια, τον υψηλό πληθωρισμό και μια σειρά από ηφαιστειακές εκρήξεις.

Στα τέλη του περασμένου μήνα, ένα ηφαίστειο στη νοτιοδυτική Ισλανδία εξερράγη για πέμπτη φορά από τον Δεκέμβριο, εκτοξεύοντας λάβα που απείλησε για άλλη μια φορά την παραθαλάσσια πόλη Γκρίνταβικ.

Η σεισμική δραστηριότητα ανάγκασε επίσης την εκκένωση μιας από τις πιο δημοφιλείς τοποθεσίες της χώρας, του γεωθερμικού σπα Blue Lagoon. Η λιμνοθάλασσα έκτοτε άνοιξε ξανά για τους τουρίστες αφού οι αρχές είπαν ότι η δραστηριότητα είχε σταθεροποιηθεί.

Αυξάνονται τα έσοδα από τον τουρισμό

Ο τουριστικός τομέας της Ισλανδίας έχει επανέλθει από την πτώση κατά τη διάρκεια της πανδημίας. Η χώρα, με πληθυσμό περίπου 383.000, αναμένει 2,3 εκατομμύρια επισκέπτες φέτος, σχεδόν 2,4 εκατομμύρια το 2025 και έως και 2,5 εκατομμύρια το 2026.

Τα έσοδα που παράγονται από τον τουρισμό είναι όλο και πιο σημαντικά για την οικονομία της Ισλανδίας.

Ο τουριστικός τομέας αντιπροσώπευε το 8,5% του ΑΕΠ το 2023, σύμφωνα με τη Στατιστική Υπηρεσία της Ισλανδίας, επικαλούμενη προκαταρκτικά στοιχεία των Tourism Satellite Accounts. Το 2022 ήταν 7,5% και υπερβαίνει τον μέσο όρο 8,2% που καταγράφηκε κατά την περίοδο πριν από την πανδημία από το 2016 έως το 2019.

Κοιτάζοντας το μέλλον, ο Μπενεντίκσον δήλωσε στο CNBC πως η κυβέρνηση εργάζεται με τον δικό της «έλεγχο ισορροπίας βιωσιμότητας» για να αναπτύξει το σύστημα φορολόγησης του τουρισμού.

«Καταλήξαμε σε ένα σύστημα βάσει του οποίου εξετάζουμε ορισμένους δείκτες: Είναι η φύση σε ισορροπία σε ένα συγκεκριμένο σημείο; Είναι η κοινωνία ευχαριστημένη με την εξέλιξη;» είπε ο Μπενεντίκσον.

«Αν δούμε ότι τα μέρη καταστρέφονται από τον αριθμό των ανθρώπων που επισκέπτονται ας πούμε στο Geysir όπου έχουμε τις ιαματικές πηγές, πρέπει να αναλάβουμε δράση», πρόσθεσε.