Τα «χαζά κινητά» επιστρέφουν: Είναι τα dumbphones το αντίδοτο στην εξάρτηση;

FOMΟ, Doomscrolling, ψηφιακό burnout:  ακρωνύμια και αγγλισμοί μπήκαν στην καθομιλουμένη και των Ελλήνων  – ειδικά των νεότερων ηλικιών – που περνάνε πολλές περισσότερες ώρες κολλημένοι στις οθόνες των smartphones, από όσες θα ήθελαν να παραδεχθούν. Για κάποιους  τα dumphones είναι το αντίδοτο στο άσκοπο χάσιμο χρόνου.

Μπορεί στις σχετικές δημοσκοπήσεις οι κάτοικοι της Ελλάδας να απαντάνε ότι περνάνε κατά μέσο όρο δύο ώρες την ημέρα συνδεδεμένοι στο διαδίκτυο μέσω mobile interent, και περίπου τρεις ώρες οι ηλικίες 16-24 ετών,  όμως αυτή είναι η μισή αλήθεια. Όπως προκύπτει από έρευνα της Focus Bari οι ώρες που «σκρολάρουν» χωρίς να το συνειδητοποιούν μπορεί να είναι ως και διπλάσιες.

Σχεδόν οι 2 στους 3 (63%) παραδέχονται ότι «χαζεύουν άσκοπα στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης», ποσοστό που ανεβαίνει στο 69% για τις γυναίκες και στο 66% για τις ηλικίες 25-34.

Οι Έλληνες περνάνε κατά μέσο όρο online στο κινητό τους πάνω από τρεισήμισι ώρες.  Πρόκειται σχεδόν για το 50% του συνολικού χρόνου που περνάμε ούτως ή άλλως συνδεδεμένοι στο ίντερνετ

Κολλημένοι στις οθόνες

Σύμφωνα με τη Statista, οι Έλληνες περνάνε κατά μέσο όρο online στο κινητό τους πάνω από τρεισήμισι ώρες. Ο χρόνος αυτός είναι κοντά στον παγκόσμιο μέσο όρο, όπως τoν υπολογίζει η ετήσια έκθεση Digital 2024 Global Overview Report, της υπηρεσίας Data Reportal. Πρόκειται σχεδόν για το 50% του συνολικού χρόνου που περνάμε ούτως ή άλλως συνδεδεμένοι στο ίντερνετ (6 ώρες και 40 λεπτά) σύμφωνα πάντα με την ίδια έκθεση, η οποία συλλέγει και επεξεργάζεται δεδομένα για τις παγκόσμιες ψηφιακές τάσεις.

Αντίστοιχες έρευνες στις ΗΠΑ  – οι οποίες δεν είναι πάντα εύκολο να διασταυρωθούν – αναφέρουν ότι ο μέσος Αμερικανός ξοδεύει περίπου τεσσερισήμισι με πέντε ώρες τη μέρα online στο  smartphone.

Ο χρόνος αυτός ισοδυναμεί με έξι μέρες το μήνα (φανταστείτε να τις είχατε για διακοπές;) και 12 ολόκληρα χρόνια στη διάρκεια μιας ζωής, υποστηρίζει μια λίγο «μπακάλικη» αλλά αρκετά τρομαχτική υπολογιστική  μέθοδος, που επικαλείται η εφημερίδα USA Today.

Οι εφαρμογές δεν αρκούν

Υπάρχει αντίδοτο σε αυτό το άσκοπο χάσιμο χρόνου, που μας στερεί (με τη συναίνεσή μας) ώρες που  θα μπορούσαμε να περνάμε δημιουργικά με τους δικούς μας ανθρώπους ή απλά με τον εαυτό μας, απολαμβάνοντας τη ζωή εκεί έξω αντί να περιοριζόμαστε στα 7 επί 15 εκατοστά των διαστάσεων μιας τυπικής οθόνης smartphone;

Μια κάποια λύση είναι οι εφαρμογές στο κινητό που μετράνε το χρόνο που ξοδεύουμε σε  πλατφόρμες κοινωνικής δικτύωσης, «κλειδώνοντάς» τις αν ξεπεράσουμε κάποιο καθορισμένο από εμάς όριο. Για όσους όμως έχουν την τάση να «κλέβουν» τις εφαρμογές, αγνοώντας τα ψηφιακά λουκετάκια, το μέτρο δεν πρόκειται να δουλέψει. To αμέσως επόμενο βήμα, που επιλέγουν όσοι θέλουν να κόψουν «μαχαίρι» την εξάρτησή τους από τα smartphones, είναι η επιστροφή στα dumbphones – τα «χαζά κινητά», όπως αποκαλούνται οι συσκευές παλιότερης τεχνολογίας, που απλώς έκαναν τη δουλειά τους, χωρίς πολλά-πολλά.

Nεολουδίτες με βαθιές τσέπες

Στις ΗΠΑ πρόκειται για μία μειοψηφική μεν, αλλά ανοδική τάση, που εντοπίστηκε αρχικά σε κοινότητες σχολιαστών  στο διαδίκτυο, σε κανάλια όπως το reddit και το discord, αποτυπώθηκε σε άρθρα και έρευνες εφημερίδων όπως oι Νew York Times και η Washington Post, ενώ οδήγησε στην άνθηση των νεο-dumbphones, με σύγχρονο ντιζάιν και  τσουχτερές τιμές. Για όσους όμως δεν θέλουν να «ξηλωθούν» αρκετά εκατοντάδες δολάρια ή ευρώ για τα στυλάτα νεο-λουδίτικα κινητά που κυκλοφορούν σε ΗΠΑ και ΕΕ από εταιρείες όπως η ελβετική Punkt ή να μπουν σε λίστες αναμονής για πρωτοποριακές μινιμαλιστικές συσκευές που κυκλοφορούν από μικρές εταιρείες τεχνολογίας (Βοringphone, Lightphone), τα παλιά καλά dumbphones είναι η προφανής επιλογή.

Το «βαρετό τηλέφωνο» για ενδιαφέρουσα ζωή

Σύμφωνα με ρεπορτάζ της Guardian η φινλανδική HMD, που κατασκευάζει τα Νοkia, είδε τις πωλήσεις των flip phones (ναι, αυτά με το αναδιπλούμενο πορτάκι), να διπλασιάζονται το 2023, ενώ περιμένει ακόμα καλύτερα αποτελέσματα το 2024. Εξάλλου φέτος είναι η χρονιά που επέστρεψε ανανεωμένο το θρυλικο Nokia 3210, το «τουβλάκι» με τα κουμπιά, σε μια επετειακή έκδοση για να γιορτάσει τα 25 χρόνια από το λανσάρισμά του. 

Στη μόδα της «ψηφιακής αποτοξίνωσης» πόνταρε και η πολυεθνική ζυθοποιία Heineken,  λανσάροντας φέτος στην Εβδομάδα Design του Μιλάνου το δικό της «βαρετό τηλέφωνο» – Βoring Phone, σε συνεργασία με την κολλεκτίβα σχεδιαστών Bodega και την ΗΜD.

Ψηφιακή αποτοξίνωση

Στην ουσία πρόκειται για μια ρετουσαρισμένη εκδοχή των παλιών flip phones της Νokia, χωρίς έξτρα εφαρμογές πέρα από μια κάμερα χαμηλής ανάλυσης, ραδιόφωνο και το γνωστο παιχνίδι-φιδάκι. Οι δημιουργοί του Βοring Phone ισχυρίζονται ότι «βοηθάνε τον κόσμο να ανακαλύψει ότι όσο λιγότερα έχουν στο κινητό τους, τόσο περισσότερο μπορούν να απολαύσουν την κοινωνική τους ζωή».

Λαμβάνοντας υπ’όψιν ότι το Boring Phone της Heineken κυκλοφορεί προς το παρόν σε μόλις 5.000 κομμάτια, πρόκειται μάλλον για μια καλοστημένη καμπάνια μάρκετινγκ, παρά για προϊόν με εμπορικές αξιώσεις. «Παρακολουθώντας έρευνες που δείχνουν ότι το 90% των ανθρώπων παραδέχονται ότι «σκρολάρουν» από συνήθεια στις νυχτερινές τους εξόδους, απαντήσαμε στο κάλεσμα των νεαρών ενηλίκων που θέλουν να αποσυνδεθούν από την τεχνολογία», σημειώνουν οι εμπνευστές του Βoring Phone.