Ο Ντόναλντ Σάδερλαντ ήταν «χωριάτης», καλός, κακός και εξαιρετικά περίεργος

Με το μακρόστενο πρόσωπό του, τα γαλάζια μάτια του, τα πεταχτά αυτιά του και το χαμόγελό του που θύμιζε λύκο που μπορούμε να εντοπίσουμε στο Βόρειο ημισφαίριο, ο Ντόναλντ Σάδερλαντ, ένας άνδρας από τη Νέα Σκωτία, κατάφερε να κατακερματίσει το κλισέ πρότυπο του καρδιοκτητή της έβδομης τέχνης.

«Δεν φαίνεσαι σαν να έχεις ζήσει δίπλα σε κανέναν»

Αντ’ αυτού, σε έξι δεκαετίες, έχοντας ως αφετηρία την δεκαετία του 1960, οι απανταχού σινεφίλ θαύμαζαν την ικανότητά του να είναι ο καλός σε έναν ρόλο, ο κακός – ας θυμηθούμε τον ψυχοπαθή φασίστα στην ταινία του Μπερτολούτσι «1900» σε έναν άλλο και απλώς παράξενος – όπως ακριβώς στην ταινία «Klute» του 1971 όπου υποδύονταν ένα ντετέκτιβ ο οποίος ερωτεύτηκε μια σεξεργάτρια– σε έναν τρίτο.

Έξι χρόνια αργότερα από την κυκλοφορία της ταινίας, ο σκηνοθέτης Ρόμπερτ Άλτμαν έδωσε μια συνέντευξη στο Playboy, όπου επαίνεσε τον Σάδερλαντ για το ταλέντο του -αλλά και τον ευατό του λέγοντας πώς και ο Σάδερλαντ εκτιμούσε βαθύτατα την σκηνοθετική του προσέγγιση

Οι New York Times δημοσίευσαν νωρίτερα σήμερα, ένα άρθρο με τίτλο «Ο Ντόναλντ Σάδερλαντ, κινηματογραφικός αστέρας που άλλαζε μορφή, πέθανε στα 88 του χρόνια» το οποίο υπογράφει ο Κλάιντ Χάμπερμαν.

Dr Terror’s House of Horrors, 1965 | Ronaldgrantarchive

Όπως διαβάζουμε: «Συχνά θυμόταν ότι μεγαλώνοντας στον ανατολικό Καναδά, κάποτε ρώτησε τη μητέρα του αν ήταν όμορφος, για να του πει: «Όχι, αλλά το πρόσωπό σου έχει πολύ χαρακτήρα». Αφηγήθηκε μάλιστα, πώς κάποτε απορρίφθηκε για έναν ρόλο σε ταινία από έναν παραγωγό που είπε: «Αυτός ο ρόλος απαιτεί έναν τύπο τύπου της διπλανής πόρτας. Δεν φαίνεσαι σαν να έχεις ζήσει δίπλα σε κανέναν».

Ο Ντόναλντ Σάδερλαντ ο οποίος ξεκίνησε ενσαρκώνοντας ρόλους σε χαμηλού προϋπολογισμού ταινίες, όπως ο «Τζόζεφ» στην ταινία Die! Die! My Darling! σε σκηνοθεσία Σίλβιο Ναριτζάνο,  κατάφερε να πάρει έναν άσημο ρόλο στην ταινία  «The Dirty Dozen» (Και οι 12 ήταν καθάρματα).

Όπως όμως αφηγήθηκε στον Guardian, πριν από περίπου είκοσι χρόνια, η τύχη του χαμογέλασε καθώς ο Κλιντ Γουόκερ αρνούνταν πεισματικά να υποδηθεί έναν στρατηγό. Τότε ο σκηνοθέτης, Ρόμπερτ Όλντριτς, ο οποίος δεν γνώριζε ούτε πώς τον έλεγαν, του αναφώνησε με περίσσια ενέργεια, κοιτώντας τον: «Εσύ! Με τα μεγάλα αυτιά! Εσύ να το κάνεις!».

«M*A*S*H – Gives a Damn»

Και λίγο αργότερα, ο ταλαντούχος χαμαιλέων της οθόνης, με τα μεγάλα αυτιά, o oποίος υποδύονταν έναν απροσάρμοστο και κοινωνιοπαθή του στρατού κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου τράβηξε την προσοχή του παραγωγού Ίνγκο Πρέμινγκερ, ο οποίος έμελε να του δώσει έναν ρόλο στην κορυφαία πολεμική και συνάμα κωμική ταινία M*A*S*H του 1970, η οποία κυκλοφόρησε με μια αφίσα που έγραφε «M*A*S*H – Gives a Damn» κλείνοντας το μάτι στη Διοίκηση Ραδιοτηλεοπτικής Αξιολόγησης που εξέφρασε την αντίθεσή της με τη συχνή χρήση της λέξης στην ταινία.

Το 1971, στο αποκορύφωμα του πολέμου του Βιετνάμ, η Τζέιν Φόντα, η οποία ήταν βαθιά πολιτικοποιημένη και ο Ντόναλντ Σάδερλαντ ο οποίος συμμετείχε στους Βετεράνους του Βιετνάμ κατά του Πολέμου περιόδευσαν με την πολιτική επιθεώρηση F.T.A

Το επικό M*A*S*H, είχε αρχικά ως στόχο να αποτελεί μια οξεία κινηματογραφική κριτική στον πόλεμο του Βιετνάμ, ο οποίος εκτυλίσσονταν εκείνη την εποχή. Όμως έπειτα από πιέσεις της 20th Century Fox, μετά τους τίτλους της έναρξης, προστέθηκε ένα σύντομο κείμενο το οποίο μαντέψτε. Πληροφορούσε το κοινό  ότι τα γεγονότα λάμβαναν χώρα στην Κορέα του 1951.

Ο Σάδερλαντ λοιπόν, υποδύονταν τον Χόκεϊ Πιρς, ο οποίος ήταν ο επικεφαλής χειρουργός της 4077ης μονάδας M*A*S*H. Το παρατσούκλι του, Χόκεϊ (Hawkeye), προέρχονταν από έναν χαρακτήρα του μυθιστορήματος «Ο τελευταίος των Μοϊκανών».

Έξι χρόνια αργότερα από την κυκλοφορία της ταινίας, ο σκηνοθέτης Ρόμπερτ Άλτμαν έδωσε μια συνέντευξη στο Playboy, όπου επαίνεσε τον Σάδερλαντ για το ταλέντο του -αλλά και τον ευατό του λέγοντας πώς και ο Σάδερλαντ εκτιμούσε βαθύτατα την σκηνοθετική του προσέγγιση. Βέβαια, σύμφωνα με τα λεγόμενα του Σάδερλαντ, ο Άλτμαν θέλησε πολλάκις να τον απολύσει αλλά διαφωνούσε ο παραγωγός.

Μετά το M*A*S*H, ακολούθησαν κορυφαίοι ρόλοι σε υψηλού κύρους αλλά και ανεξάρτητου πρόσημου ταινίες. «Ο Τζόνι πήρε τ’ όπλο του» σε σκηνοθεσία Ντάλτον Τράμπο, «Συνηθισμένοι Άνθρωποι» σε σκηνοθεσία του βραβευμένου με Όσκαρ Σκηνοθεσίας, Ρόμπερτ Ρέντφορντ, «Αποκαλύψεις»  σε σκηνοθεσία Μπάρι Λέβινσον και «Αγώνες Πείνας».

Ρομάντζο στο Klute του ’71

Ο Σάδερλαντ πρωταγωνιστεί στο Klute του Άλαν Πάκουλα ως Τζον Κλουτ, ο οποίος είναι ένας περίεργος χωριάτης αστυνόμος από την Πενσυλβάνια που μεταβαίνει στη χαοτική Νέα Υόρκη με σκοπό να ερευνήσει τον θάνατο του φίλου του Τομ Γκρούνεμαν. Προκειμένου να ανακαλύψει στοιχεία, έρχεται σε επαφή με τη σεξεργάτρια Μπρι Ντάνιελς, την οποία υποδύεται η θρυλική Τζέιν Φόντα – σίγουρα την λατρέψατε στην ταινία του Ζαν-Λυκ Γκοντάρ, Tout va bien- . Μέσα από μια σειρά συμπτώσεων, ειδυλλίων και δολοπλοκίας, οι δυο τους ερωτεύονται.

Όμως ας μεταφερθούμε και εκτός oθόνης. Ο Σάδερλαντ και η Φόντα γνωρίστηκαν στο σπίτι του Ελιοτ Γκουλντ, ο οποίος συμμετείχε στο M*A*S*H, όταν η Φόντα ήταν παντρεμένη με τον Ροζέ Βαντίμ. Όμως η σπίθα δεν άργησε να έρθει και να γίνει πυρκαγιά. Οι δυο τους σύναψαν ερωτική σχέση, με την Φόντα, να δηλώνει πώς οφείλει σε εκείνον το Όσκαρ Α’ Γυναικείου Ρόλου που κέρδισε 1971, καθώς μαζί του ένιωσε μια πλούσια και πρωτόγνωρη γκάμα συναισθημάτων.

Το 1971, στο αποκορύφωμα του πολέμου του Βιετνάμ, η Τζέιν Φόντα, η οποία ήταν βαθιά πολιτικοποιημένη και ο Ντόναλντ Σάδερλαντ ο οποίος συμμετείχε στους Βετεράνους του Βιετνάμ κατά του Πολέμου περιόδευσαν με την πολιτική επιθεώρηση F.T.A ( Η οποία επίσημα σήμαινε Free The Army δηλαδή Ελευθερώστε τον Στρατό και ανεπίσημα Fuck The Army δηλαδή Γ@μ*στε τον στρατό) στην Νοτιανατολική Ασία με σκοπό να επηρεάσουν τους στρατιώτες ώστε να ταχθούν κατά του πολέμου στο Βιετνάμ, γεγονός που έφερε τα πάνω – κάτω για τους ανώτερους στρατιωτικούς των ΗΠΑ, με το Πεντάγωνο να πασχίζει με νύχια και με δόντια να να κρατήσει τα στρατεύματα μακριά από τις παραστάσεις.

Όσο για τους Σάδερλαντ και Φόντα, το FBI αποφάσισε να τους έχει υπό στενή παρακολούθηση.

*Κεντρική φωτογραφία θέματος: Steelyard Blues, 1973 | Ronaldgrantarchive