Πλαστά φάρμακα για τη θεραπεία του διαβήτη και της παχυσαρκίας

Προειδοποίηση για 3 παραποιημένες παρτίδες σεμαγλουτίδης (Ozempic), φαρμάκων που χορηγούνται για τη θεραπεία του διαβήτη τύπου 2 και της παχυσαρκίας, εξέδωσε ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας μετά την επιβεβαίωση ορισμένων αναφορών.

Ήδη οι πλαστές παρτίδες φαρμάκων εντοπίστηκαν στη Βραζιλία, στο Ηνωμένο Βασίλειο και τη Βόρεια Ιρλανδία τον Οκτώβριο του 2023 και στις ΗΠΑ τον Δεκέμβριο πέρυσι, αν και το Παγκόσμιο Σύστημα Εποπτείας και Παρακολούθησης του ΠΟΥ (GSMS) διαπίστωσε αυξημένες αναφορές για πλαστά φάρμακα σεμαγλουτίδης διεθνώς, από το 2022.

Πρόκειται για την πρώτη επίσημη ανακοίνωση που εκδίδεται από τον ΠΟΥ μετά την επιβεβαίωση ορισμένων αναφορών.

Η Βοηθός Γενική Διευθύντρια του ΠΟΥ για τα Βασικά Φάρμακα και Προϊόντα Υγείας Δρ Yukiko Nakatani, δήλωσε ότι ο ΠΟΥ ενημέρωσε τους επαγγελματίες υγείας, τις ρυθμιστικές αρχές και το κοινό γι’ αυτές τις παρτίδες παραποιημένων φαρμάκων. Και κάλεσε τους ασθενείς, να σταματήσουν οποιαδήποτε χρήση ύποπτων φαρμάκων και να τα αναφέρουν τις αρμόδιες αρχές.

Επιβεβαιώθηκαν από τον ΠΟΥ αναφορές για πλαστά φάρμακα σεμαγλουτίδης σε Βραζιλία, Μ. Βρετανία και Β. Ιρλανδία.

Επάνω: Πλαστή πένα ένεσης σεμαγλουτίδης. Κάτω: Η αυθεντική πένα ένεσης σεμαγλουτίδης. Φωτό: Novo Nordisk

Ελλείψεις προμηθειών και αυξημένη παραποίηση

Η σεμαγλουτίδη είναι ενέσιμη και συνταγογραφείται σε άτομα με διαβήτη τύπου 2 για τη μείωση των επιπέδων σακχάρου και τη μείωση του κινδύνου καρδιαγγειακών επεισοδίων. Το φάρμακο καταστέλλει την όρεξη και μειώνει τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα, και ως εκ τούτου συνταγογραφούνται όλο και περισσότερο για απώλεια βάρους σε ορισμένες χώρες.

Ο ΠΟΥ έχει παρατηρήσει αυξημένη ζήτηση για αυτά τα φάρμακα, καθώς και αναφορές για παραποίηση. Τα παραποιημένα προϊόντα θα μπορούσαν να έχουν επιβλαβείς επιπτώσεις στην υγεία, με επιπλοκές λόγω μη ελεγχόμενων επιπέδων γλυκόζης στο αίμα ή βάρος.

Πολύ περισσότερο, στα πλαστά φάρμακα μπορεί να υπάρχει και κάποιο άλλο μη δηλωμένο δραστικό συστατικό στη συσκευή της ένεσης, όπως π.χ . ινσουλίνη, οδηγώντας σε μια απρόβλεπτη σειρά κινδύνων ή επιπλοκών για την υγεία.

Δεν είναι θεραπεία πρώτης γραμμής

Η σεμαγλουτίδη, επισημαίνει ο ΠΟΥ, δεν εντάσσεται στις συνιστώμενες από τον ΠΟΥ θεραπείες διαχείρισης του διαβήτη, λόγω του υψηλού κόστους τους. Το εμπόδιο του κόστους καθιστά αυτά τα φάρμακα ακατάλληλα για μια ευρεία προσέγγιση δημόσιας υγείας, καθώς υπάρχουν πιο προσιτές θεραπείες για τον διαβήτη, με παρόμοια αποτελέσματα στο σάκχαρο του αίματος και στον καρδιαγγειακό κίνδυνο.

Για την ώρα, ο ΠΟΥ επεξεργάζεται οδηγίες για την πιθανή χρήση των παραγόντων της κατηγορίας GLP-1 RA, όπως είναι η σεμαγλουτίδη, για τη θεραπεία της παχυσαρκίας σε ενήλικες, στο πλαίσιο ενός ολοκληρωμένου μοντέλου περίθαλψης. Ο όρος GLP-1 RA σημαίνει αγωνιστές υποδοχέα πεπτιδίου-1 τύπου γλυκαγόνης, οι οποίοι περιλαμβάνουν και τη σεμαγλουτίδη, και αποτελούν μια κατηγορία φαρμάκων που χρησιμοποιούνται για τη θεραπεία του διαβήτη, μειώνοντας το σάκχαρο του αίματος και υποστηρίζοντας την απώλεια βάρους.

Προστασία των ασθενών

Ο ΠΟΥ επισημαίνει ότι οι ασθενείς προκειμένου να προστατευθούν από πλαστά φάρμακα και τις επιβλαβείς επιπτώσεις τους, θα πρέπει να προμηθεύονται τα φάρμακά τους μέσω συνταγής γιατρού, από ασφαλείς πηγές. Τονίζει ότι θα πρέπει να αποφεύγουν την προμήθεια φαρμάκων από άγνωστες ή μη επαληθευμένες πηγές, όπως στο διαδίκτυο.

Ταυτόχρονα, θα πρέπει όταν τα αγοράζουν, να ελέγχουν πάντα τη συσκευασία και τις ημερομηνίες λήξης των φαρμάκων και να χρησιμοποιούν τα προϊόντα όπως συνταγογραφούνται.

Στην περίπτωση της ενέσιμης σεμαγλουτίδης, οι ασθενείς θα πρέπει να διασφαλίζουν ότι έχουν φυλαχθεί στο ψυγείο.

Καλεί μάλιστα τους ενδιαφερόμενους να προχωρούν σε καταγγελία για παραποιημένα φάρμακα στην αρμόδια υπηρεσία του ΠΟΥ στη διεύθυνση rapidalert@who.int.