Εργασία: Μαύρες πρωτιές στη γυναικεία ανεργία και στους «φτωχούς εργαζόμενους»

Η  εργασία στην Ελλάδα παραμένει σε δραματικα χειρότερη κατάσταση από ό,τι στις άλλες χώρες της ΕΕ, παρά τη σχετική μείωση της ανεργίας. Αυτό προκύπτει από την ετήσια έκθεση του ΙΝΕ-ΓΣΕΕ που δόθηκε πρόσφατα στη δημοσιότητα. Πλάι στα γενικά αποκαρδιωτικά συμπεράσματα, όπως ότι το 36% των νοικοκυριών δυσκολεύεται να τα βγάλει πέρα, ακόμα πιο σοκαριστικά είναι τα στοιχεία για την εργασία. Το 45% των εργαζομένων αδυνατεί να αντεπεξέλθει με ευκολία σε οικονομικές υποχρεώσεις, ενώ πάνω από 64% δουλεύει σε συνθήκες υψηλής πίεσης.

 Οι επιδόσεις της χώρας μας στους ποιοτικούς δείκτες απασχόλησης, σε σχέση με το εισόδημα, τον ελεύθερο χρόνο, την εργασιακή επισφάλεια είναι από τις χαμηλότερες στην ΕΕ

Όπως υπογραμμίστηκε, η Ελλάδα βρίσκεται στην προτελευταία θέση μεταξύ των κρατών-μελών της ΕΕ στα ποσοστά απασχόλησης στις ηλικίες 15-64 ετών, με 61,8%, ελάχιστα μπροστά από την Ιταλία που ακολουθεί  με 61,5%, ενώ ο ευρωπαϊκος μέσος όρος είναι 70,4%. Αντίστοιχα, ως προς τα ποσοστά ανεργίας, τα οποία υπολογίζονται με βάση τα άτομα που αναζητούν εργασία, είμαστε επίσης στη δεύτερη χειρότερη θέση, μετά την Ισπανία, με 10,8% το Μάιο του 2024, έναντι 6% στην ΕΕ (ενώ συνολικά το πρώτο τρίμηνο του 2024 η ανεργία κυμάνθηκε στο 12,1%).

Πέρα ομως από τους ποσοτικούς δείκτες, αυτό που προβληματίζει περισσότερο, υπογραμμίζει η έρευνα,   είναι οι χαμηλές επιδόσεις της χώρας μας στους ποιοτικούς δείκτες απασχόλησης, σε σχέση με το εισόδημα, τον ελεύθερο χρόνο, την εργασιακή επισφάλεια.

H γυναικεία ανεργία στην Ελλάδα φτάνει το 14,3%, υπερδιπλάσια από την ΕΕ

Θλιβερή πρωτιά στη γυναικεία ανεργία

Tα υψηλότερα ποσοστά γυναικείας ανεργίας σε όλη την Ευρώπη καταγράφει η Ελλάδα, με 14,3% το 2023- υπερδιπλάσια από τον μέσο όρο των κρατών-μελών της ΕΕ (6,3%),  υπογραμμίζει το ΙΝΕ-ΓΣΕΕ.  Ανάλογη απόκλιση καταγράφεται στα ποσοστά απασχόλησης ως προς το φύλο, με την Ελλάδα να σημειώνει επίσης αρνητική πρωτιά στην Ευρώπη, με 18 ποσοστιαίες μονάδες διαφορά μεταξύ ανδρών και γυναικών.

Η ανεργία των νέων 15-29 είναι 21,8%, έναντι 11,2% του ευρωπαϊκού μέσου όρου

Στα ύψη και η ανεργία των νέων

Παρά τη μείωσή του, έντονο παραμένει επίσης το πρόβλημα της ανεργίας των νέων, με το ποσοστό των ανέργων ηλικίας 15-29 ετών το 2023 να ανέρχεται στο 21,8%. Πρόκειται επίσης για το υψηλότερο ποσοστό στην ΕΕ των 27 για το 2023,  σχεδόν διπλάσιο από τον μέσο όρο της ΕΕ, που είναι 11,2% για την ίδια ηλικιακή κατηγορία.

Αν πάλι συγκρίνουμε την ανεργία των νέων με την ανεργία ανάμεσα στα άτομα μεγαλύτερης ηλικίας, διαπιστώνουμε ότι η Ελλάδα εμφανίζει τη μεγαλύτερη απόκλιση σε όλη την ΕΕ. Συγκεκριμένα, το ποσοστό ανεργίας των νέων υπερβαίνει κατά 12,7 ποσοστιαίες μονάδες το αντίστοιχο ποσοστό ανεργίας των ατόμων ηλικίας 30-74 ετών. Πρόκειται για την  υψηλότερη απόκλιση στην ΕΕ, με το εύρος της το 2023 να είναι επίσης σχεδόν διπλάσιο έναντι του μέσου όρου της Ένωσης.

Χαμηλή ποιότητα εργασίας, υψηλή αβεβαιότητα

Προβληματισμό δημιουργούν και οι επιδόσεις της χώρας σε μια σειρά από δείκτες που προσδιορίζουν το επίπεδο της ποιότητας της απασχόλησης στη χώρα μας.  Το ΙΝΕ-ΓΣΕΕ, επεξεργάστηκε τα αποτελέσματα στοχευμένης έρευνας του Εurofound (Ευρωπαϊκό Ίδρυμα για τη Βελτίωση της Διαβίωσης και της Εργασίας), που αφορούν το 2021 και δώθηκαν στη δημοσιότητα στα τέλη του 2023, σε συνδυασμό με τις πιο πρόσφατες αντίστοιχες μελέτες της Εurostat.  Όπως σημειώνει, πρόκειται για στοιχεία που σκιαγραφούν το «ιδιαίτερα υποβαθμισμένο επίπεδο της  ποιότητας της
απασχόλησης στη χώρα μας συγκριτικά με τα υπόλοιπα 26 κράτη-μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Το 45% των εργαζομένων στην Ελλάδα δυσκολεύεται να αντεπεξέλθει στις υποχρεώσεις του, ποσοστό σχεδόν διπλάσιο του μέσου όρου της ΕΕ

Από τους πλέον ανησυχητικούς ειναι ο σύνθετος δείκτης «Ποιότητα εισοδήματος», ο οποίος ενσωματώνει δύο βασικές παραμέτρους:  τη δυνατότητα των εργαζομένων να τα βγάλουν πέρα οικονομικά και το βαθμό αβεβαιότητας των εργαζομένων σχετικά με το ύψος του εισοδήματός τους ύστερα από τρεις μήνες. Στην Ελλάδα το 45% απάντησε στη σχετική έρευνα ότι αδυνατεί να αντεπεξέλθει με ευκολία στις υποχρεώσεις του – το υψηλότερο ποσοστό σε όλες της χώρες της ΕΕ και σχεδόν διπλάσιο του μέσου όρου της Ένωσης. Αντίστοιχα, οι τρεις στους δέκα εργαζομενους στην Ελλάδα (30,3%) αδυνατούν να προβλέψουν το ύψος των αποδοχών τους το επομενο τρίμηνο, ποσοστό τρεις φορές υψηλότερο από το μέσο όρο της ΕΕ, με την Ελλάδα να καταγράφει
καλύτερη επίδοση μόνο έναντι της Βουλγαρίας.

Ο ένας στους τέσσερις παίρνει δουλειά…και για το σπίτι

Οι μισθοί μπορεί να είναι χαμηλοί και αβέβαιοι, αντιθέτως σε εξαιρετικά υψηλά επίπεδα είναι το εργασιακό άγχος και η ένταση εργασίας. Το 64,3% των εργαζομένων στην Ελλάδα δηλώνουν ότι δουλεύουν, πάντα ή συχνά, υπό συνθήκες πολύ υψηλών ρυθμών εργασίας και σε ποσοστό 56,2% ότι είχαν, πάντα ή συχνά, σφιχτές προθεσμίες όσον αφορά τον χρόνο διεκπεραίωσης των εργασιών τους. Επίσης, σχεδόν ο  ένας στους τέσσερις εργαζόμενους (24,7%) αναγκάζεται να δουλέυει και μετά την τυπική λήξη του ωραρίου, αφιερώνοντας καθημερινά ή αρκετές ώρες την εβδομάδα, μέρος του ελεύθερου χρόνου του προκειμένου να καταφέρει να καλύψει διάφορες εργασιακές του υποχρεώσεις.