Οι άρρωστοι χιμπατζήδες παίρνουν αντιβιοτικά που βρίσκουν στα φυτά!

Οι χιμπατζήδες στη φύση χρησιμοποιούν φαρμακευτικά φυτά για τη θεραπεία των τραυματισμών ή των ασθενειών τους, σύμφωνα με μια μελέτη από το Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης που σύμφωνα με τους ερευνητές είναι η πιο σε βάθος ανάλυση μέχρι σήμερα.

Οι επιστήμονες παρακολούθησαν 51 χιμπατζήδες από δύο κοινότητες στο Budongo Central Forest Reserve της Ουγκάντα για να δουν πώς συμπεριφέρονταν όταν ήταν υγιείς και πως όταν είναι άρρωστοι. Να σημειωθεί ότι οι ομάδες των χιμπατζήδων ήταν ήδη συνηθισμένες στην παρουσία ανθρώπων.

Οι επιστήμονες παρατήρησαν άρρωστα ή τραυματισμένα ζώα να τρώνε ορισμένα φυτικά είδη που δεν ήταν μέρος της κανονικής τους διατροφής. Συνέλεξαν δείγματα αυτών των φυτών για να ελέγξουν για φαρμακολογικές ιδιότητες.

Αυτοθεραπεία μέσω φυτών

Αναλυτές στο Πανεπιστήμιο Εφαρμοσμένων Επιστημών του Neubrandenburg στη Γερμανία εξέτασαν τα δείγματα και διαπίστωσαν ότι το 88% από αυτά ανέστειλε την ανάπτυξη βακτηρίων και το 33% είχε αντιφλεγμονώδεις ιδιότητες.

Ένας χιμπατζής με τραυματισμένο χέρι παρατηρήθηκε να αναζητά και να τρώει φύλλα φτέρης που βρέθηκε ότι είχε πιθανές αντιφλεγμονώδεις επιδράσεις. Οι επιστήμονες κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι αυτό μπορεί να βοήθησε στη μείωση του πόνου και του πρηξίματος.

Ένας άλλος χιμπατζής με παρασιτική μόλυνση εθεάθη να καταναλώνει το φλοιό ενός δέντρου (το δέντρο της γάτας ή Scutia myrtina), το οποίο άλλα μέλη της ομάδας του δεν είχαν παρατηρηθεί ποτέ να τρώνε πριν. Η δοκιμή έδειξε ότι ο φλοιός έχει αντιμικροβιακές και αντιφλεγμονώδεις ιδιότητες.

«Για να μελετήσετε την αυτοθεραπεία άγριων χιμπατζήδων, πρέπει να ενεργήσετε σαν ντετέκτιβ — να συγκεντρώνετε διεπιστημονικά στοιχεία για να “συναρμολογήσετε” μια υπόθεση», δήλωσε η επικεφαλής συγγραφέας της μελέτης δρ. Elodie Freymann, με τη Σχολή Ανθρωπολογίας και Μουσείου Εθνογραφίας του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης τονίζοντας: «Μετά από μήνες στην ύπαιθρο συλλέγοντας ενδείξεις συμπεριφοράς που μας οδήγησαν σε συγκεκριμένα είδη φυτών, ήταν συναρπαστικό να αναλύσουμε τα φαρμακολογικά αποτελέσματα και να ανακαλύψουμε ότι πολλά από αυτά τα φυτά παρουσίαζαν υψηλά επίπεδα βιοδραστικότητας».

Οι άγριοι χιμπατζήδες τρώνε μια ποικιλία φυτικής ύλης, συμπεριλαμβανομένων ορισμένων χόρτων και φλοιών που είναι φτωχά διατροφικά, αλλά μπορούν να θεραπεύσουν ή να μειώσουν τα συμπτώματα διαφόρων ασθενειών

Οι συγγραφείς της μελέτης σημείωσαν ότι με τη χρόνια φλεγμονώδη νόσο και τα ανθεκτικά στα αντιβιοτικά βακτήρια να γίνονται όλο και πιο επείγουσες παγκόσμιες προκλήσεις για τον άνθρωπο, τα φαρμακευτικά φυτά που χρησιμοποιούνται από τους χιμπατζήδες θα μπορούσαν να βοηθήσουν στην ανάπτυξη πολύτιμων νέων φαρμάκων.

Ένας αρσενικός ουρακοτάγκος της Σουμάτρας (Pongo abelii) ήρθε στην επικαιρότητα πριν από λίγες εβδομάδες επειδή έβαλε στις πληγές του φαρμακευτικά φυτά που είχε μασήσει με σαφή πρόθεση να τις επουλώσει. Ήταν η πρώτη φορά που οι ερευνητές είχαν παρατηρήσει τέτοια συμπεριφορά.

Πολλά φυτά παράγουν ενώσεις που έχουν φαρμακευτική δράση στον άνθρωπο και σε άλλα ζώα. Οι άγριοι χιμπατζήδες τρώνε μια ποικιλία φυτικής ύλης, συμπεριλαμβανομένων ορισμένων χόρτων και φλοιών που είναι φτωχά διατροφικά, αλλά μπορούν να θεραπεύσουν ή να μειώσουν τα συμπτώματα διαφόρων ασθενειών. Αυτή η συμπεριφορά έχει παρατηρηθεί πολλές φορές.

Ωστόσο, είναι δύσκολο να προσδιοριστεί εάν οι χιμπατζήδες αυτοθεραπεύονται, αναζητούν σκόπιμα φυτά με ιδιότητες που βοηθούν τις συγκεκριμένες παθήσεις τους ή αν καταναλώνουν παθητικά φυτά που τυχαίνει να είναι φαρμακευτικά.

Οι συγγραφείς συνδύασαν τις συμπεριφορικές παρατηρήσεις των άγριων χιμπατζήδων (Pan troglodytes) με φαρμακολογικές δοκιμές των δυνητικά φαρμακευτικών φυτών που τρώνε.

Στη συνέχεια, συνέλεξαν εκχυλίσματα από δεκατρία είδη δέντρων και βοτάνων στο αποθεματικό που υποπτεύονταν ότι οι χιμπατζήδες μπορεί να χρησιμοποιούσαν για αυτοθεραπεία και δοκίμασαν τις αντιφλεγμονώδεις και αντιβιοτικές τους ιδιότητες.

Αυτά περιελάμβαναν φυτά που παρατηρήθηκε ότι τρώνε άρρωστοι ή τραυματισμένοι χιμπατζήδες, αλλά δεν ήταν μέρος της κανονικής τους διατροφής, και φυτά που προηγούμενες έρευνες είχαν προτείνει ότι οι χιμπατζήδες μπορεί να καταναλώνουν για τις φαρμακευτικές τους ιδιότητες.

Φτέρη κατά του πόνου

Όπως αναφέρεται στο περιοδικό PLOS One, οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι το «νεκρό» ξύλο από ένα δέντρο της οικογένειας Dogbane (Alstonia boonei) έδειξε την ισχυρότερη αντιβακτηριακή δράση και είχε επίσης αντιφλεγμονώδεις ιδιότητες, υποδηλώνοντας ότι θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί για τη θεραπεία πληγών.

Ο φλοιός και η ρητίνη του δέντρου μαόνι της Ανατολικής Αφρικής (Khaya anthotheca) και τα φύλλα μιας φτέρης (Christella parasitica) παρουσίασαν ισχυρά αντιφλεγμονώδη αποτελέσματα.

Τα αποτελέσματα υποδηλώνουν ότι οι χιμπατζήδες αναζητούν συγκεκριμένα φυτά για τις φαρμακευτικές τους επιδράσεις. Η μελέτη είναι μία από τις πρώτες που παρέχει τόσο συμπεριφορικά όσο και φαρμακολογικά στοιχεία για τα φαρμακευτικά οφέλη για τους άγριους χιμπατζήδες από τη διατροφή τους με φλοιό και νεκρό ξύλο.

Σύμφωνα με τους συγγραφείς, τα φαρμακευτικά φυτά που αναπτύσσονται στο Budongo Central Forest Reserve θα μπορούσαν επίσης να είναι χρήσιμα για την ανάπτυξη νέων φαρμάκων που αντιμετωπίζουν τις προκλήσεις των ανθεκτικών στα αντιβιοτικά βακτηρίων και των χρόνιων φλεγμονωδών ασθενειών.

«Σε αυτή τη μελέτη, δείχνουμε πώς η παρατήρηση και η μάθηση από τα ξαδέρφια μας από τα πρωτεύοντα θηλαστικά μπορεί να επιταχύνει την ανακάλυψη νέων φαρμάκων, ενώ τονίζουμε τη σημασία της προστασίας των δασικών φαρμακείων μας», καταλήγει η σύνοψη της έρευνας.