Πώς ο Εμανουέλ Μακρόν έστρωσε το χαλί στην Άκρα Δεξιά

Σε λίγες μέρες θα λάβουν χώρα ίσως οι πιο σημαντικές εκλογές των τελευταίων ετών. Για πρώτη φορά μετά το τέλος του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου η πολιτική παράταξη που αφετηρία έχει αυτούς που πολέμησαν στο πλευρό των Ναζί διεκδικεί όχι απλώς να είναι το πρώτο κόμμα, αλλά και να αποκτήσει την κοινοβουλευτική πλειοψηφία.

Οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι ο Εθνικός Συναγερμός της Μαρίν Λεπέν, η μετονομασία του Εθνικού Μετώπου που ίδρυσε ο πατέρας της, ακόμη και εάν δεν έχει την απόλυτη πλειοψηφία στην Εθνοσυνέλευση, θα έχει μάλλον τον μεγαλύτερο αριθμό βουλευτών, πράγμα που θα σημαίνει ότι θα μπορεί να διεκδικήσει την πρωθυπουργία.

Η προοπτική αυτή έχει ήδη γεμίσει με ανησυχία όχι μόνο τη Γαλλία αλλά και την Ευρώπη, καθώς υπάρχει μεγάλος φόβος ότι αυτό θα οδηγήσει σε ακόμη πιο αυταρχική και αντιμεταναστευτική στροφή, την ώρα που υπάρχει το ερώτημα εάν ενδεχόμενη κυβέρνηση του Εθνικού Συναγερμού θα οδηγήσει και σε πολιτικές που θα επιδεινώσουν τη δημοσιονομική θέση της Γαλλίας.

Δεν είναι λίγοι εκείνοι που κατηγορούν ανοιχτά τον Γάλλο πρόεδρο Εμανουέλ Μακρόν για την επιλογή του να διαλύσει την Εθνοσυνέλευση και σε μια προσπάθεια να εκβιάσει το εκλογικό σώμα να στηρίξει τον σχηματισμό του απέναντι στο φόβητρο των «άκρων», είχε το ακριβώς αντίθετο αποτέλεσμα: να έχει οδηγήσει σε μια εκλογική μάχη που σφραγίζεται από την πόλωση ανάμεσα στην Άκρα Δεξιά του Εθνικού Συναγερμού και τον αριστερό συνασπισμό του Νέου Λαϊκού Μετώπου.

Έτσι, το κόμμα του Εμανουέλ Μακρόν αυτή τη στιγμή βρίσκεται στην τρίτη θέση στις δημοσκοπήσεις, με την Ακροδεξιά να προηγείται στηριζόμενη σε μια εκλογική βάση που πολιτικά έχει καταλάβει σημαντικό χώρο της παραδοσιακής δεξιάς και κοινωνικά πατάει πάνω σε μια γείωση στη «βαθιά» επαρχιακή και αγροτική Γαλλία, στα στρώματα της «κλασικής» εργατικής τάξης, στους εργαζομένους χωρίς ανώτερη μόρφωση και στα παραδοσιακά μικροαστικά στρώματα.

Η ηγέτιδα της Γαλλικής Ακροδεξιάς Μαρίν Λεπέν και στο βάθος ο υποψήφιος πρωθυπουργος Ζορντάν Μπαρντελά

Όταν ο Μακρόν υιοθετούσε ακόμη πιο δεξιές πολιτικές

Όμως, το πρόβλημα δεν είναι μόνο το ρίσκο του Εμανουέλ Μακρόν, αλλά το γεγονός ότι σε μεγάλο βαθμό αυτός και οι πολιτικές που δοκίμασε ευθύνονται για την άνοδο της Άκρας Δεξιάς. Και αυτό γιατί ο Γάλλος Πρόεδρος δοκίμασε να κάνει πράξη μια τακτική που όπου εφαρμόστηκε δεν κατάφερε να περιορίσει την άνοδο της Άκρας Δεξιά. Και αυτή η τακτική ήταν η υιοθέτηση ακόμη πιο δεξιών πολιτικών, ουσιαστικά της συνολικής ατζέντας της Ακροδεξιάς, με σκοπό η τελευταία να μην έχει περιθώριο να εκπροσωπήσει συγκεκριμένες πολιτικές. Μόνο που το αποτέλεσμα ήταν το ακριβώς αντίθετο, δηλαδή η πλήρης νομιμοποίηση της Άκρας Δεξιάς και η δυνατότητά που της προσφέρθηκε να παρουσιάζεται ως τμήμα του πολιτικού mainstream.

Και αυτό γιατί μπορεί ο Εμανουέλ Μακρόν να διεκδίκησε το χαρακτηρισμό του «κεντρώου» πολιτικού, εντούτοις η πολιτική του παρουσία σφραγίστηκε από επιλογές που μόνο ως δεξιόστροφες μπορούν  θεωρηθούν.

Ας μην ξεχνάμε ότι ξεκίνησε τη θητεία καταργώντας τον φόρο στον μεγάλο πλούτο, ότι μείωσε τη φορολογία των επιχειρήσεων, ότι περιόρισε την πρόσβαση στο ταμείο ανεργίας, ότι περιόρισε τα στεγαστικά επιδόματα, περιόρισε τη διαπραγματευτική ισχύ των σωματείων και βέβαια αύξησε τα όρια ηλικίας για συνταξιοδότηση, ενώ βεβαίως δοκίμασε να μεταφέρει το κόστος των πράσινων πολιτικών στους τελικούς καταναλωτές, πυροδοτώντας το κίνημα των «κίτρινων γιλέκων».

Την ίδια στιγμή διάλεξε ένα στυλ διακυβέρνησης που σφραγίστηκε από διαρκείς επιδείξεις αυταρχισμού. Κατέφυγε ιδιαίτερα συχνά στη δυνατότητα του Γαλλικού Συντάγματος, όταν μια ρύθμιση δεν συγκεντρώνει πλειοψηφία στη Βουλή να περνάει με πράξη νομοθετικού περιεχομένου και επέλεξε την καταστολή, κατά περιπτώσεις και την ωμή αστυνομική βία απέναντι σε μεγάλα κοινωνικά κινήματα είτε επρόκειτο για τα «κίτρινα γιλέκα», είτε για τις κινητοποιήσεις κατά των αλλαγών στο συνταξιοδοτικό σύστημα, είτε τις οικολογικές αντιδράσεις ενάντια στα σχέδια για μεγάλες δεξαμενές νερού. Την ίδια ώρα η αστυνομική αυθαιρεσία βάρος των πολιτών μεταναστευτικής καταγωγής όχι μόνο δεν μειώθηκε αλλά σημειώθηκαν και νέα περιστατικά θανατηφόρας αστυνομικής βίας. Και παρά τη φιλελεύθερη ρητορική του, ο πληθυσμών των γαλλικών φυλακών αυξήθηκε κατά τη διάρκεια της θητείας του.

Και βέβαια ο Εμανουέλ Μακρόν επέμεινε σε μια σκληρότερη πολιτική στα ζητήματα της μετανάστευσης και της αντιμετώπισης του μουσουλμανικού πληθυσμού στη Γαλλία. Δίνοντας έμφαση στην καταπολέμηση του υποτιθέμενου «ισλαμικού σεπαρατισμού» και ψηφίζοντας έναν νόμο για τη μετανάστευση αρκούντως αυστηρό ώστε η Μαρίν Λεπέν να τον χαρακτηρίσει «ιδεολογική νίκη».

Η νέα πόλωση

Ουσιαστικά, το φαινομενικό παράδοξο της πολιτικής του Εμανουέλ Μακρόν ήταν ταυτόχρονα να ενισχύει τις δυναμικές της κοινωνικής δυσαρέσκειας τις οποίες προσπαθεί να καπηλευτεί η Άκρα Δεξιά και ταυτόχρονα να νομιμοποιεί τις πολιτικές, κάνοντάς της να μην φαίνονται τόσο ακραίες.

Το αποτέλεσμα είναι τώρα που προσπαθεί να πείσει τους ψηφοφόρους ότι δεν πρέπει να ψηφίσουν ούτε την Ακροδεξιά, ούτε την Αριστερά, να αποτυγχάνει και οι εκλογές να εξελίσσονται σε μια μονομαχία ανάμεσα ακριβώς σε αυτούς δύο πόλους. Και μπορεί να προσπαθεί τώρα να εγείρει τον κίνδυνο ενός «εμφυλίου πολέμου» μετά τις εκλογές, όμως αυτό δεν αναιρεί ότι ήταν αυτός που πρώτος κήρυξε έναν κοινωνικό πόλεμο απέναντι στα πιο αδύναμα τμήμα της γαλλικής κοινωνίας.

Και βέβαια την ώρα που ο Εμανουέλ Μακρόν κατεξοχήν επέμεινε ότι αυτός είναι το πραγματικό ανάχωμα στην Άκρα Δεξιά, οι ψηφοφόροι φαίνεται να αντιλαμβάνονται ότι απέναντι στο μείγμα εθνικισμού, αυταρχισμού και ρατσισμού που προκρίνει ο Εθνικός Συναγερμός η απάντηση δεν μπορεί να είναι μια αυταρχική εκδοχή «Κέντρου», αλλά η προσπάθεια για μια αξιακά αντίπαλη, αριστερή και προοδευτική πολιτική.