Παιδί με σύνδρομο Ντάουν επέζησε χάρη στη στοργή των Νεάντερταλ

Το απολίθωμα ενός νηπίου Νεάντερταλ που επέζησε μέχρι την ηλικία των 6 ετών παρόλο που έπασχε από σύνδρομο Ντάουν μαρτυρά ότι οι εξαφανισμένοι συγγενείς μας φρόντιζαν με αλτρουισμό τα αδύναμα μέλη της ομάδας.

Το οστό που ήρθε στο φως στο σπήλαιο «Κόβα Νέγκρα» στην ισπανική επαρχία της Βαλένθια προσφέρει επίσης τις αρχαιότερες ενδείξεις συνδρόμου Ντάουν, το οποίο οφείλεται σε χρωμοσωμική ανωμαλία και προκαλεί διανοητική υστέρηση και μια γκάμα προβλημάτων υγείας.

Αν και οι ερευνητές δεν γνωρίζουν αν επρόκειτο για αγόρι ή κορίτσι, έδωσαν στο παιδί το όνομα «Τίνα».

Το απολίθωμα, τμήμα του κροταφικού οστού που περιλαμβάνει και το έσω αφτί, ήρθε στο φως το 1989, όμως η σημασία του δεν έγινε αντιληπτή μέχρι σήμερα. Διεθνής ερευνητική ομάδα δημιούργησε ακριβή τρισδιάστατα μοντέλα του αφτιού και εντόπισε δομικές ανωμαλίες που χαρακτηρίζουν το σύνδρομο Ντάουν.

Αλτρουισμός

Όπως πολλοί άλλοι ασθενείς του συνδρόμου, το παιδί πρέπει να ήταν κωφό και έπασχε από προβλήματα στον λαβύρινθο του αφτιού που προσφέρει αίσθηση της ισορροπίας.

«Η παθολογία από την οποία υπέφερε αυτό το άτομο οδηγούσε σε σοβαρές αναπηρίες όπως πλήρη κώφωση, σοβαρές κρίσεις ιλίγγου και αδυναμία διατήρησης της ισορροπίας» δήλωσε η Μερσέντες Κόντε-Βαλβέρδε, παλαιοανθρωπολόγος του Πανεπιστημίου του Αλκαλά στην Ισπανία και επικεφαλής της μελέτης που δημοσιεύεται στο Science Advances.

Όπως είπε, για να φτάσει το παιδί σε αυτή την ηλικία πρέπει να δεχόταν τη φροντίδα όχι μόνο των γονιών του αλλά όλης της ομάδας.

Αριστερά το απολίθωμα κροταφικού οστού, δεξιά το τρισδιάστατο μοντέλο του (University of Valencia)

«Δεδομένων αυτών των συμπτωμάτων, είναι εντελώς απίθανο να μπορούσε μόνη της η μητέρα να προσφέρει την απαραίτητη φροντίδα ενώ κάλυπτε ταυτόχρονα τις δικές της ανάγκες. Για να επιζήσει επομένως η Τίνα για τουλάχιστον 6 χρόνια, η ομάδα πρέπει να βοηθούσε τη μητέρα, είτε απαλλάσσοντάς την από τη φροντίδα του παιδιού, είτε βοηθώντας την με τις καθημερινές εργασίες, είτε και τα δύο».

Το ίδιο το απολίθωμα δεν έχει χρονολογηθεί, ωστόσο από προηγούμενες έρευνες είναι γνωστό ότι το σπήλαιο του Κόβα Νέγκρα κατοικούταν ανά διαστήματα από Νεάντερταλ από τα 273 μέχρι τα 146 χιλιάδες χρόνια πριν.

Οι Homo neanderthalensis, όπως ονομάζονται επίσημα οι Νεάντερταλ, εμφανίστηκαν πριν από τουλάχιστον 430.000 χρόνια και έζησαν στην Ευρασία μέχρι πριν από περίπου 40.000 χρόνια. Η μυστηριώδης εξαφάνισή τους συνέπεσε χρονικά με την άφιξη των Homo sapiens από την Αφρική.

Ενδείξεις φροντίδας προς τους άρρωστους και τους αδύναμους μεταξύ των Νεάντερταλ είχαν βρεθεί και στο παρελθόν, αφορούσαν όμως ενήλικες. Σε αυτές τις περιπτώσεις, κάποιοι ειδικοί αμφισβητούν ότι επρόκειτο για γνήσιο αλτρουισμό και υποψιάζονται ότι η φροντίδα είχε κίνητρο την ανταπόδοση.

«Σήμερα για μένα, αύριο για σένα» σχολίασε η Κόντε-Βαλβέρδε.

«Αυτό που έλειπε μέχρι σήμερα ήταν η περίπτωση ενός ατόμου που έλαβε φροντίδα από άτομα πέρα από τη μητέρα από τη γέννησή του, παρά που το άτομο αυτό δεν μπορούσε να ανταποδώσει. Η ανακάλυψη του απολιθώματος στο Κόβα Νέγκρα συνηγορεί υπέρ της ύπαρξης πραγματικού αλτρουισμού μεταξύ των Νεάντερταλ» είπε η ερευνήτρια.