Τα «μαύρα ταμεία», τα δάνεια των κομμάτων και η απαξίωση της πολιτικής

Η συζήτηση για «μαύρα ταμεία» στα κόμματα, γίνεται με εντελώς λανθασμένο τρόπο. Και γίνεται με λανθασμένο τρόπο γιατί βολεύει ένα πολιτικό σύστημα που ευαγγελίζεται τη διαφάνεια, αλλά κάνει ελάχιστα για να τη διασφαλίσει. Είναι σαν την δημοσίευση των «πόθεν έσχες» των πολιτικών προσώπων, όπου βλέπεις το «έσχες» αλλά επί της ουσίας δεν γνωρίζεις το «πόθεν».

Ας αρχίσουμε από τα βασικά. Δικαιούνται οι Έλληνες πολίτες να γνωρίζουν από που και πως χρηματοδοτούνται τα πολιτικά κόμματα; Η απάντηση είναι, ναι. Δικαιούνται να γνωρίζουν τις δανειακές υποχρεώσεις των κομμάτων εάν υπάρχουν και πως είναι διευθετημένες αναλυτικά; Τι επιτόκιο πληρώνουν; Σε πόσες δόσεις, Ποιο είναι το πλάνο αποπληρωμής; Έχει γίνει κάποιο «κούρεμα» στο χρέος; Ομοίως η απάντηση είναι ναι.

Μόνα τους τα κόμματα θα έπρεπε να αποζητούν τη διαφάνεια εάν τα ενδιέφερε η αξιοπιστία τους και ο αντίκτυπος των κινήσεών τους στην κοινωνία.

Αποδείξεις

Η συζήτηση άνοιξε με τα όσα είπε ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ. ή καλύτερα άφησε να εννοηθούν για τα οικονομικά του κόμματός του, όσο κι αν η Κουμουνδούρου επιχείρησε να τα μαζέψει μετά. Αλλά δεν είναι αυτό το θέμα που καίει. Είναι η βεβαιότητα που εκφράζεται από βουλευτικά χείλη περί μαύρης χρηματοδότησης των κομμάτων. Αναρωτιέται κανείς γιατί όσοι γνωρίζουν λεπτομέρειες για τέτοιου είδους παρανομίες, ενώ είναι λαλίστατοι στις δημόσιες παρεμβάσεις τους, την ίδια ώρα δεν πάνε και μια βόλτα από την εισαγγελία να καταθέσουν τις αποδείξεις των όσων υποστηρίζουν.

Κάπως έτσι καλλιεργείται το αφήγημα που καταλήγει συνείδηση στον κόσμο, πως όλοι οι πολιτικοί τα παίρνουν, εφάμιλλο του «όλοι οι ταξιτζήδες είναι κλέφτες» ή «όλοι οι δημοσιογράφοι είναι πουλημένοι». Πού καταλήγουμε με αυτό; Στην πλήρη απαξίωση του πολιτικού συστήματος εν προκειμένω, δίνοντας έτσι ένα τεράστιο πάτημα στην Ακροδεξιά που υπόσχεται «κάθαρση» του βρόμικου πολιτικού συστήματος, εφόσον ο κόσμος της δώσει τη δυνατότητα να έρθει στα πράγματα.

Πάνω απ’ όλα όμως και προκειμένου να κλείσουν τα στόματα των διάφορων καλοθελητών, θα έπρεπε τα ίδια τα κόμματα να έχουν προχωρήσει σε πρωτοβουλίες που θα διασφάλιζαν την πλήρη διαφάνεια στα οικονομικά τους και θα απέρριπταν κάθε αναφορά σε «μαύρα ταμεία». Ορθά είχε προτείνει ο Γιάννης Ραγκούσης, πρώην υπουργός του ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ. ότι η «Διαύγεια» θα έπρεπε να εφαρμοστεί και στα οικονομικά των κομμάτων. Πρόκειται για μια πρόταση που υιοθέτησε η αξιωματική αντιπολίτευση καταθέτοντας συγκεκριμένη τροπολογία.

Άρνηση

Η κυβέρνηση αρνείται να την κάνει δεκτή, την ώρα που το κόμμα της Ν.Δ. έχει έναν υπέρογκο τραπεζικό δανεισμό κάποιων εκατοντάδων εκατομμυρίων ευρώ. «Η Νέα Δημοκρατία τηρεί τις υποχρεώσεις της, δεν έχει δανειστεί άλλο, πέρα από το δανεισμό που είχε κάνει, και συγχρόνως έχει μηδέν υποχρεώσεις προς προμηθευτές ή οτιδήποτε άλλο, γιατί τις εκπληρώνει ανελλιπώς. Το δε πλάνο εξυγίανσης των οικονομικών της λειτουργεί καλύτερα από ό,τι ήταν ο σχεδιασμός», ανέφερε πριν από σχεδόν ένα χρόνο ο τότε υφυπουργός Εθνικής Οικονομίας, Χάρης Θεοχάρης, απαντώντας σε σχετική ερώτηση στη Βουλή.

Αλλά και πριν από λίγες μέρες ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Παύλος Μαρινάκης κινήθηκε στο ίδιο πλαίσιο: «Η ΝΔ, η οποία προφανώς όλα αυτά τα χρόνια και τα προηγούμενα χρόνια πέρασε και από δύσκολες φάσεις, έχει όλους τους ισολογισμούς τους αναρτημένους, τα έσοδα, τα έξοδα, πλήρως διαυγή οικονομικά. Όλη αυτή η προπαγάνδα των τελευταίων ετών, με τα αλλεπάλληλα πρωτοσέλιδα, ουδένα εκ των οποίων έχει πάει καν ως υπόθεση στη Δικαιοσύνη, νομίζω ότι δεν έδωσε τίποτα στην αντιπολίτευση, δεν έδωσε τίποτα στη χώρα. Δεν έλυσε κανένα πρόβλημα».

Αύξηση

Δεν χρειάζεται να είσαι απόφοιτος Οικονομικού Πανεπιστημίου για ν’ αντιληφθείς ότι αυτές είναι προφάσεις. Ένας ισολογισμός αποτελεί σίγουρα ένα εργαλείο μελέτης, αλλά δεν αποτελεί το σύνολο των στοιχείων εκείνων που απαιτούνται ώστε να υπάρχει ολοκληρωμένη οικονομική άποψη για κάποιον που χρωστάει. Στον ιστότοπο της Ν.Δ. αναφέρεται πως το «50% της κρατικής χρηματοδότησης» που λαμβάνει το κόμμα, «εκχωρείται στα δάνεια των τραπεζών». Εντύπωση προκαλεί όμως το γεγονός ότι παρά τις πληρωμές, τα χρέη του κόμματος διογκώνονται χρόνο με το χρόνο. Για παράδειγμα το 2021 φαινόταν ότι το κόμμα χρωστούσε 381,2 εκατ. ευρώ και την επόμενη χρονιά το ποσό έφτασε τα 425,6 εκατ. ευρώ. Είθισται όταν εξυπηρετείται ένα δάνειο κανονικά, το ποσό να μειώνεται και όχι ν’ αυξάνεται. Για τη Ν.Δ.  μάλλον το αντίθετο συμβαίνει, όπως και για το ΠΑΣΟΚ.

Ειδικότερα, το κόμμα της Χαριλάου Τρικούπη που επίσης αντιμετωπίζει θέμα υψηλού δανεισμού, κατέγραφε για το 2021 ποσό 356 εκατ. ευρώ, ενώ το 2022 το ποσό εκτινάχθηκε στα 398 εκατ. ευρώ. Με απλά λόγια τα δύο κόμματα χρωστούν από κοινού περισσότερα από 800 εκατ. ευρώ σε δάνεια!

Προϋπολογισμός

Εδώ ας μου επιτραπεί μια μικρή, προσωπική παρένθεση. Λίγες μέρες πριν τις εθνικές εκλογές του 2023 είχαν έρθει στην Ελλάδα εκπρόσωποι του ΟΑΣΕ ως παρατηρητές. Μεταξύ άλλων είχαν συναντηθεί και με δημοσιογράφους του πολιτικού ρεπορτάζ για να ανιχνεύσουν το πολιτικό κλίμα στη χώρα μας. Θυμάμαι ακόμα το σοκαρισμένο βλέμμα της Λετονής εκπροσώπου όταν της ανέφερα το νούμερο των 800 εκατ. ευρώ.

«Μα αυτό θα μπορούσε να είναι σημαντικό κομμάτι του προϋπολογισμού μιας μικρής χώρας», μου είπε. Έγνεψα καταφατικά, φάνηκε να μην με πιστεύει και της έδωσα τα επίσημα στοιχεία ώστε να τα χρησιμοποιήσει στην έρευνά της. Το σοκ παρέμεινε στο βλέμμα της.